هدف نهایی ترامپ در ونزوئلا چیست؟

بمب‌افکن‌های دوربرد B-۵۲ عملیات نمایشی حمله نزدیک به سواحل ونزوئلا انجام داده‌اند و دونالد ترامپ حتی اجازه استقرار سیا در ونزوئلا را برای عملیات اطلاعاتی داده است.

به گزارش روز نو آمریکا مدعی است حملاتی علیه قایق‌های کوچک ونزوئلایی انجام داده که حامل مواد مخدر و تروریست‌های مرتبط با مواد مخدر بوده‌اند، اما هیچ شواهد یا جزئیاتی از افراد حاضر ارائه نکرده است. این حملات با واکنش منفی کشور‌های منطقه مواجه شده و حقوق‌دانان بین‌المللی مشروعیت آن را زیر سؤال برده‌اند. تحلیلگران بر این باورند که هدف اصلی ترساندن دولت و ارتش ونزوئلا و فشار برای برکناری رئیس‌جمهور نیکلاس مادورو است، نه مقابله واقعی با قاچاق مواد مخدر.

کریستوفر ساباتینی، پژوهشگر آمریکای لاتین در چتام هاوس، می‌گوید: «این یک نمایش قدرت است تا ترس ایجاد کرده و مادورو و حلقه نزدیکانش را مجبور به خیانت کند.»، اما تاکنون هیچ نشانه‌ای از فروپاشی داخلی یا شکستن وفاداری نظامی دیده نشده است.

در این مدت، ایالات متحده ده ناو جنگی شامل ناو‌های موشک‌انداز، ناو‌های حمله آمفیبی و کشتی‌های سوخت‌رسان را در منطقه مستقر کرده و حضور گسترده‌ای از هواپیما‌های جنگنده F-۳۵، بمب‌افکن‌های B۱ و پهپاد‌های MQ-۹ Reaper در پورتوریکو و سواحل ونزوئلا گزارش شده است. برخی از کشتی‌ها، مانند MV Ocean Trader، طراحی‌شده‌اند تا مأموریت‌های نیرو‌های ویژه را با تجهیزات پهپاد و قایق‌های کوچک انجام دهند، بدون اینکه خود را یک کشتی نظامی آشکار نشان دهند.

ترامپ پیش‌تر به صراحت گفته که این اقدامات به بهانه مواد مخدر صورت می‌گیرد، اما داده‌ها نشان می‌دهد ونزوئلا تولیدکننده عمده کوکائین یا فنتانیل نیست؛ بیشترین مواد مخدر از کلمبیا، پرو و مکزیک وارد می‌شوند. به گفته ساباتینی، این تلاش‌ها بیش از آنکه عملیاتی علیه مواد مخدر باشد، «زبان مخالفان مادورو» را به خدمت گرفته تا او را به عنوان یک رژیم جنایتکار معرفی کند.

علاوه بر قدرت نظامی، ایالات متحده پاداش ۵۰ میلیون دلاری برای اطلاعات منجر به دستگیری مادورو تعیین کرده است، اما تاکنون هیچکدام از نزدیکان وی خیانت نکرده‌اند. تحلیلگران می‌گویند ثروت و فساد گسترده در ونزوئلا باعث می‌شود حتی پاداش کلان هم انگیزه کافی برای خیانت ایجاد نکند. برای مثال، مقامات سابق مانند الکساندر آندراده پیش از محکومیت یک میلیارد دلار رشوه گرفته بودند و چنین افرادی ترجیح می‌دهند به مادورو وفادار بمانند.

نقش ارتش ونزوئلا در هرگونه تغییر رژیم حیاتی است، اما برای اینکه آنها علیه مادورو اقدام کنند، احتمالاً نیاز به تضمین مصونیت قضایی دارند. استاد علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو، مایکل آلبرتوس، می‌گوید رهبران اقتدارگرا معمولاً حتی اعضای نزدیک خود را هم تحت نظارت دارند، بنابراین خیانت در این ساختار سخت و کم‌احتمال است.

در زمینه عملیات سیا، ترامپ از پاسخ مستقیم درباره مأموریت‌های احتمالی خودداری کرده، اما گفته که «گزینه‌های زمینی» نیز بررسی می‌شود. اقدامات سیا می‌تواند شامل عملیات اطلاعاتی، خرابکاری، تأمین مالی مخالفان یا حتی تلاش برای براندازی رژیم باشد. برخی تحلیلگران معتقدند هدف می‌تواند حمله به پایگاه‌های نظامی یا نقاط مرتبط با قاچاق مواد مخدر در ونزوئلا باشد، یا حتی «عملیات ضربتی» برای دستگیری مادورو یا معاونانش.

این تجمع گسترده نظامی شامل هواپیما‌های پیشرفته، ناو‌های موشک‌انداز، بمب‌افکن‌ها و پهپاد‌های شناسایی است، اما کارشناسان سؤال می‌کنند که آیا این فشار کافی است تا وفاداری مادورو را بشکند یا اقدام به برکناری وی کند. تحلیلگران می‌گویند ممکن است هدف اصلی نمایش قدرت و ایجاد ترس باشد تا مادورو را وادار به واکنش کند، نه لزوماً حمله مستقیم یا اشغال ونزوئلا.

ترامپ همچنین از سال ۲۰۱۶ با شعار «پایان دادن به تغییر رژیم‌های خارجی» وارد کارزار شد، اما اکنون استقرار گسترده نظامی و دخالت مستقیم سیا نشان می‌دهد که تغییر رژیم مادورو به یک هدف استراتژیک برای دولت او تبدیل شده است، هرچند با خطرات و پیامد‌های جدی برای منطقه همراه باشد.

به طور خلاصه، اقدامات آمریکا در کارائیب ترکیبی از فشار نظامی، عملیات اطلاعاتی و ترغیب به خیانت داخلی است. هدف اصلی برکناری مادورو است، اما تاکنون وفاداری ارتش و حلقه نزدیکان وی شکست‌ناپذیر باقی مانده و مشخص نیست این نمایش قدرت بتواند به تغییر رژیم منجر شود. این استراتژی بیشتر شبیه ایجاد بازدارندگی و نمایش قدرت است تا عملیات واقعی علیه مواد مخدر، و تحلیلگران معتقدند موفقیت آن به عوامل داخلی ونزوئلا و اراده ترامپ برای ادامه فشار بستگی دارد.