صندوق‌های درآمد ثابت در ماه‌های اخیر یکی از بازارهای مالی مورد توجه برای سرمایه گذاری بوده است. مهمترین علت قرار گرفتن این صندوق ها در کانون توجه، کم ریسک بودن درآمد ثابت ها در عین داشتن سود معقول این صندوق است. این صندوق‌ها با ارائه سود روزشمار، کم‌ریسک و مناسب توانسته‌اند از ابتدای سال به این سو سرمایه زیادی را به خود جذب کنند. با این حال، برخی از صندوق‌های درآمد ثابت با مسائلی روبرو هستند که خوب است سرمایه‌گذاران نسبت به آنها آگاهی داشته باشند.

کارنامه صندوق‌های درآمد ثابت از ابتدای سال

اگر از ابتدای امسال بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری آنها بوده‌اند. یک صندوق درآمد ثابت با عملکرد خوب، در طول بازه کمتر از 5 ماه سپری شده از ابتدای سال تا 22 مرداد ماه، حدود 12.5 درصد سود به سرمایه‌گذاران خود داده است. در شرایطی که طلا و دلار همچنان نسبت به ابتدای فروردین در قیمت پایین‌تری معامله می‌شوند و بازار سهام نیز در کف 8 ماهه خود قرار دارد، این گزینه با ریسک کمی که دارد بسیار قابل قبول بوده است. با این حال، این صندوق نیز نتوانسته است تورم را مهار کند، هرچند نزدیک‌ترین گزینه به آن بوده است.

جدال ناموفق بازارها با تورم ماهانه

در سه ماه اخیری که از سال 1404 سپری شده، تورم روند صعودی طی کرده است. در فروردین ماه امسال نرخ تورم 3.9 درصد بود که در اردیبهشت به 2.7 درصد کاهش پیدا کرد. در ماه‌های خرداد و تیر رقم تورم به ترتیب به 3.3 و 3.5 درصد رسید تا تورم بالا و صعودی باشد. هیچ بازاری نتوانسته است از ابتدای سال با این تورم مقابله کند. به این ترتیب در چهار ماه نخست سال خانوارهای کشور حدود 14 درصد تورم را تجربه کرده‌اند که نزدیکترین بازار به این رقم صندوق‌های درآمد ثابت بوده‌اند. این موارد باعث رشد تقاضا برای صندوق‌های درآمد ثابت و ورود پول به آنها در سال 1404 شده است.

مقایسه بانک با صندوق درآمد ثابت

در بالا اشاره کردیم که صندوق‌های درآمد ثابت بهتر از بازارهای دیگر عمل کرده‌اند. همین موضوع باعث می‌شود تا بانک برای بسیاری از افراد در نگاه اول جذاب باشد چرا که مطمئن و سودده به نظر می‌رسد. اما واقعا کدام بهتر است، صندوق درآمد ثابت یا بانک؟ بانک معمولا به دلایلی مانند پرداخت سود ثابت، امنیت و مواردی از همین قبیل برای افراد جالب است. با این حال، سود بانکی کم است و برای سپرده یک ساله به حدود 20.5 درصد می‌رسد. این عدد در برابر تورم سالانه کوچک است. همچنین اگر به هر دلیلی زودتر از موعد به پولتان نیاز پیدا کنید و بخواهید آن را از بانک بگیرید، ممکن است بخشی از سود اعلامی در قالب نرخ شکست کاهش یابد. صندوق‌های درآمد ثابت چنین مشکلاتی ندارند. این صندوق‌ها سود روزشمار به افراد پرداخت می‌کنند و به همین دلیل هم گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری‌های بسیار کوتاه‌مدت هستند. علاوه بر این، صندوق‌های درآمد ثابت نقدشوندگی بالایی دارند و انواع قابل معامله آن به راحتی و آنی قابل تبدیل به سهام و صندوق طلا هستند.

صرف نظر از این مورد، صندوق‌های درآمد ثابت سود بالاتری در مقایسه با سود بانکی پرداخت می‌کنند و در پوشش دادن تورم بهتر عمل می‌کنند. در نهایت باید گفت این صندوق‌ها چیزی به عنوان نرخ شکست ندارند و وقتی درخواست کنید پولتان و سودش را پس بگیرید، معادل روزشمار آن را بدون کاهش نرخ دریافت خواهید کرد. در مورد پرداخت سود هم نکته‌ای وجود دارد. صندوق‎‌های درآمد ثابت از نظر پرداخت سود به دو نوع تقسیم سودی و غیرتقسیم سودی طبقه‌بندی می‌شوند. صندوق‌های تقسیم سودی مانند بانک در هر ماه به حساب فرد سود پرداخت می‌کنند. این در حالی است که صندوق‌های غیرتقسیم سودی اصل و سود پول را یکجا به حساب فرد واریز می‌کنند. یعنی هر زمان که فرد بخواهد بخشی یا تمام واحدهایش را بفروشد، به اندازه آن واحدها اصل و سود پول را دریافت می‌کند. در این نوع صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران از قابلیت سود مرکب بهره‌مند می‌شوند و به همین دلیل هم چنین صندوق‌هایی به طور کلی نرخ سود بالاتری در مقایسه با صندوق‌های درآمد ثابت تقسیم سودی دارند.

نرخ سود درآمد ثابت‌ها چقدر قابل اتکاست؟

در حال حاضر نرخی که بیشتر صندوق‌های درآمد ثابت معتبر که به افراد پرداخت می‌کنند، سالانه حدود 36 درصد است. این صندوق‌ها یک سرمایه‌گذاری مطمئن و آنلاین به حساب می‌آیند چرا که بیشتر دارایی آنها به سرمایه‌گذاری در اوراق درآمد ثابت مانند اوراق خزانه‌داری، اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار اختصاص داده می‌شود. با توجه به این که چنین اوراقی عمدتا از سوی دولت منتشر می‌شوند، نرخ سود معقولی دارند و بازدهی آنها قابل اتکا است. تا زمانی هم که نقش اوراق در تامین مالی دولت مهم باشد، سود این صندوق‌ها در محدوده خوبی باقی خواهد ماند. برای آطمینان از این موضوع می‌توانید از طریق سایت کدال دارایی‌های صندوق درآمد ثابت مورد نظر خود را مشاهده کنید و سپس نگاهی به سایت فرابورس بیندازید. به این ترتیب می‌توانید بازدهی اوراق گام و خزانه را در سررسیدهای مختلف مشاهده کنید.

روند سود صندوق‌های درآمد ثابت در سال 1404 هم می‌تواند با توجه به نیازهای تامین مالی دولت و همچنین رقابت بالای صندوق‌ها برای جذب منابع، تثبیت شده یا رشد داشته باشد. این موضوع به شرایط آینده ارتباط دارد که صندوق‌ها نرخ فعلی را حفظ کنند یا بالا ببرند. البته به این نکته هم باید دقت داشت که سطح بالای نرخ سود کم‌ریسک باعث خروج سرمایه‎ها از بورس و در مواردی دارایی‌های دیگر به مقصد صندوق‌های درآمد ثابت می‌شود. بنابراین در صورت تلاش برای بهبود بازار سرمایه این نرخ می‌تواند کمتر شود که البته در حال حاضر کمی نامحتمل به نظر می‌رسد. با این حساب، روند ورود پول به صندوق‌های درآمد ثابت نیز احتمالا تداوم خواهد داشت.

چند نکته در مورد انتخاب صندوق درآمد ثابت مناسب

در آخر، چند نکته مهم در مورد صندوق‌های درآمد ثابت وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرند و شاید لازم باشد افراد در صورت انتخاب یک صندوق نامناسب در آن بازنگری کنند. یکی از موارد مهمی که در هفته‌های اخیر به چشم آمده و حتی باعث شده بازدهی برخی از صندوق‌های درآمد ثابت کم شود و نقدینگی آنها نیز دچار مشکل گردد، پر شدن سقف واحدهای یک صندوق است. در این شرایط ممکن است تا زمان دریافت سقف جدید بازدهی صندوق کمی مختل شود اما به زودی به حال اول برمی‌گردد. علاوه بر این، معیارهایی مانند بازدهی، ارزش معاملات و حجم معاملات صندوق و همچنین توان جذب منابع نیز در انتخاب یک صندوق مهم هستند.