ضرورت مقابله با تکرار حضور داعش در ایران

محمد سجاد شیرودی:حضور داعش در یک اقدام تروریستی در ایران و آن هم در این بازه زمانی با شرایط و جریانات منطقه بی تاثیر نیست ،اما نکته حائز اهمیت این است که با توجه به امنیت مرزهای جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران  داعش تمام نیروی خود در ایران را برای این حمله به کار گرفته است و دیگر توان حمله به ایران را ندارد.

به گزارش روزنو،اين اقدام تروريستي پس از آمدن ترامپ به عربستان و سپس قطع رابطه با قطر و تند شدن شيب رو به رشد تنش در منطقه اتفاق افتاده است. از اين رو خيلي دور از ذهن نيست كه آن را مرتبط با تحولات اخير بدانيم. ولي به نظر بنده اين اتفاق هيچ ارتباطي با اين تحولات ندارد، هر چند بازيگران منطقه‌اي مي‌توانند از اين اتفاق بهره‌برداري‌هاي خاص خود را داشته باشند. اين اقدام تروريستي يك هدف و برنامه عادي داعش بوده است؛ برنامه‌اي كه از سال‌ها پيش در پي انجام آن بوده و اكنون توانسته آن را به اجرا درآورد. اگر اين برنامه يك ماه پيش انجام مي‌شد، كه مي‌توانست چنين باشد، همه تحليل‌هاي موجود تغيير مي‌كرد. تاكنون هم كسي نتوانسته براي اقدامات مشابه داعش در ساير كشورها چارچوب تحليلي خاصي ارايه كند، مگر اينكه گفته شود، هرگاه كه توانسته‌اند اقدام به عمليات تروريستي كرده‌اند.

پرسشي كه مي‌توان طرح كرد اين است كه چرا پيش از اين نتوانستند در انجام چنين برنامه‌اي موفق شوند؟ واقعيت اين است كه قريب به اتفاق عمليات تروريستي انجام شده در كشورها يا به وسيله شهروندان همان كشورها انجام شده يا آنكه زمينه حضور رسمي آنان در آن كشور به شكل كنترل نشده‌اي فراهم بوده است. 

عمليات عليه فرانسه، آمريكا، بلژيك، آلمان و انگليس، همه از سوي شهروندان خودشان طراحي و اجرا شده است. در تركيه نيز كساني مرتكب عمليات تروريستي شده‌اند كه بيش از ٤ سال است كه به نام مبارزه با حكومت سوريه، آزادانه در تركيه اتراق و پايگاه پيدا كرده‌اند. عمليات در پاكستان و عربستان و مصر نيز به وسيله اتباع خودشان انجام مي‌شد. بنابر اين داعش براي اجراي عمليات در ايران با چند مشكل اصلي مواجه بود. 

مشكل اول، فقدان زمينه مناسب براي جذب نيروي داخلي از طرف داعش. مشكل دوم حساسيت حكومت ايران نسبت به مراوده با داعش و ساير گروه‌هاي مشابه از ابتداي بحران خاورميانه و پيش از آن در افغانستان و پاكستان و بالاخره مساله سوم قدرت تور امنيتي نيروهاي ايران در شناسايي و كنترل تروريست‌ها است كه در اين راه حتي اقدامات پيشگيرانه نيز انجام داده‌اند. به همين دليل است كه تاكنون اقدامات مشابه ديگري نيز از سوي داعش برنامه‌ريزي و عمل شده كه در ميانه راه دستگير و بازداشت شده‌اند. ولي طبيعي است كه تروريست‌ها نيز برنامه‌هاي خود را براي عبور از تورهاي امنيتي پيچيده‌تر مي‌كنند، در نتيجه دير يا زود بايد انتظار يك چنين حادثه‌اي را مي‌داشتيم.

نباید فراموش کرد که یکی از مهمترین سدهای نفوذ اساسی در برابر داعش در داخل ایران، ناتوانی این گروه برای جلب و جذب نیرو از داخل ایران بوده است. برای سال ها ایرانیان اعم از شیعه و سنی، مسلمان و مسیحی و یهودی و سایر مذاهب و اقوام، نفرت درونی از این گروه و ایدئولوژی و تفکر وی داشته اند و پیوندهای اساسی این گروه با کشورهایی در منطقه که مستقیم دشمنی خود با ایران را نشان داده اند، منجر به تقویت حس میهن دوستی در برابر این گروه تروریستی بوده است.

 این اولین دلیل ناکامی های بزرگ داعش برای هدف قرار دادن ایران بوده است.با توجه به اين ملاحظات اين اقدام نيز در نهايت به وسيله افرادي كه تابعيت ايران را دارند انجام شده است. ولي اين پرسش مطرح است كه آيا احتمال تداوم اين جنايات وجود دارد يا خير؟ هرچند احتمالات را نمي‌توان صفر دانست، ولي گمان مي‌رود كه نيروهاي مذكور نهايت امكانات داعش براي عمليات در ايران و در اين سطح و در اين مرحله بوده است. اگر آنان ظرفيت و توان بيشتري داشتند خيلي پيش از اين اقدام مي‌كردند. 

حتي اين نيروها در داخل ايران سازماندهي نشده بودند، بلكه در نهايت ايرانياني بودند كه از آن طرف مرزها وارد كشور شدند. چنين كاري را راحت‌تر مي‌توان كنترل كرد تا افرادي كه در داخل كشور وارد اين نوع از فعاليت‌ها شوند. بنابراين اگرچه نمي‌توان احتمال رخدادهاي مشابه را در آينده به كلي ناديده گرفت، ولي زياد بودن احتمال و نيز تداوم آن بسيار بعيد است. اين رويداد را مي‌توان اقدامي جهت تقويت روحي و رواني داعش دانست زيرا آنان هميشه با اين پرسش مواجه بودند كه چگونه در پاريس و لندن و... مي‌توانند عمليات انجام دهند ولي در ايران خير؟

پس با آنچه گفته شد به این نتیجه می رسیم كه با توجه به پیچیدگی ساختار امنیتی ایران با سایر کشورها جاي نگراني نيست و نيازي هم به مقابله فراتر از آنچه رخ داده نيست و فقط كافي است قدري بر هوشياري ،همکاری و ضوابط امنيتي افزود.