موضوع نامه ۱۸۰ اقتصاددان استاد دانشگاه چیست؟
روزنو :: حمله اسرائیل و آمریکا به ایران و برقراری آتش‌بس باعث شده تا ۱۸۰ اقتصاددان استاد دانشگاه، صاحب‌نظر و کارشناس با صدور یک بیانیه‌ای خواستار اصلاح پارادایم حاکم بر نظام حکمرانی کشور شدند تا با تغییر رویکرد‌ها شرایط برای ایجاد صلح و امنیت پایدار فراهم شود. مشارکت گروه‌ها و افراد خبره فرصت را برای اتحاد و مقاوم‌سازی اقتصاد ایجاد می‌کند. در این بیانیه آمده است
به نام خداوند جان و خرد
ضرورت تضمین امنیت، ثبات و توسعه ایران
مردم شریف ایران و رئیس‌جمهور محترم جناب آقای دکتر پزشکیان
نبرد ۱۲روزه نفس‌گیر و خونین با اسرائیل و آمریکا، در سایه رشادت‌ها و فداکاری‌های مردم شریف، نیرو‌های مسلح و سایر نهاد‌های پشتیبان کشور عزیزمان، در این مرحله، با آتش‌بس هرچند شکننده، متوقف شد و جنگ‌افروزان را که شاید سودای فروپاشی کشور و حتی تجزیه میهن عزیز را در سر داشتند، ناکام گذاشت.
تامین امنیت
به گزارش روز نو جنگ ۱۲روزه یک بار دیگر اهمیت بالای برخورداری از امنیت را گوشزد کرد و یادآور شد که نخستین و مهم‌ترین وظیفه هر حکومتی، تأمین آرامش و برقراری امنیت در زندگی شهروندان است. این جنگ، پدیده ارزشمند و عبرت‌آموز را به نمایش گذاشت که آن، انسجام ملی و گرایش قدرتمند کثیری از ایرانیان، فارغ از هر ویژگی متمایزکننده، برای حفظ ایران و مقابله با جنگ‌افروزِ متجاوز بود.
محکومیت تجاوز
بسیاری از کسانی که به عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران انتقادات جدی داشتند و حتی کسانی که به دلیل همین رویکرد، هزینه‌های قابل‌توجهی را نیز پرداخته بودند، در کنار دیگر ایرانیان، تجاوز اسرائیل به ایران را محکوم کردند. بی‌تردید رفتار اجتماعی تحسین‌برانگیز مردم ایران در این شرایط سخت و حساس و نحوه مواجهه آنان با این هجوم تجاوزکارانه، در توقف آن تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشته است.
ابر چالش‌ها
از این جنگ، همانند هر بحران دیگری، درس‌های ارزشمندی باید آموخت. توأم شان درگیری نظامی میان ما و اسرائیل و آمریکا با تشدید ابر چالش‌های ناشی از نا ترازی فزاینده، افول سرمایه‌گذاری‌های مولد، تشدید مهاجرت نخبگان و... بار دیگر ما را با این سوال مواجه می‌کند که چه میزان از مشکلات و خطرات متنوع که جامعه را در برگرفته، قابل‌پیشگیری بوده و می‌توانسته موقعیت مساعد و شرایط مناسب‌تری را به وجود آورد؟
تصویر صلب توسط صداوسیما
سال‌هاست کارشناسان بسیاری درمورد خطر افزایش تنش در روابط بین‌الملل و افول سرمایه اجتماعی و ضرورت جلوگیری از گسترش نارضایتی در میان اقشار مختلف، افزایش کار آیی در بخش‌های مختلف اقتصادی ــ اجتماعی و پویایی در فرآیند مدیریت کشور سخن به میان آورده‌اند. ولی وسایل ارتباط‌جمعی رسمی، به‌ویژه صداوسیما، تلاش کرده همواره، تصویری صُلب و یکدست از اجماع نظر درمورد سیاست‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران ترسیم کند. امروز که خطر تجاوز اسرائیل و جاسوسی مزدورانش بیش‌ازپیش امنیت و تمامیت ارضی کشور را مورد تهدید قرار داده، موارد ذکرشده اهمیتی دوچندان پیداکرده است.
نقطه عطف تاریخی
این جنگ، به همراه درس‌های عبرت‌آموز آن، می‌تواند نقطه عطفی تاریخی در پایان‌بخشی به ناکارآمدی، بی‌اعتمادی، سیاست خارجی منجمد و تبعیض و بی‌عدالتی‌ها و اتخاذ سیاست‌هایی نوین در جهت ایجاد و گسترش روابط بین‌المللی بر مبنای تنش‌زدایی و تأمین منافع اقتصادی، تضمین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی، رفاه و شایسته‌سالاری باشد. این اتفاق می‌تواند دوره‌ای جدید و پربرکت را برای ایران رقم بزند.
روابط بین‌الملل
حل مشکلات در‌هم‌تنیده اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، فرآیندی دشوار و زمان‌بر است که به همراهی و همکاری میان مردم و دولت و بهره‌گیری از منابع و فنّاوری جهانی نیازمند است؛ لذا عبور کم‌هزینه از این شرایط، بدون گسترش روابط بین‌الملل ازیک‌طرف و تقویت هرچه بیشتر سرمایه اجتماعی، از طرف دیگر، امکان‌پذیر نخواهد بود.
راهکار‌ها
ما امضا‌کنندگان این بیانیه، ضمن محکوم کردن تجاوز اسرائیل به ایران عزیز و حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای کشورمان، توجه به موارد زیر را ضروری و بلکه حیاتی می‌دانیم:
۱. مذاکره سازنده
مردم ضمن آنکه مقابل تجاوز بیگانه می‌ایستند و از تسلط بیگانه بیزارند، صلح‌دوست و مدافع تعامل با کشور‌های جهان هستند. توصیه مؤکد ما آن است که برای خروج از شرایط به وجود آمده، مسیر دیپلماسی و مذاکره سازنده با آمریکا و اروپا فعال شود و از بروز مجدد جنگ و تداوم اعمال اشاره‌ای اقتصادی جلوگیری شود. حفظ تمامیت ارضی و موجودیت سرزمینی ایران، مهم‌ترین هدفی است که نباید اجازه داد، ذره‌ای دچار خدشه شود. نگاه‌های افراطی که محرک دشمنی‌ها و درگیری‌هاست، در شرایط موجود کشور، خطرناک و دارای نتایج فاجعه‌بار خواهد بود.
۲. احیای سرمایه اجتماعی
مهم‌ترین توصیه ما در عرصه داخلی تغییر بنیادی رویکرد نظام حکمرانی در جهت افزایش ملموس مشارکت جامعه و احیای سرمایه اجتماعی است. با تداوم سیاست‌های انحصارگرانه، اعتماد عمومی جلب نخواهد شد. آزادی بیان صاحبان اندیشه تضمین شود و این امکان فراهم شود که همه بتوانند با برخورداری از آزادی، نظرات خود را در مورد چرایی بروز شرایط موجود و چگونگی خروج از آن، ابراز کنند. تجربه بشری به‌خوبی نشان داده که نظام‌های سیاسی برخلاف تصور برخی سیاستمداران، در فضای آزادی بیان، تثبیت و تقویت‌شده و برعکس، در فضای دچار محدودیت است که نفوذپذیر و شکننده می‌شوند.
آزادی زندانیان سیاسی
برای تقویت انسجام ملی و افزایش سرمایه اجتماعی، زندانیان سیاسی و محصورانی که به دلیل بیان نظرات زندانی‌شده‌اند، از بند رها شوند.
مرجع رسانه در داخل کشور
صداوسیما و دیگر رسانه‌های جمعی دولتی از کنترل محافل افراطی خارج و به نحوی متحول شود که مرجع رسانه به داخل کشور منتقل شود. نقاط ضعف سیاست‌ها و برنامه‌ها، توسط اندیشمندان منتقد، در وسایل ارتباط‌جمعی ایران بازتاب یابد تا صاحبان اندیشه بتوانند به‌طور شفاف، عملکرد دستگاه‌های تصمیم‌ساز کشور را نقد و نظرات سازنده خود را ابراز کنند.
بازنگری نظام اطلاعاتی و امنیتی
- شعارزدگی و توجه به ظواهر، در مقابل اهمیت قائلشان برای شایستگی و توانمندی تخصصی، به‌راحتی، زمینه نفوذ افرادی را باز می‌کند که با طرح شعار‌های افراطی، جهت‌گیری‌ها را عمل همسوی با خواسته‌های دشمنان کشور شکل می‌دهند. نظام اطلاعاتی و امنیتی کشور برای خنثی‌سازی همه‌جانبه دشمن و صیانت از جان و کیان مردم، نیازمند بازنگری‌های اساسی است.
مهار فساد
سیاست‌های پولی، ارزی، تجاری و مالی به‌گونه‌ای تنظیم شود که زمینه رانت جویی و فساد را از بین ببرد و از سوی دیگر، بهره‌مندی نهاد‌هایی متوقف شود که با وجود گسترش هشداردهنده فقر همگانی، خارج از کنترل و نظارت تعریف‌شده و بدون شفافیت، از منابع عمومی تغذیه می‌شوند و امتیازات فراوانی را مورداستفاده قرار می‌دهند.
خروج نیرو‌های نظامی از بنگاه‌داری
ضرورت خروج نیرو‌های نظامی از امور بنگاه‌داری و فعالیت‌های اقتصادی و تمرکز آنها بر امور مربوط به حوزه‌های مستقیماً مرتبط با امور نیرو‌های مسلح تأکید می‌شود.
ایران آباد، آزاد، مستقل و پرنشاط
امید آن داریم که نظام تصمیم‌گیری کشور در سایه یادگیری از اتفاقات پرهزینه‌ای که طی دهه‌های گذشته رخ‌داده و در درون هریک از آنها، درس‌هایی فراوان و سازنده همراه داشته، بتواند ایرانی آباد، آزاد، مستقل و پرنشاط را برای این مردم قهرمان و شریف، از خود به یادگار بگذارد.
