خسارات وارد شده به اسراییل بعد از جنگ با ایران چقدر برآورده شده است؟

تنها ۱۲ روز جنگ با ایران کافی بود تا اقتصاد اسرائیل را در معرض یک بحران بی‌سابقه قرار دهد. در حالی که هنوز دود ناشی از حملات موشکی و پهپادی بر فراز شهر‌های اسرائیل فروکش نکرده، برآورد‌های اولیه از ۱۲ تا ۲۰ میلیارد دلار خسارت مستقیم و غیرمستقیم حکایت دارد.

به گزارش روز نو، این رقم سرسام‌آور، نه تنها باعث جهش کسری بودجه به بالای ۶ درصد شده، بلکه با افزایش چشمگیر بیکاری و سونامی درخواست‌های غرامت، زنگ خطر را برای ثبات اقتصادی و اجتماعی اسرائیل به صدا درآورده است. این جنگ کوتاه، عمق ضعف‌های زیرساختی اسرائیل را نیز آشکار ساخت؛ جایی که نیمی از خانه‌ها فاقد پناهگاه هستند و هزاران شهروند را در معرض خطر قرار می‌دهند. دولت اکنون با چالش طاقت‌فرسای تأمین مالی این فاجعه و بازگرداندن کشور به وضعیت عادی روبه‌رو است.

جنگ ۱۲ روزه اخیر اسرائیل با ایران با وجود مدت کوتاه خود، ضربات مهلک و بی‌سابقه‌ای را بر پیکره اقتصاد و جامعه اسرائیل وارد آورده است. این رویداد، نه تنها بهای انسانی سنگینی داشت، بلکه با تحمیل هزینه‌های مالی گزاف و آشکار ساختن ضعف‌های زیرساختی، اسرائیل را در برابر چشم‌اندازی پر از چالش قرار داده است. برآورد‌های اولیه حکایت از خسارت مستقیم حداقل ۱۲ میلیارد دلار (حدود ۲۲ میلیارد شِکِل) دارد که با احتساب آسیب‌های غیرمستقیم، این رقم می‌تواند به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد. این اعداد، فراتر از ارقام مشاهده‌شده در درگیری‌های پیشین، آینده اقتصادی رژیم اسرائیل را با بحرانی جدی روبه‌رو کرده است.

خسارات مالی وارده بر پیکر اسرائیل فراتر از ارزیابی‌های اولیه

بر اساس گزارش‌های هماهنگ از وزارتخانه‌های کلیدی شامل دارایی، اقتصاد، سازمان مالیات و سیستم امنیتی اسرائیل، هزینه‌های مستقیم این جنگ به تفکیک شامل چندین بخش عمده است:

۱. هزینه‌های نظامی مستقیم: حدود ۱۰ میلیارد شِکِل صرف حملات تلافی‌جویانه در خاک ایران، عملیات پدافند هوایی، خرید مهمات و سوخت هواپیما‌ها شده است. این شامل پرواز‌های مداوم جت‌های جنگنده، فعال‌سازی سیستم‌های دفاع موشکی و استقرار نیرو‌های ذخیره است که هر یک هزینه‌های عملیاتی بالایی را در پی داشته‌اند.

۲. غرامت به مشاغل و افراد: حدود ۵ میلیارد شِکِل برای جبران خسارت به کسب‌وکار‌های آسیب‌دیده و افراد متضرر اختصاص یافته است. این رقم شامل غرامت به ۱۵ هزار نفر از شهروندان اسرائیلی است که مجبور به تخلیه خانه‌های خود و پناه بردن به مناطق امن‌تر شدند. بسیاری از این افراد هنوز نتوانسته‌اند به خانه‌های خود بازگردند و نیاز به تأمین مسکن جایگزین دارند.

۳. خسارات فیزیکی به زیرساخت‌ها و املاک: حدود ۵ میلیارد شِکِل نیز برای پوشش آسیب‌های مادی وارده به ساختمان‌ها، خانه‌ها، خودرو‌ها و زیرساخت‌های شهری اختصاص یافته است. این خسارات ناشی از اصابت مستقیم موشک‌ها و پهپاد‌های ایرانی به مناطق مختلف اسرائیل، از جمله تل‌آویو و حیفا بوده است.

کارشناسان اقتصادی رژِیم اسرائیل معتقدند این ارقام تنها نوک کوه یخ هستند. هزینه‌های غیرمستقیم جنگ، از جمله اقامت طولانی‌مدت آوارگان در هتل‌ها (که تنها برای یک ماه اولیه پوشش داده می‌شود و پس از آن نیاز به اجاره مسکن جایگزین دارند) و آسیب‌های ناشی از توقف فعالیت‌های اقتصادی، هنوز به طور کامل برآورد نشده است. تخمین‌زده می‌شود که حداقل یک‌سوم از املاک آسیب‌دیده هنوز به طور کامل ارزیابی نشده‌اند و ممکن است ۱ تا ۱.۵ میلیارد شِکِل دیگر به خسارات گزارش نشده اضافه شود.

از طرف دیگر ارتش اسرائیل نیز بار سنگینی بر دوش بودجه رژِیم اسرائیل گذاشته است. پس از درخواست‌های اولیه ۱۰ میلیارد و سپس ۳۰ میلیارد شِکِل پیش از جنگ، اکنون ارتش درخواست بیش از ۴۰ میلیارد شِکِل برای بازسازی ذخایر تسلیحاتی خود، از جمله موشک‌های رهگیر و مهمات تهاجمی را مطرح کرده است. این هزینه‌های سرسام‌آور نشان می‌دهد که حتی یک درگیری نسبتاً کوتاه می‌تواند پیامد‌های مالی بلندمدت و عمیقی داشته باشد.

فاجعه زیرساختی؛ بمب ساعتی حفاظت شهری

شاید یکی از نگران‌کننده‌ترین یافته‌های اخیر، شکاف‌های عمیق در سیستم حفاظت شهری اسرائیل باشد که جنگ با ایران آن را به وضوح نمایان ساخت. بر اساس داده‌های ارائه شده در کنست، بیش از ۵۰ درصد آپارتمان‌ها در اسرائیل فاقد «مَمَد» (فضای امن محافظت‌شده) هستند و تقریباً یک‌سوم شهروندان در ساختمان‌هایی زندگی می‌کنند که حتی پناهگاه مشترک نیز ندارند.

این وضعیت، نه تنها در زمان حملات موشکی، جان مردم اسرائیل را به شدت به خطر می‌اندازد، بلکه به معنی نیاز به تخلیه گسترده و پرهزینه ساکنان در هنگام درگیری‌ها است. نمایندگان کنست به درستی اشاره کرده‌اند که دولت هزینه بسیار بیشتری برای جبران خسارات ناشی از نبود حفاظت می‌پردازد تا اگر از ابتدا در ساخت پناهگاه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کرد. این فقدان حفاظت، به‌ویژه برای افرادی که زمان کافی برای رسیدن به پناهگاه‌های دور از دسترس را ندارند، یک «بمب ساعتی» است.

حییم بیبَس، رئیس مرکز حکومت محلی، اعلام کرد که مقامات محلی روزانه ۱۸ میلیون شِکِل برای هزینه‌های جنگ خرج می‌کنند و از دولت خواست تا در مورد نقش خود پس از پایان جنگ شفافیت داشته باشد، زیرا مقامات محلی به تنهایی قادر به مدیریت طولانی‌مدت این وضعیت نخواهند بود.