سرنوشت نامعلوم سه طرح تحقیق و تفحص مهم

یک نماینده عضو کمیته های تحقیق و تفحص مجلس با بی اثر خواندن تلاش های مجلس در خصوص پیگیری تخلفات دستگاه های دولتی می گوید تحقیق و تفحص های مجلس بیش از ۱۰ درصد اثر واقعی ندارد. موئد حسینی صدر، با اشاره به تخلفات صنایعی چون صنعت خودرو، صنایع مس و صنایع فولاد تاکید می کند که تحقیق و تفحص از این حوزه ها نتوانسته به جای قابل قبولی برسد.

به گزارش پیام نو، نمایندگان مجلس نهم تنها در سال دوم این مجلس ۴۲ تقاضای تحقیق و تفحص را به هیئت‌رئیسه تقدیم کرده‌اند که از این بین با تشکیل ۸ هیئت، فرآیند تحقیق و تفحص شروع شده است که از این میان نیز تنها گزارش نهایی تحقیق و تفحص از عملکرد سازمان تأمین اجتماعی در صحن علنی قرائت و به قوه قضائیه ارسال شده است. اما نتیجه تمام این تحقیق و تفحص ها در مجلس چه بوده است؟ تاکنون به جز افشاگری برخی از نمایندگان بر اساس گزارش های تکمیل نشده تحقیق و تفحص، هیچ کدام از این تلاش ها نتوانسته آنچنان لرزه ای بر تن متخلفان دستگاه های اجرایی بیاندازد.

سرنوشت نا معلوم سه طرح تحقیق و تفحص مهم

سرنوشت سه طرح مهم تحقیق و تفحص مجلس نهم نشان می دهد که برخی نا امیدی ها از تاثیر نهایی این بررسی ها چندان هم بیراه نیست. به همین دلیل برای روشن شدن این موضوع با موئد حسینی صدر، عضو کمیته تحقیق و تفحص از صنعت خودرو، صنعت مس و صنایع فولاد رفتیم. کسی که معتقد است فرآیند این طرح ها موثر نیستند. او به پیام نو می گوید: «در واقع تاثیرش در مقایسه با تبلیغات آن بیشتر از ۱۰ درصد نیست».

نگاهی گذرا به سرنوشت سه طرح مهم تحقیق و تفحص مجلس از صنعت خودرو، صنایع مس و صنایع فولاد می تواند سخنان حسینی صدر را تائید کند. تحقیق و تفحص از صنعت مس در اواخر آبان ماه سال گذشته کلید خورد و اکنون بعد از گذشت بیش از ۶ ماه هنوز گزارش نهایی آن آماده نشده است. کمیته تحقیق و تفحص از صنعت مس اعلام کرده است که احتمالا نتیجه گزارش آنها تا اواخر تابستان هم آماده نشود. تحقیق و تفحص از صنعت فولاد کشور نیز در ۱۷ آذر گذشته با انتخاب اعضای کمیته این تحقیق و تفحص کلید خورد. هر چند در اواخر اردیبهشت اعلام شد که احتمالا گزارش این تحقیق و تفحص در هفته اول خرداد قرائت خواهد شد اما باز هم این موضوع به زمانی نا معلوم موکول شد.

در همین حال تحقیق و تفحص از صنعت خودرو، در آبان سال ۹۱ و با رای نمایندگان مجلس کلید خورد و در اسفند ۹۱ نیز هیات تفحص در کمیسیون صنایع با انتخاب ۱۵ عضو تشکیل و از ۶ مهر ۹۲ به صورت رسمی کارش را آغاز کرد. هر چند در جریان این تحقیق و تفحص خبرهایی چون «کشف ردپای دلالی و سفته‌بازی در گروه‌های خودروسازی» و یا «وجود اختلاف قیمت ۱۰ میلیون تومانی بین محصول عرضه شده به شرکت‌های فروش خودرو و خریداران» اعلام شده است اما نهایی شدن گزارش این تحقیق و تفحص هم در هاله ای از ابهام قرار دارد.

تحقیق و تفحص ها مانع بروز مجدد تخلفات در مجموعه های اجرایی نشده

در چنین شرایطی است که موئد حسینی صدر در گفت و گو با پیام نو به انتقاد از وضعیت تحقیق و تفحص های مجلس می پردازد و می گوید: «به نظر من ۹۰ درصد طرح های تحقیق و تفحص نا موفق هستند و تنها به دلیل احترام به اعضای کمیته تحقیق و تفحص از حضور در این کمیته ها انصراف نداده ام. البته من در دوره هشتم در هیچ تحقیق و تفحصی شرکت نداشتم».

وی با بیان اینکه «با شروع تحقیقات کمیته های تحقیق و تفحص، کار از دست نمایندگان خارج می شود» تاکید می کند: «هر سه کمیته ای که من در آنها حضور دارم تاکنون نتوانسته اند به هدف خود برسند. منظورم از هدف عیب یابی، برخورد با متخلفان و دادن راهکارهای روشن و مشخص برای مجموعه ای است که در آن تحقیق و تفحص صورت گرفته است». وی می گوید: «هیچکدام از این تحقیق و تفحص ها مانع بروز مجدد تخلفات در مجموعه های اجرایی نشده است».

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس ادامه می دهد: «مثلا ما در جریان تحقیق و تفحص خودرو اصلا نتوانسته ایم به اهداف پیش بینی شده دست پیدا کنیم. صنعت خودروی ما سر تا پا مشکل است، کشورهایی مثل کره که خودرو سازی را همراه ما شروع کرده اند الان تبدیل به قدرتی در این حوزه صنعتی شده اند. یا مثلا در مورد مس یک پتانسیل بسیار فوق العاده وجود دارد اما به دلیل استخدام های سفارشی، فضای غیر کارشناسی و نفوذ فساد در سیستم گردش مالی آن نه تنها درجا زده که چند سالی است روز به روز عقب هم می رود. شما دیدید آقای پوستین دوز از صنعت خودرو به صنعت مس آمد و به خاطر تخلفات مس بازداشت هم شد. در حالی که در همان زمان ورود به مس جریان تخلفات صنعت خودرو به طور جدی مطرح بود. واقعیت این است که صنعت مس به عنوان حیات خلوت برخی از مسئولان و مدیران مورد استفاده قرار گرفته است».

کلونی فساد در خودروسازی و صنعت مس

نماینده خوی در مجلس همچنین می افزاید: «اما تحقیق و تفحص در این دو حوزه که بسیار می توانستند به لحاظ اقتصادی و اشتغال زایی کمک کشور باشند و متاسفانه تبدیل به کلونی تخلف شده اند، اصلا روند خوبی ندارد و پیشرفت آن قابل قبول نیست یعنی کار تحقیق و تفحص در این دو حوزه اصلا به صورت یک کار گروهی نبود و متاسفانه ماهیت تحقیق و تفحص های ما الان معیوب است».

وی با اشاره به مشکلات صنعت فولاد نیز می گوید: «در تحقیق و تفحص صنعت فولاد هم اصلا انتظارات برآورده نشده است و اصلا هم امید ندارم به جای خوبی برسد، امکان دارد که برای همه این موارد حتی یک گزارش تهیه شود که جنجال هم به پا کند، اما نهایتا در راستای بهبود شرایط به جایی نمی رسد».

مجلس باید بازنگری کند

وی با این توضیح که «معمولا هر تحقیق و تفحصی یک سری سر فصل یا عنوان دارد بنابراین انتظار این است که بعد از انجام تحقیق و تفحص به آن سرفصل ها پاسخ داده شده باشد و توضیحی برای آن وجود داشته باشد» می افزاید: «به نظر می رسد که مجلس باید یک بازنگری کلی در نحوه تحقیق و تفحص ها داشته باشد. یکی از الزامات این است که تحقیق و تفحص نیاز به تصویب نداشته باشد. همین بحث تصویب طرح های تحقیق و تفحص آنها را سیاسی کرده است. ماهیت تحقیق و تفحص این است که جلوی یک تخلف عمده که معمولا باندی انجام می شود را بگیرد. باید کاری کنیم که حتی با درخواست یک نماینده هم بتوان طرح تحقیق و تفحصی را به جریان انداخت».

وی همچنین پیشنهاد می کند: «همینطور برای فرآیند آن باید نهادهایی مثل بازرسی کل کشور و یا حراست وزارتخانه ها که مستقل از مجموعه اداری هستند در کمیته تحقیق و تفحص حضور داشته باشند». حسینی صدر در پایان و در توضیح پیشنهاد خود می افزاید: «باید طوری شود که نماینده بتواند با دیدن یک مورد تخلف وارد فاز تحقیق و تفحص بشود، نه اینکه منتظر بماند تا ۲۰ تخلف جمع شوند و تازه دست به کار شود و بعد تا یک سال هم گزارش آن تهیه نشود؛ یعنی باید بتوانیم جلوی تخلف را در همان زمان وقوع بگیریم و یا به آن رسیدگی کنیم. الان همه تحقیق و تفحص های ما در مورد دوره های گذشته مدیریتی است. بعد وضعیت امروز را باید مثلا نمایندگان دور بعدی مجلس رسیدگی کنند و در حالی که احتمالا دیگر مدیران امروزی آنجا نیستند. خب این یعنی ادامه تخلف، ما با این شیوه همیشه داریم تخلفات گذشته را بررسی می کنیم».