هفتمین دوره انتخابات شورا‌های شهر و روستا با تغییرات جدی قانونی آغاز شد
روزنو :فرایند هفتمین دوره انتخابات شورا‌های شهر و روستا با تغییرات جدی قانونی آغاز شده و تهران برای نخستین بار تجربه نظام تناسبی را در انتخابات شورا‌ها تجربه می‌کند؛ مدلی که نه‌تنها سهم واقعی گروه‌های سیاسی را تثبیت، بلکه امکان مشارکت گسترده‌تر مردم و حضور فعال احزاب را فراهم می‌کند. اعضای شورای شهر معتقدند اجرای دقیق این مدل می‌تواند به نقطه عطفی در مدیریت شهری و تقویت تصمیم‌گیری چندصدایی تبدیل شود و در عین حال چالش‌های قانونی و سیاسی خود را دارد.
فرایند هفتمین دوره انتخابات شورا‌های شهر و روستا با تغییرات جدی قانونی آغاز شده و تهران برای نخستین بار تجربه نظام تناسبی را در انتخابات شورا‌ها تجربه می‌کند؛ مدلی که نه‌تنها سهم واقعی گروه‌های سیاسی را تثبیت، بلکه امکان مشارکت گسترده‌تر مردم و حضور فعال احزاب را فراهم می‌کند. اعضای شورای شهر معتقدند اجرای دقیق این مدل می‌تواند به نقطه عطفی در مدیریت شهری و تقویت تصمیم‌گیری چندصدایی تبدیل شود و در عین حال چالش‌های قانونی و سیاسی خود را دارد.
به گزارش روز نو مهدی اقراریان، عضو شورای شهر تهران، با اشاره به اجرای مدل انتخابات تناسبی در کشور این تغییر را اتفاقی مثبت و تحول‌برانگیز در صحنه سیاسی ایران دانست و تأکید کرد که این مدل می‌تواند به گسترش نقش احزاب در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور منجر شود.
اقراریان با بیان اینکه انتخابات، به معنای واقعی، بهار فعالیت‌های سیاسی است، گفت: تا زمانی که قوانین و مقررات انتخاباتی کشور به سمت تقویت جایگاه احزاب نرود، با چالش‌هایی مشابه گذشته روبه‌رو خواهیم شد. مدل حکمرانی در ۴۵ سال گذشته نشان داده که بدون حضور و نقش جدی احزاب، تصمیم‌گیری‌ها از توازن و کارآمدی لازم برخوردار نیست.
او با اشاره به جلسه اخیر خانه احزاب در وزارت کشور که با حضور وزیر کشور، معاون سیاسی و نمایندگان سه فراکسیون اصلی برگزار شد، افزود: در آن نشست نکات مهمی درباره نحوه اجرای انتخابات تناسبی مطرح شد. هرچند صداوسیما طبق روال معمول، پوشش متناسبی با تمام دیدگاه‌ها نداشت، اما دغدغه مشترک همه سخنرانان، ضرورت اجرای دقیق و عادلانه این الگو بود.
اقراریان یکی از محور‌های کلیدی اجرای انتخابات تناسبی را آموزش دانست و گفت: باید از تمام ظرفیت‌های رسانه‌ای، به‌ویژه صداوسیما، برای تبیین این مدل استفاده شود. در انتخابات تناسبی، هر فهرست یا جریان سیاسی به میزان درصد آرایی که کسب می‌کند، سهمی در پارلمان شهری خواهد داشت. این یعنی عدالت انتخاباتی و بازتاب واقعی تنوع دیدگاه‌های جامعه.
به گفته او، انتخابات تناسبی دشمنانی هم دارد؛ افرادی که به گفته اقراریان از شکل‌گیری شورا‌های چندصدا و متکثر هراس دارند.
او توضیح داد: کسانی مخالف این مدل‌اند که می‌خواهند شورا‌ها یکدست باشند و تصمیمات را در حلقه‌های محدود بگیرند. انتخابات تناسبی این انحصار را می‌شکند و زمینه گفت‌وگوی واقعی میان اکثریت و اقلیت را در مدیریت شهری فراهم می‌کند. اقراریان معتقد است: برای نجات تهران از وضعیت موجود، به مشارکت مردم نیاز داریم. ما نمی‌گوییم شهروندان به چه کسی رأی بدهند، اما انتخابات تناسبی این فرصت را فراهم کرده که همه صداها، نگرش‌ها و سلایق در شورای آینده شنیده شود. امیدوارم شورای بعدی شورایی متفاوت باشد؛ شورایی که در آن شهرداری تهران نیز برخوردی عادلانه و شفاف با اعضا داشته باشد و به نقد‌ها پاسخ دهد.
مهدی اقراریان، درباره اینکه با توجه به وضعیت کنونی کشور چقدر احتمال برگزاری انتخابات شورا وجود دارد، گفت عدم برگزاری انتخابات به نفع کسانی خواهد بود که استمرار وضعیت موجود منافع آنها را حفظ می‌کند. قانون‌گذار یک دوره چهارساله برای شورا‌ها پیش‌بینی کرده و من معتقدم همین میزان تمدید زمانی هم نیازمند یک‌سری اقدامات قانونی بود.
او تأکید کرد تأخیر در برگزاری انتخابات نه‌تنها نقض قانون است، بلکه می‌تواند مانع تغییر در مدیریت شهری شود.
او درباره اینکه نگرانی درخصوص مدیریت انتخابات با ردصلاحیت وجود دارد یا خیر گفت: معتقدم که باید به ساختار قانونی کشور اعتماد کرد و فکر می‌کنم نمایندگان مجلس به عنوان نهاد ناظر و همچنین دستگاه‌های نظارتی، با تمام حساسیت تلاش خواهند کرد تا برخی از گروه‌هایی که دارای قدرت فراقانونی در کشور هستند، موفق نشوند از طریق ظرفیت‌هایی که دارند خدای نکرده دخل و تصرفی انجام بدهند.
علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران هم با اشاره به شایعاتی درباره احتمال برگزارنشدن انتخابات، تأکید کرد وزارت کشور مصمم است انتخابات در زمان مقرر برگزار شود و پروسه‌های قانونی در حال پیگیری است.
قائمی در توضیح شرایط برگزاری انتخابات شورای شهر تهران گفت: افرادی که می‌گویند انتخابات برگزار نمی‌شود، معمولا بر اساس حدس و گمان‌ها به چنین نتیجه‌ای می‌رسند. اما به اندازه‌ای که من اطلاع دارم، وزارت کشور بسیار مصمم است تا انتخابات طبق زمان‌بندی انجام شود.
او افزود: دوستان وزارت کشور هر هفته و حتی چند بار در هفته برای پیشبرد سازوکار‌های انتخاباتی جلساتی برگزار می‌کنند و روند آماده‌سازی‌ها در جریان است؛ بنابراین فکر می‌کنم انتخابات برگزار شود.
قائمی درباره نظام انتخاباتی تناسبی نیز گفت: هنوز مشخص نیست چند لیست نهایی ثبت‌نام خواهند کرد و مستقلان چه تعداد خواهند بود؛ بنابراین نمی‌توان درباره نتیجه قطعی اظهارنظر کرد. دو دیدگاه وجود دارد: برخی معتقدند تناسبی‌شدن ممکن است منجر به کاهش استقلال رأی مردم شود و برخی دیگر بر این باورند که باعث افزایش مشارکت و تعداد آرا می‌شود. به نظر من قضاوت زود است و باید منتظر ماند تا لیست‌ها و افراد شاخص مشخص شوند. او همچنین به محدودیت حضور افراد در بیش از یک لیست اشاره کرد و گفت: این محدودیت خود اتفاق خوبی است و به نظرم شرایط حضور را عادلانه‌تر می‌کند و سازوکار‌ها را کمی بهتر تنظیم خواهد کرد.
این عضو شورا در پاسخ به نگرانی‌ها درباره رد و تأیید صلاحیت‌ها، توضیح داد: نظارت بر انتخابات طبق رویه‌های گذشته همچنان انجام می‌شود. برخی ردصلاحیت شده‌اند و دوباره درخواست تجدیدنظر داده‌اند، بنابراین این پروسه نگرانی ایجاد نمی‌کند. کسی که مسئله‌ای نداشته باشد، نباید نگرانی داشته باشد.
او درباره اصلاح احتمالی قانون تناسبی‌شدن انتخابات گفت: برخی گروه‌ها ممکن است علاقه‌مند باشند قانون را تغییر دهند تا لیست‌های خود را وارد کنند، اما تناسبی‌بودن برای انتخابات تهران قانون است و فعلا هیچ‌کس قصد ندارد آن را تغییر دهد و مگر طی مراحل بسیار خاص و پیچیده‌ای این اتفاق بیفتد که بعید می‌دانم پیش از انتخابات پیش‌رو عملی شود.
ناصر امانی، عضو دیگر شورای شهر تهران هم درباره انتخابات تناسبی توضیح داد: هیئت‌های نظارت، وزارت کشور و مجلس به طور جدی پای کار هستند. جلسات هفتگی برگزار می‌شود و اجرای انتخابات الکترونیکی و تناسبی در حال پیگیری است. این نشان‌دهنده عزم جدی دولت و نظام برای برگزاری انتخابات است.
او دلایل موافقت خود با انتخابات تناسبی را چنین برشمرد: شور و انگیزه مردم برای اولین بار در انتخابات مستقل شورا افزایش می‌یابد و مردم با عملکرد شورا آشنا می‌شوند. احزاب می‌توانند میزان پایگاه و رأی واقعی خود را در جامعه مشخص کنند و برنامه‌ها و مرام‌نامه‌های خود را ارائه دهند. امکان معرفی نخبگان مدیریت شهری فراهم می‌شود و مردم قادر به قضاوت بهتر درباره توانمندی‌های نامزد‌ها خواهند بود.
امانی معتقد است: در شورای اسلامی و مجلس که محل خانه مردم است، همه مردم باید بتوانند نماینده خود را انتخاب کنند. انتخابات تناسبی ظرفیت ایجاد می‌کند تا همه گروه‌ها و جریانات سیاسی، رسمی و قانونی بتوانند لیست بدهند و در شورای شهر نماینده داشته باشند و حرف مردم از جهات مختلف در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری شهر شنیده شود. اینها دلایلی است که به نظر من انتخابات تناسبی می‌تواند مناسب باشد.
او افزود: اگر انتخابات را یک بار اجرا کنیم، می‌بینیم نتیجه چه خواهد شد. در این سیستم، مستقلین نیز حضور دارند و نباید مجبور شوند از طریق احزاب وارد شوند. از نظر قانون اساسی، همه مردم حق انتخاب و حق کاندیداشدن دارند و هیچ‌کس را نمی‌توان از این حقوق محروم کرد. انتخابات تناسبی همچنین به احزاب هویت بیشتری می‌دهد، آنها را مجبور می‌کند برنامه ارائه دهند و نخبگان مدیریت شهری خود را وارد لیست کنند. این یک فرصت است و بهتر است از آن استفاده شود. ضمن اینکه حقوق مستقلین و افراد منفرد نیز محفوظ است.
امانی در ادامه درباره نگرانی‌ها از تأیید صلاحیت‌ها گفت: نظارت در شورا‌ها با مجلس شورای اسلامی است و هیئت‌های نظارت وظیفه دارند از کسانی که جرئت حضور در انتخابات را دارند، صیانت کنند و بدون مستند قانونی و قاطع هیچ‌کس ردصلاحیت نشود. همه باید بتوانند با شور و شوق در انتخابات شرکت کنند.
جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران هم درباره برگزاری انتخابات به روش تناسبی گفت: امکان تقلب و تخلف در سیستم‌های مکانیزه کمتر است؛ نه اینکه غیرممکن باشد، اما اتفاقاتی که معمولا در پای صندوق‌ها بر اثر سهو، بی‌توجهی یا تمایلات شخصی رخ می‌دهد، در این مدل‌ها احتمال وقوع کمتری دارد. او با تأکید بر اهمیت بهره‌گیری از فناوری و تجربه جهانی افزود: انتخاباتی آزمایشی و پیچیده خواهد بود و بهتر است به سمت سیستم‌های آنلاین پیش برویم که فرایند در همان لحظه ثبت و قابل نظارت باشد.
تشکری‌هاشمی درمورد اصل ایده انتخابات تناسبی نیز گفت: این مدل فرصتی ایجاد می‌کند تا تمام جریانات سیاسی، متناسب با سهم و اعتماد مردم، در شورا حضور داشته باشند. این روش اجازه نمی‌دهد اکثریت، اقلیت‌ها را حذف کند و صدا‌های کوچک‌تر نیز شنیده می‌شوند. او ادامه داد: این ایده ارزشمند و مبتنی بر دموکراسی است. البته شروع آن از تهران است و تصمیمات گرفته‌شده قابل تغییر نیست، اما اگر فرصتی برای پیگیری آن داشتم، ترجیح می‌دادم در مقیاس کوچک‌تر و کنترل‌شده‌تر اجرا شود.
