دستیابی به توافق در وین را ممکن می دانم
روزنو :آمریکا تنها گزینه تشدید تحریم‌ها را در اختیار داشت که در دوره ترامپ به حداکثر آن دست زد و نتیجه موردنظر خود را نگرفت. گزینه نظامی هم گه گاه مطرح می‌شود، ولی آمریکا تجربه حمله نظامی به کشورهایی در خاورمیانه را دارد که با انتقادات داخلی و خارجی از نتیجه نامطلوب آن را سال‌ها به دوش کشیده است.
روزنو :دارد. اخبار به‌صورت قطره‌چکانی منتشر می‌شود و اطلاعات تحلیلگران کافی نیست.در شرایطی که نیاز به گفتگوی مستقیم با آمریکا احساس می‌شود، امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه می گوید: مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها نخواهیم داشت. پرسش این است که برجام با مذاکره غیر مستقیم به نتیجه می رسد یا خیر؟ ستاره صبح این موضوع را با دکتر یوسف مولایی، تحلیلگر روابط بین‌الملل بررسی کرده است که در ادامه می‌خوانید:
شما روند مذاکرات را چگونه می‌بینید؟ آیا مذاکرات به سمت توافق درحرکت است یا ایران و غرب در گفتگوهای برجام خبری نیستند؟
به نظر من مذاکرات به نتیجه می‌رسد ولی بر پایه استدلال عقلی نه بر پایه اطلاعات ناقصی که داریم. به این نکته توجه کنید که ایران و آمریکا گزینه‌ای جایگزین مذاکره ندارند و اگر داشتند تاکنون به سمت گزینه دوم و سوم می‌رفتند. باید دانست که هزینه هر اقدامی غیر از مذاکره بالا و کم منفعت است به همین دلیل طرفین به سمت آن گزینه‌ها نخواهند رفت. به‌ویژه ایران در شرایطی قرار دارد که گزینه‌ای جز مذاکره و گفتگو به نفع اش نیست. فشار اقتصادی در کشور بالا است شواهد نشان می‌دهد که آستانه تحمل جامعه به حداقل رسیده است. تا تحریم‌ها برداشته نشود اقتصاد کشور راهی برای اصلاح و فعال شدن نخواهد داشت. ازاین‌رو گفتگو تنها گزینه است، زیرا عقل حکم می‌کند که طرفین گزینه مذاکره را انتخاب کنند تا گزینه‌های دیگر ازاین‌رو به نتیجه مذاکرات خوش‌بین هستم. البته در خصوص نتایج برجام بحث جدا است و نباید انتظار بالایی از توافق داشته باشیم. علت این است که ایران به بیماری می‌ماند که بدنش درگیر شده است و حل پرونده هسته‌ای تنها می‌تواند بخشی از این تن بیمار را درمان کند. توافق برجام باز شدن قفل است زیرا ما را وارد محوطه کار می‌کند ولی اگر در این محوطه کاری صورت نگیرد اقتصاد کشور فعال نمی‌شود.
به نظر شما تفاوت مذاکرات در دو دولت دوازدهم و سیزدهم چیست؟ آیا تیم مذاکره‌کننده کشورمان در این دوره قوی‌تر از قبل ظاهرشده یا خیر؟
بحث روشی است و شکل مذاکرات باهم تفاوت دارند. مسئله ماهیتی نیست. بلکه تفاوت به نوع انتخاب گزینه مربوط است که هر تیم مذاکره‌کننده می‌تواند پیش رو داشته باشد و انتخاب کند و دیگر گزینه دیگری فعال کند. البته در ایران تصمیم‌گیرنده سیاست خارجی نظام است و نظام در مورد مذاکرات گزینه‌های متعددی دارد.
آیا آمریکا مثل ایران نیازمند به نتیجه رسیدن گفتگوها دارد یا خیر؟
آمریکا تنها گزینه تشدید تحریم‌ها را در اختیار داشت که در دوره ترامپ به حداکثر آن دست زد و نتیجه موردنظر خود را نگرفت. گزینه نظامی هم گه گاه مطرح می‌شود، ولی آمریکا تجربه حمله نظامی به کشورهایی در خاورمیانه را دارد که با انتقادات داخلی و خارجی از نتیجه نامطلوب آن را سال‌ها به دوش کشیده است. آمریکا امروز هم در افغانستان و عراق گرفتار حضور نظامی است پس گمان نمی‌رود آمریکا بخواهد باز خود را درون گردابی دیگر در خاورمیانه بیاندازد؛ زیرا گزینه نظامی هزینه بالایی دارد و اقتصاد آمریکا آن را برنمی‌تابد. آمریکا می‌تواند فشارهای بین‌المللی علیه ایران را بیشتر کند. البته کوچک‌ترین محاسبه اشتباه می‌تواند هزینه سنگینی برای آمریکا داشته باشد.
به گفته وزیر امور خارجه کشور، ایران لزومی به گفتگو با آمریکا ندارد. این درحالی است که مذاکرات وین در حقیقت گفتگو بین ایران و آمریکا است آیا در این مرحله از مذاکره نباید نمایندگان دو کشور به‌طور مستقیم باهم گفتگو کنند؟
در سؤال قبلی شما من اشاره کردم که بین عملکرد دو تیم مذاکره‌کننده در دولت قبل و دولت کنونی تفاوتی وجود ندارد چون دستورالعمل‌ها از بالا مشخص‌شده است. اینجا هم اعضای تیم مذاکره‌کننده و حتی وزیر امور خارجه و شخص رئیس‌جمهور نمی‌توانند باسلیقه شخصی عمل کنند. در مورد مذاکره مستقیم تصمیم‌گیرنده نظام است. ظاهراً تصمیم این است که با حفظ فاصله حداکثری از آمریکا گفتگوهای وین ادامه یابد.
