
بعد از پنج مرحله مذاکره به توافق موقت فکر میکنیم؟
د رحالی که جزئیات مهم توافق احتمالی میان تهران و واشنگتن هنوز نیاز به گفتوگو د ارد، اما هد ف طرفین د رحالحاضر، تد وین چارچوبی برای هد ایت روند مذاکرات به سوی د ستیابی به توافق است.
چنین هد فی میتواند منجر به نگرانی برخی از قانونگذاران آمریکایی و همچنین اسرائیل شود. زیرا آنها معتقد ند که ایران از زمان به د ست آمد ه برای پیشرفت برنامه هستهای خود استفاد ه خواهد کرد.
این د ر صورتی است که تعیین چنین هد فی یاد آور توافق موقت سال ۲۰۱۳ جمهوری اسلامی ایران با د ولت باراک اوباما است که د ر نهایت پس از ۱۸ ماه مذاکرات طاقتفرسا، د ر سال ۲۰۱۵ به برجام منتهی شد. د ر توافق سال ۲۰۱۳ د ر ازای اقد اماتی برای محد ود سازی برنامه هستهای ایران، تخفیفهای تحریمی محد ودی برای تهران اعمال شد.
د رحالحاضر نشانهای مبنی بر عزم د و طرف برای اتخاذ اقد امات اعتماد ساز مشابه د ر چارچوب یک توافق موقت وجود د ارد. یک مقام ارشد د ولت د ونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا روز جمعه و پس از پایان د ور پنجم مذاکرات د ر رم به سیانان گفت: «به گفتوگوهای بیشتری نیاز است. د و طرف موافقت کرد ند که د ر آیند های نزد یک ملاقات کنند. این د ور از مذاکرات سازند ه بود و ما پیشرفت کرد یم. اما هنوز کارهای زیادی باقی ماند ه است.»
د ر چنین وضعیتی اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران د ر شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «وزیر خارجه عمان برای عبور از موانع، راهکارها واید ههایی پیشنهاد کرد ه بود که رئوس و محورهای آنها د ر این د ور مورد بررسی قرار گرفت. قرار شد به موازات بررسی بیشتر د ر پایتختها، وزیر خارجه عمان کار بر روی جزییاتاید ههای پیشنهادی را اد امه د اد ه و برای بررسیهای تکمیلی د ر اختیار د و طرف قرار د هد. زمان و مکان د ور بعدی مذاکرات متعاقباً تعیین و اعلام خواهد شد.» نقطه اختلاف اصلی برای د ستیابی به توافقی د ر جهت تد وین چارچوب حصول توافق، مساله اد امه غنیسازی اورانیوم د ر ایران د ر توافق جد ید است. بد ون تعیین رویکرد مشترک میان ایران و آمریکا برای حل این مساله، احتمالا مذاکرات فنی مجد د ا د ر همین نقطه متوقف خواهند شد. واشنگتن اصرار د ارد که غنیسازی بههیچوجه نباید د ر ایران انجام شود و آن را مسیری روشن برای د ستیابی تهران به سلاح هستهای میداند و جمهوری اسلامی ایران بر حق خود برای غنیسازی اورانیوم بر اساس مفاد پیمان منع گسترش (NPT) تاکید میکند.
مقامات ایرانی از ابتدای مذاکرات تاکنون بارها پیشنهاد توافق بر سر چارچوب معین را به عنوان گامی برای رسید ن به توافق نهایی مطرح کرد ه و گفتهاند که چنین چارچوبی میتواند شامل بهرسمیت شناختن حق جمهوری اسلامی ایران برای د اشتن برنامه هستهای غیرنظامی، ضرورت نظام بازرسی سختگیرانه برای اطمینان از این که ایران برای ساخت بمب اقد امی انجام نمید هد و تعهد تهران به عد م پیگیری سلاح هستهای باشد.
با این حال، به گزارش والاستریت ژورنال به نقل از افراد آگاه به مذاکرات، ایالات متحد ه خواهان چارچوبی د قیقتر است که جزئیاتی از مسائل قابل مذاکره فنی را نیز شامل شود.
ریچارد نفیو که د ر د ولتهای جو باید ن و باراک اوباما د ر سیاستگذاری مذاکرات با ایران نقش عمد های ایفا کرد، گفت: «توافق بر سر چارچوب، مشروط بر شفافیت طرفین نسبت به نتیجه مورد نظر، میتواند برای د ستیابی به توافق بلند مد ت بسیار مفید باشد.»
نفیو افزود: «اگر د و طرف بهطور جدی وارد فرآیند شوند و کار را پیش ببرند، شاید این آغاز مذاکرات واقعیتری باشد.»