حال و روز سد‌های مان چطور است؟
روزنو :تغییر اقلیم، خشکسالی بی سابقه، کاهش ۴۰ درصدی بارش، مصرف ۹۰ درصدی آب در بخش کشاورزی و مصرف بالای صنایع آب بر در استان‌های مرکزی مثل اصفهان، شهر‌های صنعتی و ... باعث شده تا کشور با کمبود بی سابقه آب در ۶۰ سال گذشته مواجه شود. علت این است که میزان بارش‌ها نسبت به سال گذشته ۴۰ درصد کاهش یافته و میزان ورودی آب به سدها نیز ۴۰ درصد نسبت به سال ۱۴۰۳ کم شده است. علاوه بر خشکسالی از بین رفتن جنگل‌ها و مراتع، خشکیدن تالاب ها، خشک شدن دریاچه ارومیه، خشکیدن هور العظیم و ... باعث شده تا ایران تشنه‌تر از هر زمانی شود. نکته قابل تامل اینکه وضعیت ذخایر سد‌های آب کشور نسبت به سال گذشته منفی است. در این شرایط بحرانی صرفه جویی در مصرف آب توسط مردم یک ضرورت است.
هشدار وزیر نیرو
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو دیروز در حاشیه بازدید از پروژه خط دوم آبرسانی سد طالقان به بیلقان و تهران با بیان اینکه کشور خشکسالی‌های متوالی را پشت سر گذشته و هم‌اکنون نیز در سال‌های خشک و شرایط سخت قرار دارد، گفت: در ۶ دهه گذشته خشکسالی به شدت امسال وجود نداشته باشد.
به گزارش روز نو وزیر نیرو با بیان اینکه وزارت نیرو به منظور عبور از این بحران برنامه‌های مفصلی را پیش‌بینی کرده و در دست اجرا دارد که زمان‌بر است، گفت: پیشرفت خوب پروژه انتقال آب طالقان به تهران، کرج و بخشی نیز به استان قزوین هستیم. این پروژه دارای اهمیت فراوانی است.
ضرورت مصرف بهینه آب
وی با تاکید بر اهمیت همکاری مردم و مصرف بهینه منابع آبی کشور با توجه به قرار گرفتن کشور در شرایط خشکسالی، اظهار کرد: در چنین شرایطی از مردم کشور درخواست می‌کنیم، مصرف آب را تا جای ممکن کاهش دهند، چرا که بی توجهی به این مهم آثار و تبعات سنگینی را به دنبال خواهد داشت.
علی آبادی با بیان اینکه پروژه انتقال آب طالقان به تهران، کرج و قزوین بخشی از مشکلات را مرتفع خواهد کرد، ادامه داد: همچنین پروژه‌های دیگری را در دست اجرا داریم، اما در کنار آن باید توجه ویژه‌ای به مقوله مصرف و به طور کلی مصرف بهینه منابع آب کشور داشته باشیم تا از این طریق تاب‌آوری بیش از پیش افزایش یابد.
انتقال آب از طالقان به تهران
وزیر نیرو به تشریح مراحل پیشرفت این پروژه پرداخت و اظهار کرد: این پروژه از آغاز اجرا تا ابتدای دولت چهاردهم حدود ۴۰ درصد پیشرفت را به ثبت رسانده بود، اما امروز پیشرفت این پروژه به بیش از ۶۰ درصد رسیده است. احتمالا اتصال آن ابتدا به کرج است و باید از این موقعیت استفاده شود تا از طریق تصفیه‌خانه بیلقان، انتقال آب را به تهران ممکن کنیم، البته بخشی از آب نیز به کرج اختصاص داده شده است. پیشرفت پروژه انتقال آب طالقان به تهران و کرج در ۶ ماه گذشته دو برابر ۲ سال گذشته بوده است.
وضعیت قرمز سدها
بنا بر آخرین آمار از موجودی مخازن سد‌های کشور؛ ورودی آب به سدها تا ۲۱ تیرماه سال آبی جاری (۱۴۰۴-۱۴۰۳) ۲۲.۴۳ میلیارد متر مکعب است که در مقایسه با رقم ۳۹.۱۵ میلیارد متر مکعب مدت مشابه سال گذشته ۴۳ درصد کمتر است.
خروج آب از سدها با کاهش ۲۱ میلیارد متر مکعبی نسبت به رقم ۲۹.۲۰ میلیارد متر مکعب به ۲۳.۶ میلیارد متر مکعب رسیده است.
حجم مخازن سدها در سال آبی جاری تا ۲۳.۶۷ میلیارد متر مکعب است که نسبت به رقم ۳۲.۱ میلیارد متر مکعب سال گذشته منفی ۲۶ میلیارد متر مکعب اختلاف دارد. میزان پرشدگی مخازن سدها ۴۶ درصد است.
ذخیره سدها، منفی است
بنا بر آخرین وضعیت سد‌های تهران تا ۲۱ تیرماه موجودی مخزن سد امیرکبیر ۶۷ میلیون متر مکعب و با ۳۸ درصد پرشدگی نسبت به پارسال ۵۸ درصد آب کمتری دارد، لار ۶۶ میلیون متر مکعب حجم آب و ۷ درصد پرشدگی ۲۴ درصد نسبت به پارسال منفی است، طالقان با ۲۲۱ میلیون متر مکعب موجودی و ۵۳ درصد پرشدگی ۳۲ درصد نسبت به پارسال آب کمتری دارد و لتیان-ماملو با ۶۶ میلیون متر مکعب ذخیره آبی ۶۶ درصد آب پرشدگی داشته و ۴۴ درصد نسبت به پارسال آب کمتری دارد.
*مجموع ۱۳ سد دریاچه ارومیه ۶۲۸ میلیون متر مکعب آب دارند که نسبت به پارسال ۴۰ درصد کمتر است.
* زاینده رود ۳۲۳ میلیون متر مکعب آب را در خود جای داده، اما ۳۰ درصد از پارسال کمتر است.
* سد دوستی و طرق خراسان رضوی به ترتیب ۷۸ و ۳ میلیون متر مکعب آب دارند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۳ درصد و ۵۲ درصد منفی هستند.
*موجودی زنجیره کارون، دز، کرخه، جره و مارون در خوزستان نیز به ترتیب نسبت به پارسال ۲۳درصد، ۱۸ درصد، ۶۱ درصد، ۳۵ درصد و ۶۵ درصد منفی هستند.
*سد‌های کوچری و پانزده خرداد در حوضه قمرود نیز نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد و ۳۳ درصد آب کمتری دارند.
* سد‌های یامچی و سبلان در اردبیل نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب مثبت ۱۰ و منفی ۱۷ هستند.
* سد‌های ارس و ستارخان در آذربایجان شرقی به ترتیب منفی ۶ و منفی ۲۲ و خداآفرین بدون تغییر موجودی به میزان مشابه سال قبل ۶۵۶ میلیون متر مکعب آب دارد.
*سد‌های آذربایجان غربی بارون، سردشت و آغ چای همگی منفی و به ترتیب ۳۳ درصد، ۱۰ درصد و ۲۹ درصد آب کمتری ذخیره دارند.
* سد‌های هرمزگان استقلال، شمیل و نیان و سرنی هر کدام به ترتیب ۷۷ درصد، ۱۰۰ درصد و ۳۹ درصد نسبت به پارسال کاهش ذخیره آبی دارند.
* بوشهر هر دو سد جگین و رئیسعلی دلواری منفی و به ترتیب ۵۲ درصد و ۵۰ درصد کمتر از سال قبل موجودی دارند.
*حجم آب موجود در سفیدرود گیلان نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی ۵۲ درصد و شهر بیجار مثبت ۸ درصد است.
*کوثر و چمشیر در کهگیلویه و بویر احمد نیز به ترتیب منفی ۲۴ درصد و منفی ۲۵ درصد نسبت به سال قبل هستند.
*تهم، کینه ورس و تالوار در استان زنجان نیز نسبت به پارسال منفی ۴۴ درصد، منفی ۹ درصد و منفی ۲۱ درصد آب دارند.
* سد‌های کرمان تنگوئیه سیرجان ۲۱ درصد، جیرفت ۱۰ درصد و نساء ۶۱ درصد منفی هستند.
*در کرمانشاه سدگاوشان نسبت به پارسال ۱۴ درصد موجودی کمتری دارد.
*در سیستان و بلوچستان چاه نیمه‌ها با ۲۲۵ میلیون متر مکعب ذخیره ۲۱ درصد نسبت به پارسال منفی، پیشین با ۸۱ میلیون متر مکعب منفی ۵۰ درصد، زیردان ۱۳۰ میلیون متر مکعب و منفی ۲۹ درصد، کهیر ۱۰۹ میلیون متر مکعب ذخیره؛ ۲۴ درصد منفی، خیرآباد ۲۰ میلیون متر مکعب ذخیره دارد و ۲۷ درصد آب کمتر و ماکشید علیا با ۴۸ میلیون متر مکعب ذخیره آبی نسبت به سال قبل ۲۱ درصد کمتر آب دارد.
* استان ایلام سد سیمره و ایلام به ترتیب در شرایط مثبت ۵ درصد و منفی ۱۵ درصد حجم آب نسبت به پارسال قرار دارد.
* سد نهرین خراسان جنوبی از مدت مشابه سال قبل ۵۰ درصد آب کمتری دارد.
*ساوه و کمال صالح در استان مرکزی نیز به ترتیب ۱۵ درصد و ۴۷ درصد منفی هستند.
کاهش ۴۰ درصدی بارش
ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور معادل ۱۴۶.۴ میلیمتر بوده و این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت (۲۳۸.۳ میلیمتر) ۳۹ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۲۴۴.۵ میلیمتر) ۴۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
