علائم افراد مهرطلب چیست و چه خطراتی آن‌ها را تهدید می‌کند؟

اختلال مهرطلبی چیست؟

در زمانی که مهر در فرد از حد تعادل خارج شود به صورتی از تیپ شخصیتی به نوعی اختلال تغییر شکل پیدا می‌کند. در این اختلال افراد به دلیل عدم توانایی در نه گفتن به صورتی عجولانه پاسخ می‌دهند به طوری که خودکار و گاه از روی عادت و غیرارادی به هر خواسته‌ای جواب مثبت و بدون تفکر ارائه می‌دهند. آن‌ها به صورتی دچار این اختلال می‌شوند که پاسخ هرگونه نه به دیگران می‌تواند در آن‌ها احساس گناه و غم ایجاد کند. اختلال مهرطلبی یکی از چند اختلال‌هایی است که مبتلایان را در حیطه‌های ارتباطی زندگی، دچار خطا و اشتباه می‌کند. این اختلال ریشه بسیاری از بیماری‌ها و آسیب‌ها در زندگی افراد است. این بیماری زیر مجموعه افسردگی است و نوعی خود تخریبی، تنفر از خود، خود کم بینی و ترس به شمار می‌رود.

مهرطلبی از کجا سرچشمه می‌گیرد؟

مهرطلبی، ریشه در عوامل پیچیده‌ای دارد که می‌تواند از تجربیات فردی، زمینه‌های خانوادگی و حتی فشارهای اجتماعی نشأت بگیرد. افراد مهرطلب معمولاً اعتمادبه‌نفس کمی دارند و برای ارزشمند دیدن خود، نیازمند تایید و توجه دیگران هستند. این وابستگی به تایید باعث می‌شود تا احساس ارزشمندی را به جای درون خود، از دیگران بجویند. همچنین ترس شدید از تنها ماندن یا طرد شدن، این افراد را وادار می‌کند تا به هر قیمتی رضایت اطرافیان را جلب کنند. آن‌ها باور دارند که در صورت بروز هرگونه نارضایتی از سمت دیگران، از حلقه دوستان یا خانواده کنار گذاشته می‌شوند.

برخی افراد مهرطلب به طور ناخودآگاه از طریق جلب رضایت دیگران، احساس کنترل و امنیت بیشتری نسبت به اطرافیان خود پیدا می‌کنند. این رویکرد به آن‌ها کمک می‌کند تا نوعی نفوذ عاطفی داشته باشند. افراد مهرطلب تمایل دارند خود را مسئول مشکلات و دغدغه‌های دیگران بدانند، حتی زمانی که عملاً هیچ کنترلی بر شرایط ندارند. این مسئولیت‌پذیری افراطی می‌تواند فشار زیادی به آن‌ها وارد کند. یکی از دلایل اصلی مهرطلبی، نداشتن مهارت‌های قاطعانه در بیان نیازها و خواسته‌های شخصی است. افراد مهرطلب اغلب نمی‌دانند چطور به شکلی سالم و بدون احساس گناه، درخواست‌ها و محدودیت‌های خود را بیان کنند.

تفاوت افراد مهربان با افراد مهرطلب

در افراد مهربان باید نکاتی را به دقت بررسی کرد که متمایز از مبتلایان به مهرطلبی است. افراد مهربان همیشه خود را به پاسخ‌های مثبت موظف نمی‌دانند و با از دست دادن توجه دیگران به عذاب و گناه نمی‌رسند. این افراد تشنه محبت کردن دیگران نیستند بلکه خودشان از محبت به دیگران لذت می‌برند در حالی که در افراد مهرطلب این به نوعی بیماری منجر شده و هرگز مانند رویه افراد مهربان به نظر نخواهد رسید.

علائم اختلال مهرطلبی

معمولاً افرادی که شخصیت مهرطلب دارند، ویژگی‌های مشخصی را از خود نشان می‌دهد. محبت و لطف بیش‌ از حد، از جمله بارزترین نشانه های اختلال مهرطلبی است. علاوه بر این، رفتارهایی مانند نیاز به تایید دیگران نیز از علائم اختلال مهرطلبی به شمار می‌رود. در ادامه، برخی از مهم‌ترین علائم اختلال مهرطلبی را با هم بررسی می‌کنیم:

·        عذرخواهی بیش از حد

افرادی که شخصیت مهرطلب دارند، بیش از حد و بی‌دلیل از افراد عذرخواهی می‌کنند. زیرا نگران این موضوع هستند که کوچک‌ترین رفتار آن‌ها باعث ناراحتی و نگرانی فرد مقابل شود و محبت او را از دست بدهند.

·        مشکل در نه گفتن

یکی از علائم اختلال مهرطلبی، مشکل در نه گفتن است. افرادی که شخصیت مهرطلب دارند، نه گفتن به خواسته‌های دیگران برایشان دشوار است و همواره می‌خواهند خواسته‌های آن‌ها را اجرا کنند و در این مسیر، حتی از نیازها و منافع خود نیز می‌گذرند.

·        تلاش بیش از حد برای خوشحال کردن دیگران

افراد مهرطلب معمولاً عادت دارند برای شادی دیگران از خود گذشتگی زیادی نشان دهند. حتی این افراد برای راضی و شاد نگه داشتن دیگران به راحتی از اهداف خود و دست می‌کشند و حاضرند برنامه خود را تغییر دهند.

·        تلاش برای جلب رضایت دیگران

افراد مهرطلب، همواره نیازمند تایید دیگران هستند و برای جلب رضایت دیگران تلاش می‌کنند. معمولاً این افراد از اعتماد به نفس پایینی برخوردارند و تنها در صورتی از خودشان راضی می‌شوند که دیگران از آن‌ها راضی باشند.

عوامل ایجاد مهرطلبی

مهرطلبی در واقع  ریشه در کودکی‌های فرد دارد. این افراد به دلایلی نیاز دارند تا بیشتر از حد متعادل به دیگران مهر بورزند و بیش از دیگران برای رفع نیازهای آنان بکوشند. حتی اگر در این راه مجبور شوند از خواسته‌های خودشان دست بکشند و کاری را بر خلاف میل خود انجام دهند. در نهایت افراد مهرطلب تبدیل به افراد شکست خورده‌ای می‌شوند که تمام زندگی خود را صرف برطرف کردن نیازهای دیگران و راضی نگه داشتن آن‌ها کرده‌اند و همیشه از خواسته‌های خود دست کشیده‌اند تا انسان بهتر و مهربان‌تری به نظر برسند. روانشناسان ریشه رفتارهای اینچنینی را در سه چیز بیان می‌کنند .

1.     افکار و اندیشه‌های فرد: فرد تصور می‌کند اگر به دیگران کمک نکند کار اشتباهی مرتکب شده است.

2.     عادت‌های رفتاری: از کودکی برای از خودگذشتگی تشویق و تربیت شده و به این کار عادت دارند.

3.     ملاحظات احساساتی: در صورت عدم کمک به دیگران یا تلاش برای راضی نگه داشتن آن‌ها احساس تردشدگی می‌کند یا با حساسات منفی احاطه می‌شود.

به عبارتی دیگر می‌توان مهرطلبی را از نشانه‌های کمبود عزت نفس دانست. کودکانی که در کودکی مورد بدرفتاری والدین و یا بزرگ‌ترها رنج می‌برده‌اند حال می‌کوشند تا با کمک به دیگران و از خودگذشتی به نوعی خود را از قرارگیری در شرایط مشابه نجات دهند. در واقع این رفتار مهربانی و محبت به دیگران نیست. بلکه همچون باجی است که فرد برای قبول شدن از سوی دیگران می‌پردازد.

افکار سمی و مخرب افراد مهرطلب

·        من باید خوب و خوشایند باشم و هیچوقت نباید کسی را نادیده بگیرم یا احساسات او را جریحه‌دار کنم.

·        همیشه دیگران مقدم هستند بر خودم و خواسته‌ها و نیازهایشان بر خواسته‌ها و نیازهای خودم اولویت دارد.

·        حق ندارم با مطرح کردن ناراحتی‌ها و مسائلم دیگران را ناراحت کنم و همیشه باید شاد باشم.

·        من وظیفه دارم همه را حمایت کنم، به آن‌ها کمک کنم و نباید کسی را از خودم ناامید کنم.

·        هیچوقت نباید به کسی نه بگویم، بلکه همیشه باید به دیگران و خواسته‌هایشان جواب مثبت بدهم.

·        اگر نتوانم رضایت دیگران را جلب کنم پس خوب و دوست داشتنی نیستم.

ازدواج با شخصیت مهر‌طلب

شخصیت مهر‌طلب شباهت‌هایی با شخصیت وابسته دارد و ازدواج با فرد مهر‌طلب همانند ازدواج با فرد وابسته در ابتدا شیرین و دل‌انگیز به‌نظر می‌رسد، ولی پس از مدتی مشکلات شروع به نمایان شدن می‌کنند. از یک‌سو مهرطلب‌ها با ابراز محبت و فداکاری زیاد باعث می‌شوند که شما دائماً احساس گناه کنید و عذاب وجدان داشته باشید که همین امر پس از مدتی فکر و ذهن شما را آشفته می‌کند. از سوی دیگر، اشخاص مهرطلب‌ برخی اوقات بسیار پرتوقع می‌شوند و اگر انتظاراتشان توسط شما برآورده نشود، سبب خشم درونی آن‌ها می‌شود و درنهایت این خشم ابراز‌نشده به دشمنی با شما تبدیل می‌شود. به‌طور کلی ازدواج با شخصیت مهر‌طلب یک رابطه فرسایشی خواهد بود که تمام انرژی و توان شما را گرفته و از سوی دیگر هویت فردی و آرامش شما را از بین می‌برد، بنابراین پیشنهاد می‌شود که با این افراد ازدواج نکنید یا در صورت ازدواج، آن‌ها را برای مراجعه به روانشناس تشویق کنید.

راهکارهایی برای درمان مهرطلب

مهرطلبی معضلی است که نیاز به درمان دارد و همان‌طور که اشاره شد، در صورت درمان نشدن می‌تواند به اختلالات روانشناختی دیگری منجر شود. بنابراین هر چه فرد زود‌تر به روانشناس مراجعه کند، از تبعات منفی آن کاسته شده و فرد به خود و دیگران آسیب کمتری وارد می‌کند.

·        «نه» گفتن را تمرین کنید

·        از ارائه توصیه یا پیشنهاد کمک به دیگران بپرهیزید (مگر اینکه از شما درخواست شده باشد)

·        روی اعتمادبه‌نفس خود کار کنید

·        دست از معذرت‌خواهی کردن بردارید

·        به خودتان مهر بورزید

نتیجه‌گیری

مهرطلبی، در ظاهر رفتاری محبت‌آمیز و صلح‌طلبانه به نظر می‌رسد، اما در عمق، زنگ خطری جدی برای اعتماد به نفس فرد است. کسانی که همیشه خود را قربانی رضایت دیگران می‌کنند، در واقع از هویت، ارزشمندی و خواسته‌های خود فاصله پیدا می‌کنند. برای بازسازی اعتماد به نفس، فرد باید بیاموزد که نیاز به محبت و تایید دیگران نباید محور ارزشمندی او باشد. یادگیری «نه گفتن»، شناخت ارزش‌های شخصی و مراقبت از خود، راهکارهایی مؤثر برای بازگشت به خود واقعی هستند.