احیای برجام؛ خیلی دور؛ خیلی نزدیک

روز نو :احیای برجام را می‌توان خیلی دور و خیلی نزدیک قلمداد کرد چنانکه طرفین این توافق از طرفی بر لزوم پایبندی به برجام و مذاکرات دور هفتم برای احیا و از سر گیری آن صحبت می‌کنند اما از طرف دیگر حاضر نیستند از مواضع خود کوتاه آمده و به احیای این توافق جهت رسیدن به یک نتیجه و فهم مشترک کمک کنند. این در حالی است که 6 دور مذاکره برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها میان هیأت مذاکره کننده ایرانی با کشورهای 1+4 در وین هم باعث نشد که برخلاف انتظارها نتیجه‌ای حاصل شود و در نهایت همه چیز به توقفی طولانی و چند ماهه رفت تا دور هفتم و جدید مذاکرات با چارچوب و دستور کار جدید در زمان مشخص آغاز گردد. قدر مسلم همه طرف‌های برجام می‌دانند که امروز از برجام چه می‌خواهند و اگر بر سر میز مذاکره حاضر شوند دیگر وقتی برای اتلاف و چانه‌زنی‌های بی‌مورد و وارد کردن مسائل خارج از آنچه در توافق هسته‌ای قید شده وجود ندارد. ایران درصدد است که تحریم‌ها برداشته شود و مثل سایرین از ثمرات برجام استفاده کند. طرفین دیگر نیز درصددند که در کنار استفاده از برجام ایران را نیز در چارچوب این توافق از پیشرفتی که آنها آن را نگران کننده می‌خوانند برحذر دارند. با این حال به نظر می‌رسد که غربی‌ها به خصوص آمریکا درصدد است که مسائل دیگری را نیز وارد برجام کند و با سوء استفاده از شرایط وضعیت برجام را آنطور که می‌خواهد پیش ببرد. این در حالی است که مقامات ایران که به تازگی به اریکه قدرت تکیه زده‌اند برخلاف غربی‌ها عجله‌ای برای مذاکره ندارند و اگر هم مذاکره کنند صرفا برای دستیابی و حصول نتیجه به مذاکره خواهند پرداخت. هر چند به نظر می‌رسید که با روی کارآمدن دولت بایدن برجام سریع تر از آنچه تصور می‌شد احیا شود اما اظهارات اخیر مقامات آمریکایی طی هفته‌ها و ماه‌های گذشته باعث شده تا این توافق دست نیافتنی‌تر از قبل شود. نگاهی به اظهارات جدید آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا که گفته «هر روز ایران به اقدامات مغایر خود با توافق ادامه می‌دهد. ما به نقطه‌ای خواهیم رسید که بازگشت به برجام دیگر مزایای توافق را دربر نداشته باشد.» نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها بیش از آنکه به احیای برجام متمایل باشند به جایگزین‌های آن فکر می‌کنند. در نتیجه به نظر می‌رسد که موضع ایران اصولی و معقول است و باید از موضع اقتدار به مذاکره پرداخت و تسلسیم زیاده خواهی‌های غربی‌ها نشد.

در حال ارزیابی مذاکرات هستیم

وزیــر امــور خــارجه کشورمـــان اظهار داشت: رئیس‌جمهور جو بایدن باید اقدامات عملی را پشت حرف‌های دیپلماتیک خود قرار دهد تا نشان دهد که واشنگتن برای احیای برجام جدی است. حسین امیرعبداللهیان گفت: آنها می‌گویند «ما آماده بازگشت به تکمیل تعهدات‌مان هستیم» اما هیچ اقدام عملی برای نشان دادن و ثابت کردن عزم‌شان به ملت و دولت جدید ایران نشان نداده‌اند و بدتر از همه این است که همزمان تحریم‌های جدیدی را اعمال کرده‌اند. وی افزود: این به عهده آمریکا است که نشان دهد پس از خروج سه سال پیش دونالد ترامپ از برجام، واشنگتن برای بازگشت به این توافق جدی است. رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: به عبارت دیگر، رئیس‌جمهور بایدن به رفتار رئیس جمهور پیشین خود اعتراض کرده و همچنان نیز می‌کند اما تحریم‌هایی که آقای ترامپ علیه ایران اعمال کرده بود توسط آقای بایدن به دقت ادامه پیدا می‌کنند. امیرعبداللهیان پرسید که اگر آمریکا در دنبال کردن مذاکرات جدی بود، پس چرا درحال «انباشت» اقدامات (علیه ایران) است. وی ادامه داد: این نشانه‌ و سیگنالی منفی به ایران است. این دیپلمات ارشد کشورمان عنوان کرد: واقعیت امر این است که ما سال‌هاست از برجام منفعتی نبرده‌ایم. وی اذعان کرد: دولت جدید ایران در حال ارزیابی مذاکراتی است که دولت پیشین انجام داده است. وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد: ما در حال ارزیابی هستیم و می‌توانم بگویم که ما دیدارهای زیادی داشتیم و پنجره دیپلماسی و مذاکرات را باز خواهیم گذاشت و به زودی به مذاکرات بازخواهیم گشت.

باید به وزیر خارجه فرصت داد

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره اینکه امیرعبداللهیان تنها یک ماه است که کار خود را در دولت جدید آغاز کرده، عنوان کرد که باید به وزیر خارجه ایران فرصت بیشتری داده شود.جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص مذاکرات وین گفت: مذاکرات هسته‌ای جهت احیای توافق هسته‌ای ممکن است به زودی ازسرگرفته شود. اینکه دقیقا چه زمانی می‌شود را نمی‌دانم اما عزم ایران ازسرگیری مذاکرات است. این عزم از نظر من صادقانه و قابل اعتماد بوده است. امیدوارم که مذاکرات در وین به زودی ازسرگرفته شوند. وی ادامه داد: وزیر خارجه ایران ۲۸ روز است که کار خود را آغاز کرده و باید به وی زمان بیشتری داده شود. گمان می‌کنم که مذاکرات به زودی آغاز شوند. جوزپ بورل در پاسخ به سوالی درخصوص تغییر لحن و موضع دولت جدید ایران گفت: ما وارد جزئیات نشدیم. این یک مذاکره نبود و مذاکره کردن برعهده من نیست. یک طرف توافق هسته‌ای ایران و طرف دیگر جامعه بین‌المللی است. من هماهنگ‌کننده مذاکرات هستم. وظیفه من این است که دو طرف را به حصول توافقی جدید سوق دهم چراکه باید در خاطر داشته باشم که توافق داشت خوب کار می‌کرد اما دولت ترامپ توافق را به صورت یکجانبه خراب کرد و نتیجه خوبی از آن تصمیم حاصل نشد.

پنجره مذاکرات تا ابد باز نخواهد ماند

یک مقام ارشد آمریکایی گفت: هیج نشانه مثبتی مبنی بر اینکه ایران آماده بازگشت به مذاکرات و حل کردن مشکلات است، وجود ندارد. وی افزود: صبر آمریکا تا ابد ادامه نخواهد داشت. وی ادامه داد: ما همچنان مشتاق هستیم و همچنان می‌خواهیم به میز مذاکره بازگردیم. پنجره فرصت همچنان باز است اما اگر ایران مسیر دیگری اتخاذ کند، این پنجره تا ابد باز نخواهد ماند. این مقام آمریکایی از تعیین ضرب‌الاجل برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای خودداری کرد. وی همچنین حاضر نشد اعلام کند که واشنگتن در صورت عدم بازگشت ایران به مذاکرات وین دست به چه کارهایی خواهد زد. همچنین وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای به دیدار وزیر امور خارجه این کشور با همتایانش اشاره کرد که موضوع بازگشت دو جانبه با ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای در میان موضوعاتی بوده است که در این دیدار به آنها پرداخته شده است. ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در بیانیه‌ای درباره دیدار آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا با همتایانش در گروه P۵، مطرح کرد: وزیر خارجه بلنیکن با وزرای امور خارجه جمهوری خلق چین، فرانسه، روسیه و انگلیس به عنوان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل(p5) دیدار کرد. او بر اهمیت اقدام سازنده این گروه در زمینه حفظ صلح و امنیت جهانی تاکید کرد. در ادامه این بیانیه آمده است: وزیر امورخارجه در زمینه ایران، گفت که آمریکا قصد دارد یک دیپلماسی هدفمند در جهت رسیدن به بازگشت دو جانبه به پایبندی به برجام و پرداختن به طیف کاملی از نگرانی هایی که راجع به ایران وجود دارد را در پیش بگیرد.