چرایی تعامل ایران و اروپا
روزنو :محمود محمدی
روابط دیرینه جمهوری اسلامی ایران با اروپا همواره دستخوش فراز و نشیب‌هایی بوده است. این امر نیز تحت تاثیر روابط سیاسی اروپا و ایران بود. هر زمان که روابط سیاسی دچار تنش می‌شد، روابط پارلمانی منفعل بوده و هرگاه روابط سیاسی فعال شده، روابط پارلمانی نیز فعالیت خود را از سر گرفته است. به همین دلیل می‌توان گفت دوران همکاری‌های پارلمانی ایران و اروپا مانند همکاری‌های سیاسی فراز و فرودهایی داشته است. طی دو دوره مجالس ششم و هفتم رفت‌وآمدهایی میان پارلمان ایران و اروپا صورت می‌گرفت. اما طی چند سال گذشته خللی در روابط به وجود آمد و با از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، مجددا پارلمان اروپا به شکلی تمایل خود را برای رفت‌وآمد و گفت‌وگو نشان داده است. شاهدیم پس از مذاکرات لوزان و ادامه گفت‌وگوها برای توافق نهایی، پارلمان اروپا فعالیت خود را برای ارتباط پارلمانی با ایران آغاز کرده است. ارزیابی که می‌توان از رفت‌وآمدهای پارلمانی داشت، تاثیر آن بر همکاری‌های سیاسی ایران و اروپاست که هرچه فعال‌تر باشد، به‌مراتب منافع قاره اروپا و جمهوری اسلامی ایران را در برخواهد گرفت. روابطی که پیوسته تحت تاثیر روابط سیاسی دولت‌ها بوده است. بنابراین این دیدارها پیام مثبتی دارد که می‌تواند تاثیر مثبت خود را بر روابط سیاسی ایران و اروپا و حتی مذاکرات هسته ای بگذارد. جمهوری اسلامی ایران همواره تمایل به همکاری‌های پارلمانی و سیاسی فعال با اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی چه به صورت دوجانبه و چه در قالب 27 کشور عضو اتحادیه داشته و این به میزان تمایل پارلمان اروپا بستگی دارد که چه میزان ارتباطات بیشتر و تاثیرگذاری بر روابط سیاسی میان کشورهای عضو اتحادیه با ایران را دنبال می‌کند. اینگونه رفت‌وآمدها می‌تواند پیامدهای اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی خوبی برای ایران و اروپا داشته باشد، زیرا ایران به لحاظ موقعیت ژئوپولتیک، انرژی و مناسبات سیاسی دیرینه با اروپا، می‌تواند روابط فعال و گسترده‌تری داشته باشد. موقعیت ژئوپولتیک، انرژی و همکاری‌های اقتصادی از جمله ظرفیت‌های متقابل ایران و اروپاست که مکمل همدیگر هستند. ایران به لحاظ ژئوپلتیک در شرایطی قرار گرفته که برای تامین نیازهای انرژی اروپا چه از دریای شمال و چه از خلیج‌فارس می‌تواند این نیاز را با ارزان‌ترین قیمت و به سهولت تامین کند. ایران پل ارتباطی بسیار قوی و ترانزیتی برای اروپا به منظور تامین نیازهای این قاره برای صادرات، حمل‌ونقل و تامین انرژی است که به صرفه‌ترین قیمت و کمترین مسیر را فراهم می‌آورد. پیشینه تاریخی روابط ایران و اروپا هم به لحاظ سیستم و هم نظام سیاسی– اقتصادی، می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های گسترده باشد. علاوه بر آن ایران و اروپا می‌توانند همکاری‌های امنیتی خوبی برای تامین انرژی، حمل‌ونقل و مبارزه با پدیده تروریسم و خشونت‌گرایی داشته باشند. اروپا و ایران از چنین ظرفیت‌هایی آگاهی دارند اما متاسفانه طی سال‌های گذشته از این ظرفیت‌ها به‌خوبی استفاده نشده مگر با برخی از کشورهای اروپایی به‌صورت دوجانبه. اگر مجموعه روابط دوجانبه با کشورهای اروپایی را در مقیاس بزرگ‌تر این قاره و در چارچوب همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا تعریف کنیم، می‌توان اذعان داشت ظرفیت‌ها بیشتر می‌تواند منافع ایران و اروپا را تامین کند.
