کفگیر‌ها را کنار بگذارید!

قیمت برنج ایرانی در ماه‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است و این موضوع نگرانی بسیاری از مردم و فعالان اقتصادی را برانگیخته است. این افزایش قیمت، علاوه بر تاثیر بر سبد غذایی خانوارها، می‌تواند پیامد‌های اقتصادی و اجتماعی دیگری نیز به دنبال داشته باشد.

بر اساس اظهارنظرات اقتصادی و کارشناسان حوزه کشاورزی، علل گرانی برنج ایرانی موضوعات متعددی را شامل می‌شود. یکی از مهمترین عوامل موثر بر کاهش تولید برنج، خشکسالی‌های پی‌درپی و کمبود آب در مناطق برنج‌خیز کشور است. این موضوع باعث کاهش قابل توجهی در عملکرد کشت برنج شده و در نتیجه عرضه آن را به بازار کاهش می‌دهد.

افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی مانند کود، سموم دفع آفات، بذر و هزینه‌های نیروی کار، باعث افزایش هزینه‌های تولید برنج شده و در نهایت بر قیمت تمام شده آن تاثیر می‌گذارد. افزایش قیمت سوخت و انرژی نیز در این افزایش هزینه‌ها بی‌تاثیر نیست. نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار نیز می‌تواند بر قیمت برنج تاثیرگذار باشد چرا که برخی از نهاده‌های کشاورزی از خارج از کشور وارد می‌شوند و افزایش قیمت دلار، هزینه واردات را افزایش می‌دهد

از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند که عدم برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح در بخش کشاورزی و عدم حمایت کافی از کشاورزان، از جمله عوامل موثر در گرانی برنج است، به طوری که در سال‌های اخیر، به دلایل مختلف، سطح زیر کشت برنج در کشور کاهش یافته است که این موضوع خود به کاهش عرضه و افزایش قیمت آن دامن می‌زند.

با گرانی برنج چه بلایی بر سر معیشت مردم می‌آید؟

پیامد‌های گرانی برنج ایرانی یکی پس از دیگری تاثیر خود را بر معیشت مردم نشان می‌دهد. افزایش قیمت برنج به عنوان یک کالای اساسی، تاثیر مستقیم بر هزینه‌های زندگی خانوار‌ها دارد و قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر افزایش قیمت برنج می‌تواند به افزایش تورم کلی در اقتصاد کشور منجر شود. همچنین افزایش قیمت برنج، به خصوص برای اقشار کم‌درآمد جامعه، بسیار سنگین بوده و قدرت خرید آنها را به شدت کاهش می‌دهد. گرانی برنج می‌تواند دسترسی اقشار کم‌درآمد جامعه به غذای سالم و مغذی را با مشکل مواجه کند.

راهکار‌های کنترل قیمت برنج

در همین رابطه رامین میرقربانی کارشناس حوزه برنج به اقتصاد ۲۴ گفت: مدیریت بهینه منابع آب و افزایش راندمان آبیاری در مزارع برنج، می‌تواند به افزایش تولید و کاهش قیمت آن کمک کند. حمایت‌های دولتی از کشاورزان از طریق ارائه تسهیلات ارزان قیمت، بیمه محصولات کشاورزی و تامین نهاده‌های کشاورزی با قیمت مناسب، می‌تواند به افزایش تولید و کنترل قیمت‌ها کمک کند. از سوی دیگر دولت می‌تواند با تنظیم بازار و جلوگیری از احتکار و گران‌فروشی، به کنترل قیمت برنج کمک کند.

وی گفت: استفاده از بذر‌های اصلاح شده با عملکرد بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر خشکی و آفات، می‌تواند به افزایش تولید و کاهش هزینه‌ها کمک کند. کاهش وابستگی به کشت برنج در برخی مناطق و جایگزینی آن با محصولات دیگر، می‌تواند به کاهش فشار بر منابع آب و افزایش تنوع در تولیدات کشاورزی کمک کند. نظارت دقیق بر قیمت‌ها در بازار و برخورد با گران‌فروشان، می‌تواند به جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت برنج کمک کند.

میرقربانی در پاسخ به این سوال که این زمینه سازی برای گرانی برنج تا چه اندازه قابل رشد است؟ گفت: نمی‌توانیم در برابر نیاز مردم به مصرف برنج پاسخی ارائه نکنیم. دولت همواره برای تامین برنج باید به دنبال راهکار مناسب باشد. این موضوع می‌تواند با تامین نیاز از بازار خارجی و یا افزایش راندمان تولید باشد. قطعا اگر دولت نتواند راهکار مناسبی برای این مشکل پیدا کند شاهد افزایش قیمت شاید تا بیش از ۳۰ درصد قیمت کنونی برنج در بازار باشیم.