
محمد حسین طاهری آکردی کیست؟
حجت الاسلام محمدحسین طاهری آکردی از دو سال پیش که به عنوان جایگزین هاشمی گلپایگانی به عنوان دبیر ستاد امر به معروف منصوب شد، در مرکز توجه قرار گرفت.
به گزارش روز نو نخست به خاطر اظهاراتش در حوزه امر به معروف و حجاب و دیگری به خاطر تصمیمات پرحاشیه این ستاد ذیل نظر و تایید او؛ از ماجرای حجاببانها گرفته تا طرح ایدههایی همچون لباس جراحی اسلامی و دفاع از کلینیک ترک بیحجابی.
محمد حسین طاهری آکردی کیست؟
تعلق طاهری آکردی به تشکل شریان و سابقه سیاسی او در دل جریان اصولگرایی، حواشی دیگری ایجاد کرده است. شریان با تلاش او و حمید رسایی تشکیل شد؛ تشکلی که خود را انقلابی میخواند و مواضعی کم و بیش نزدیک به جبهه پایداری داشت؛ از تقابل با محمدباقر قالیباف تا انتقادات تند به دولت پزشکیان و جریان اصلاحات.
او طی یک دهه گذشته با سرعت زیادی از عضویت در هیئت علمی موسسه امام خمینی_ که نامش با محمد تقی مصباح یزدی گره خورده_ به سرپرستی ستاد امر به معروف و نهی از منکر رسید. طاهری آکردی در آستانه ۵۰ سالگی یکی از چهرههای پرحاشیه ستاد امر به معروف بوده است که حالا به نوعی جایگزین کاظم صدیقی شده است.
طاهری آکردی سرپرست ستاد است؛ هرچند در متن قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر از اساس سمتی به عنوان «سرپرست» تعریف نشده است. در عوض، در بند ۱ ماده ۱۹ این قانون که به ترکیب این ستاد اشاره میکند تاکید شده که «یکی از ائمه جمعه موقت شهر تهران به انتخاب شورای سیاستگذاری ائمه جمعه به عنوان رئیس ستاد» انتخاب میشود؛ بنابراین برای این که طاهری آکردی بتواند به عنوان رییس ستاد امر به معروف نیز ظاهر شود باید به عنوان امام جمعه موقت تهران نیز معرفی شود.
طاهری آکردی و رفیقی که راه را برایش باز کرد
در وبسایتی که به نظر میرسد متعلق به طاهری آکردی است و به انتشار مقالات، کتابها و سفرها و سخنرانیهای او اختصاص دارد، نوشته که او متولد سال ۱۳۵۴ در قم است. او در نوجوانی به مدرسه رضوی قم رفته و دکترای دین و عرفان را از موسسه امام خمینی دریافت کرده است.
در همین پایگاه اطلاع رسانی بر رزومه غیرفقهی و حوزوی وی نیز تاکید شده: «ایشان در کنار تحصیل به آموزش زبانهای عربی و انگلیسی نیز پرداخت و تا حد مکالمه و درک مطلب آنان را آموخت. یادگیری ابزارها و مهارتهای پژوهشی مانند تایپ، ویندوز و برنامههای کاربردی تحت آن، فن ویراستاری، صفحه آرایی و مانند آن از جمله موارد قابل ذکر است که برای انجام بهتر پژوهش انجام داده است».
در زمینه فقهی او ادر زمره دانش آموختگان مطرح موسسه امام خمینی مصباح یزدی است؛ در ادبیات عامه، روحانی با سوادی است. پدرش در مازندران از روحانیون بنام بود. اگرچه زاده قم است و در مرکز تشیع درس شرع و دین خوانده، اما رفاقتش با سیدمحمود نبویان، ریشه مشترک جغرافیایی نیز دارد.
طاهری آکردی با نبویان در موسسه مصباح همکار بود. او هم همچون نبویان اصالتا به یکی از روستاهای مازندران میرسند. در مجلس دهم با پیگیریهای رفیقش، به دیوان محاسبات راه پیدا کرد و به عنوان مشاور فرهنگی ریاست دیوان مشغول به کار شد. در انتخابات مجلس یازدهم هم نامش در لیست جبهه پایداری قرار گرفت؛ لیستی که پایداریها به صورت غیررسمی جدا از لیست مشترک با شورای ائتلاف ارائه کرده بودند. قرعه فال، برای طاهری آکردی به عنوان نماینده مجلس در نیامد. در دیوان ماند و در دوران ریاست مهرداد بذرپاش، مشاور فرهنگی او بود. سال ۱۴۰۲، رفاقتهای سیاسی پای او را به ستاد امر به معروف باز کرد و جایگزین هاشمی گلپایگانی شد؛ دبیری که در جریان اعترضات پاییز ۱۴۰۱ با اظهارات تندش مرکز توجه قرار گرفته بود.
ورود طاهری آکردی به ستاد امر به معروف برای دوستان او در دیوان محاسبات آغاز تغییرات بود؛ حلقه نزدیکان کاظم صدیقی از طاهری آکردی تا میرشمسی و ملکیان از دیوان به ستاد امر به معروف نقل مکان کردند و فضای جدیدی را در ستاد رقم زدند. فضایی همسو با چهرههای قبلی این ستاد از جمله روحالله مومن نسب.
رویکرد دبیر جدید ستاد امر به معروف به مساله زنان چیست؟
زمانی که در خرداد ۱۴۰۲ طاهری آکردی جایگزین هاشمی گلپایگانی شد، عدهای تصور کردند دبیر جدید قرار است رویه گذشته را تغییر دهد. تصوری که به سرعت مشخص شد غلط است. طاهری آکردی طی ماههای ابتدایی ورودش به ستاد نشان داد که نه خانی آمده نه خانی رفته و تنها اسم دبیر تغییر کرده است.
در همان ماههای نخست حضور او در ستاد، قائله حجاببانها در مترو و خیابان واکنش افکار عمومی را برانگیخت. طرحی که طاهری آکردی به شدت از آن دفاع کرد. او در توصیف فعالیت این گروه گفته بود: «اخیرا جمعی از گروههای انقلابی و مردم دغدغهمند بدون هیچ چشم داشتی آن هم در شرایطی که بسیاری از نهادهای دولتی گرفتار خلأ بوده و منتظر تصویب لایحه عفاف و حجاب هستند، کار خیر تذکر لسانی را با هماهنگی دستگاهها و نهادهای مختلف همانند سپاه، بسیج، فراجا، شهرداری، دادستانی و... در سطح شهر آغاز کردهاند.»
او حجاب بانی را زیرمجموعه فعالیتها با هدف «خیر جمعی» دسته بندی کرد که «نیاز به مجوز ندارد». طاهری آکردی گفته بود: امر به معروف و نهی از منکر دستور الهی، قرآنی، شرعی و قانونی است. وقتی اینگونه است، صحبت درباره مجوز داشتن یا نداشتن چه معنایی دارد؟! وقتی کار خیر و خوبی در جامعه در حال شکل گرفتن است، باید همه حمایت کنند».
پیش از آن با اظهارتش درباره موضوع حجاب نشان داد که دیدگاهی همسو با دبیر پیشین این ستاد و دیگر اعضا دارد. ۱۵ خرداد سال ۱۴۰۲ در گفتوگویی با خبرگزاری ایرنا تاکید کرد که «کسی که انقلاب را قبول ندارد، نمیتواند بگوید که حجاب را رعایت نمیکند؛ همانطور که اگر کسی انقلاب را قبول ندارد، نمیتواند بگوید کمربند ایمنی را نمیبندد و مالیات هم نمیدهد».
در همایش روز ۲۱ تیر به عنوان سالروز حجاب و عفاف نیز حجاب را سنگر اول خواند و گفت که «زندگی زن ایرانی با پوشش و عفت گره خورده است». در همان روزها در تیرماه سال ۱۴۰۲ وقتی متحصنین در مقابل قوه قضاییه برای مقابله با بی حجابی به دلیل تجمع غیرقانونی بازداشت شدند او خواستار آزادی آنها شد و در اولین همایش بزرگ حامیان عفاف و حجاب استان البرز گفت که مردم از آن ها- ستاد امر به معروف- میپرسند چرا بی حجابها آزاد هستند و مطالبه گران حجاب بازداشت؟!
یک ماه بعد در مرداد سال ۱۴۰۲ نیز ریشه موضوع حجاب در ایران را به پیش از ورود اسلام نسبت داد و گفت که «در تاریخ ثبت شده زنان در زمانهای قبل از اسلام علاوه بر چادر از برقع استفاده میکردند تا به طور کامل پوشیده شوند و با ظهور اسلام به پوشش زنان بهای بیشتری داده شده است.»
در همین سخنرانی گفت «عدهای مغرضانه و هدایت شده قصد اشاعه ناهنجاریها در سطح جامعه را دارند.»
در ماجرای انتشار ویدئویی از آوازخواندن یک خواننده زن در کاروانسرایی در کاشمر طاهری آکردی به شدت از این رفتار انتقاد و تاکید کرد که این کاروانسرا «با شکایت ستاد امر به معروف و نهی از منکر» تعطیل شده است.
او در گفتوگو با ایسنا تاکید کرد اینکه یک زن نیمه برهنه بیاید و چیزی بخواند با فرهنگ و تمدن ایرانی سازگار نیست. اسلام را کنار بگذارید؛ دوران اشکانیان، هخامنشیان و ساسانیان را ببینید، این رفتار خلاف قانون هم هست. مدیر گردشگری استان قم هم به جرم اینکه بر زیرمجموعه اش نظارت نداشته است، تغییر کرد. شکایت کردیم و کاروانسرا بسته شد؛ یعنی ما نبستیم. ما به قوه قضاییه گفتیم و آنها بستند. ما با گردشگری مکاتبه کردیم و گفتیم این مدیر لایق قم نیست. قم شهری مذهبی است و حساسیت دارد. اگر ما این کار را نمیکردیم و اگر مسوول عوض نمیشد، شاید خیلی از مردم و مراجع اعتراض میکردند. شاید اگر ما مداخله نمیکردیم، دستگاه دیگری این کار را انجام میداد.»
دفاع از کلینیک ترک بی حجابی و طراحی لباس اسلامی برای زنان در اتاق عمل
از پرحاشیهترین اظهارنظرهای طاهری آکردی اظهارات او درباره طراحی لباس جراحی اسلامی بوده است. وقتی که گفت: «سازمانهای مختلفی با ستاد امر به معروف و نهی از منکر همکاری میکنند که یکی از موارد آن همکاری خوب سازمان تامین اجتماعی برای طراحی ۱۲ مدل لباس جراحی اسلامی بیماران در اتاق عمل است تا حدود شرعی رعایت شود»
علاوه بر این او در دفاع از طرحی که توسط مهری طالبی دارستانی عضو سابق این ستاد درباره راهاندازی کلینیک طرح بیحجابی مطرح شده بود، گفت که این کلینیک، بخشی از یک طرح گسترده فرهنگی است که ستاد امر به معروف در استان تهران با همکاری نهادهای مختلف از جمله قوه قضائیه، فراجا و سپاه طراحی کرده است.
نیازی به توضیح بیشتر نیست که طاهری آکردی از تصمیم دولت برای رفع فیلتر واتس آپ نیز انتقاد کرده است. او سال گذشته اعلام کرد که در پی درخواستهای مردمی ستاد امر به معروف آمادگی ورود به مقوله قیمت گذاری خودرو را دارد. شاید در نگاه اول این اظهارات با واکنشهایی مبنی بر موضوع «تناسب وظایف و اختیارات ستاد احیا امر به معروف و نهی از منکر به مقوله قیمت گذاری خودرو» طرح شد، اما بعد دیگری را باید در این ماجرا در نظر گرفت. شاید این مورد جز معدود اظهارات و تصمیمات درست طاهری آکردی باشد چرا که اصل این موضوع که ستاد امر معروف تنها نباید به حوزه حجاب محدود باشد. فریضه امر به معروف و نهی از منکر از اساس برای تذکر به حاکمان است و بد نیست که این ستاد که با ریاست احیا فریضه امر به معروف تشکیل شده است، بعضا فلسفه اصلی امر به معروف یعنی نظارت بر رویکردهای حاکمیتی را نیز در دستورکار قرار دهد و دست از سر خیابانها و زنان بردارد.
عضو هیات موسس شریان در ستاد امر به معروف
بهمن ماه سال گذشته در پاسخ به سؤال «فرهیختگان» در رابطه با فعالیت سیاسی ستاد امر به معروف و نهی از منکر عنوان کرد: «بنده مؤسس این جریان هستم و افتخار هم میکنم. یک بخش از بدنه جوانان انقلابی، همه جوانان انقلابی را بهسمت موضوعاتی مانند محیطزیست و هوش مصنوعی جمع کردهایم و داریم کار میکنیم. بنده نه دبیرکل آنجا هستم و نه بهطور کلی عضو آن. ایراد این کار چیست؟ من متوجه نمیشوم. خلاف قانون، خلاف شرع یا خلاف عقل است؟»
واقعایت امر این است که صرف تعلق یک چهره سیاسی یا مسئول ستادی به یک حزب یا تشکل محلی از ایرد نیست، اما مشخصا وقتی چهرههای تشکلی همچون شریان که بعضا شعبه دوم جبهه پایداری خوانده میشدند و در مواردی حتی دست جبهه پایداری را نیز از پشت میبندند در ستادی که به جای احیا امر به معروف و نهی از منکر به ستاد سیاسی علیه دولت پزشکیان تبدیل شده در جای خود سوالات زیادی را ایجاد میکند چرا که چهرههای شریان در ستاد در عمل این ستاد را به پایگاهی برای مخالفت یا مقاومت در برابر تصمیمات و چهرههای دولت تبدیل کردهاند.
این که طاهری آکردی با عضویت در ترکیب ائمه جمعه تهران پله آخر در ستاد امر به معروف را نیز طی کرده و از سرپرست به رییس تبدیل میشود هنوز مشخص نیست، اما انچه روشن است وضعیت عملکردی این ستاد زیر سایه سرپرستی او خواهد بود؛ روزگاری با سخت گیریهای بیشتر و ارائه طرحهایی در جهت ضبط و قبض بیشتر در حوزه حجاب در راه است. ستاد امر به معروف در سالهای فعالیت خود عموما زلف گره خوردهای با زلف حجاب دارد و حالا سرپرستی این ستاد زیر سایه چهرهای همچون محمدحسین طاهری اکردی میتواند پیامی از شروع درگیریهای تازه باشد.