اتحاد کشور‌های منطقه برای پاک کردن اسراییل
روزنو :تجاوز اسرائیل به اسران و هدف قرار دادن چهره‌های نظامی، دانشمندان هسته‌ای، تاسیسات هسته‌ای و نظامی پاسخ ایران را در جمعه شب به تل‌آویو در پی داشت؛ پاسخی که از سوی بسیاری از تحلیلگران مسائل استراتژیک، یک شوک روانی تخریب عمیق محیطی را به همراه داشته است.
تجاوز اسرائیل به اسران و هدف قرار دادن چهره‌های نظامی، دانشمندان هسته‌ای، تاسیسات هسته‌ای و نظامی پاسخ ایران را در جمعه شب به تل‌آویو در پی داشت؛ پاسخی که از سوی بسیاری از تحلیلگران مسائل استراتژیک، یک شوک روانی تخریب عمیق محیطی را به همراه داشته است. آنچه در این میان حالا موردنظر قرار می‌گیرد، حمایت و کمک کشور‌هایی است که خود را به صورت علنی یا پنهان، حامی اسرائیل اعلام کرده‌اند. به عنوان مثال ایالات متحده نه تنها در دوران ریاست جمهوری اول و فعلی دونالد ترامپ، بلکه در تمامی ادوار خود را حامی اصلی و اساسی اسرائیل اعلام کرده است.
در این میان دانا بش، خبرنگار شبکه سی. ان. ان در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از گفت‌و‌گو با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در پی حمله متجاوزانه اسرائیل علیه ایران خبر داده و نوشت: رئیس‌جمهور به من گفت که آمریکا از اسرائیل حمایت می‌کند و حملات علیه ایران را «حمله‌ای بسیار موفقیت‌آمیز» توصیف کرد. خبرنگار سی. ان. ان نوشته ترامپ در تماس تلفنی کوتاهی که داشتند، به او گفت: ما مسلماً از اسرائیل حمایت می‌کنیم، این واضح است و طوری از آن حمایت کردیم که سابقه نداشته است. این در حالیست که ترامپ به سی. ان. ان گفت که ایران باید به حرف من گوش می‌داد. نمی‌دانم می‌دانید یا نه، اما من به آنها هشداری (درباره فرصت) ۶۰ روزه داده بودم و امروز روز ۶۱ است!
اینکه اردن در دفع موشک‌ها و پهپاد‌های شلیک شده از سوی ایران به اسرائیل چه نقشی دارد صرفاً در تحرک و اقدامات پایگاه نظامی استراتژیک آمریکا به نام «برج ۲۲» نهفته شده که در خاک اردن قرار دارد
فارغ از ایالات متحده نماینده فرانسه نزد سازمان ملل در جلسه نشست شورای امنیت پیرامون حملات اسرائیل علیه ایران گفت که «پاریس از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت می‌کند. فرانسه همواره نگرانی خود درباره تشدید برنامه هسته‌ای ایران را ابراز کرده است. این اقدام تهدیدی جدی علیه امنیت جهان و اروپا است. سلاح هسته‌ای ایران خطری برای منطقه و پیمان عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای خواهد بود».
همچنین کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس پس از تماس تلفنی که با امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و فردریش مرتس، صدراعظم آلمان داشت، در مصاحبه‌ای با رسانه خبری «بلومبرگ» از داونینگ استریت ادعا کرد که «ما مدت‌هاست که نگران برنامه هسته‌ای ایران هستیم و حق دفاع از خود برای اسرائیل را کاملا به رسمیت می‌شناسیم». این مواضع به خوبی نشان می‌دهد که ایالات متحده و تروئیکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) به صورت علنی از حملات اسرائیل به ایران حمایت کرده‌اند، اما در این میان یک بازیگر دیگر منطقه‌ای وجود دارد که در حال حمایت از اسرائیل به صورت پنهانی است.
اردن در میانه اجبار و انکار
پس از پاسخ ایران به اسرائیل در آوریل سال ۲۰۲۴ میلادی، اخباری از مشارکت برخی از کشور‌های منطقه در رهگیری پهپاد‌ها و موشک‌های ایران منتشر شد و حدس و گمان‌هایی را به وجود آورد. به‌عنوان مثال، اردن در این بین یکی از کشور‌هایی بود که انتقاد‌هایی بدان در این مسیر وارد شد. تحلیلگران بر این باور بودند که اردن حداقل باید بی‌طرف می‌ماند و در یک سنگر با اسرائیل برای دفع حملاتی که هیچ‌گونه تهدیدی برای قلمرو آن نداشت، مشارکت نمی‌کرد. برخی دیگر از منابع خبری در آنموقع نوشتند که مشارکت اردن تاثیر منفی فوری بر امنیت این کشور داشت؛ چراکه رهگیری برخی موشک‌ها باعث سقوط قطعات عظیم بر فراز مناطق مسکونی در امان پایتخت این کشور شده است. در آن زمان، تحلیلگران اسرائیل با تکیه بر این اقدام اردن، امان را در جبهه خود معرفی و اعلام کردند که اردن که حریم هوایی خود را بسته و صریحاً اعلام کرد که هرگونه عبور پهپاد یا موشک به سمت اسرائیل را دفع می‌کند، بار دیگر ثابت می‌کند که متحد استراتژیک تل‌آویو است.
درر آنموقع با تمام این مسائل و پس از چندین ساعت سکوتِ اَمان، در این خصوص و در پی فشار محافل سیاسی و رسانه‌ای و شخصیت‌های عربی و اسلامی نهایتاً شبکه خبری المیادین گزارش داد که أیمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن در گفت‌و‌گو با سی. ان. ان اذعان کرده که کشورش شماری از پهپاد‌های پرتاب شده از سوی ایران به سمت اسرائیل را رهگیری کرده است. وزیر خارجه اردن در آن زمان صراحتاً اعلام کرد که اردن از همه ابزار‌ها برای رهگیری هرگونه پرتابه‌ای که حریم هوایی این کشور را نقض کند استفاده خواهد کرد و هر شیء که وارد آسمان ما شود، حریم هوایی ما را نقض کند، به اعتقاد ما خطری برای اردن است و برای پایان دادن به این تهدید هر کاری که در حد توانمان باشد انجام خواهیم داد.
اردن مشکلات عدیده اقتصادی دارد و به دلیل فقر منابع طبیعی و عدم دسترسی به انرژی همیشه با بحران اقتصادی دائمی روبه‌رو بوده و همین موضوع باعث می‌شود تا برای تامین منابع مالی و منافع تجاری خود به سوی قدرت‌های فرامنطقه‌ای تمایل پیدا کند
حالا، اما همین وضعیت با گذشت بیش از یکسال تکرار شده است؛ چراکه پاسخ تهران به اسرائیل که شامگاه جمعه انجام شد، سدی به نام اردن را شاهد بود و به نوعی شاهد تکرار همان اجرای نقش اَمان بودیم. با نگاهی به تاریخ تاسیس و چگونگی روی کار آمدن این کشور به خوبی به این خروجی بسیار مهم دست پیدا می‌کنیم که اگر تا به امروز اتفاقی منجر به براندازی یا اسقاط حکومت هاشمیان در اردن نشده است، همه آن به دلیل چتر امنیتی و حمایت سیاسی بریتانیا سپس ایالات‌متحده از این کشور است. زمانی که موافقت‌نامه «سایکس پیکو» در سال ۱۹۱۶ میان پاریس و لندن به امضا رسید، قرار بر این شد تا لبنان و سوریه تحت نظر فرانسه اداره شود و در مقابل عراق، بحرین، اردن فعلی و حتی اراضی که امروز اسرائیل آن را اشغال کرده به عنوان جغرافیای تحت نظر بریتانیا شناخته شود. بر همین اساس از بدو به وجود آمدن اردن در دهه ۲۰ میلادی، لندن بر سیاست‌های این کشور نظارت داشته و پس از اعلام استقلال در میانه دهه ۴۰ میلادی تاکنون این روند ادامه دارد.
در این راستا باید توجه شود که بیش از نیمی از جمعیت اردن را فلسطینی‌ها تشکیل می‌دهند و همین موضوع باعث می‌شود تا خاندان هاشمیان در این کشور کمی در مقابل تحولات با محوریت فلسطین به‌خصوص جنگ اخیر غزه و اقدامات اسرائیل دست به عصا راه بروند. این موضوع البته به نوعی با خط‌دهی انگلیس از دهه‌ها قبل چارچوب‌بندی شده است؛ چراکه براساس داده‌های موجود فلسطینی‌هایی که در اردن حاضر هستند عموماً توسط پادشاهی اردن در ساختار اقتصاد و فرهنگ کانالیزه شده‌اند و سطوح امنیتی، سیاسی و نظامی به غیرفلسطینی‌ها به خصوص نزدیکان خاندان هاشمیان سپرده شده که دلیل این امر ترس از وضعیت اراضی اشغالی است.
نکته مهم این است که اساساً کشور اردن مشکلات عدیده اقتصادی دارد و به دلیل فقر منابع طبیعی و عدم دسترسی به انرژی نسبت به کشور‌های همسایه خود همیشه با بحران اقتصادی روبه‌رو بوده و همین موضوع باعث می‌شود تا برای تامین منابع مالی و منافع تجاری خود به سوی قدرت‌های فرامنطقه‌ای تمایل پیدا کند. به‌عنوان مثال، اردن از حیث سیاسی تا حدودی تحت تاثیر انگلیس است، اما در مورد حمایت امنیتی زیر چتر اطلاعاتی مرکب لندن و واشنگتن قرار دارد. از منظر نظامی و تامین تسلیحاتی باید گفت که ایالات‌متحده نقش اصلی را در حمایت از اردن به عهده دارد.
آمریکا در اردن همه‌کاره است؟
تکرار نقش‌آفرینی اردن و برجسته شدن نام این کشور آنهم در هنگامه پاسخ ایران به اسرائیل در قالب عملیات وعده صادق ۳ باعث شده تا این سوال مطرح شود که مگر اردن تا چه حد توان پدافندی یا آفندی دارد؟ پاسخ این سوال در حمایت ایالات متحده و تاسیس پایگاه نظامی استراتژیک آمریکا به نام «برج ۲۲» در خاک این کشور نهفته شده است؛ پایگاهی که به نوعی یکی از بزرگترین مقر‌های نظامی آمریکا و پیشرفته‌ترین آن از حیث تجهیزات و تاسیسات به حساب می‌آید و حالا برای چندمین بار از اسرائیل دفاع کرد.
