قرار گرفتن دوباره ایران در لیست سیاه FATF

با توجه به اجلاس اخیر گروه ویژه اقدام مالی، فهرست جدید شرکت‌های فهرست سیاه و خاکستری تا اکتبر ۲۰۲۵ منتشر شده است. براین اساس در مجموع ۲۳ کشور در فهرست سیاه و خاکستری قرار دارند.

فهرست سیاه شامل کشور‌های ایران، کره شمالی و میانمار است. فهرست خاکستری نیز شامل سوریه، کنگو، لبنان، ویتنام، الجزایر، آنگولا، بلغارستان، کنیا، هایتی، نپال، سودان جنوبی، ونزوئلا و یمن است.

لازم به ذکر است، در اجلاس گذشته FATF کشور‌های ترکیه و آفریقای جنوبی به واسطه اقدامات خود طی سه سال گذشته از فهرست خاکستری خارج شدند.

در خصوص ترکیه باید گفت که این کشور در اکتبر ۲۰۲۱ به‌دلیل ضعف نظارت بر حوزه‌های غیربانکی از جمله صرافی‌های رمزارز، خیریه‌ها و بازار املاک، در فهرست خاکستری گروه ویژه اقدام مالی قرار گرفت. این رویداد در حالی رخ داد که اقتصاد ترکیه با تورم افسارگسیخته (حدود ۷۰ درصد در سال ۲۰۲۲) و سقوط ارزش لیر مواجه بود، وضعیتی که فشار مضاعفی بر ساختار اقتصادی این کشور وارد کرد.

قرار گرفتن در فهرست خاکستری سبب افت ۷ تا ۱۰ درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) شد، زیرا سرمایه‌گذاران خارجی با احتیاط بیشتری رفتار کردند و هزینه تراکنش‌های بین‌المللی افزایش یافت.

با این وجود، ترکیه با اتخاذ رویکردی فنی، منسجم و شتاب‌دار توانست مسیر اصلاحات را به‌سرعت طی کرده و از فهرست خارج شود.

از مهم‌ترین اصلاحات اجراشده می‌توان به تصویب قوانین دقیق برای شناسایی مالکان واقعی شرکت‌ها، تقویت نظارت بر تراکنش‌های مالی مشکوک، و ارتقای شفافیت در حوزه‌های پرریسک مانند املاک و دارایی‌های دیجیتال اشاره کرد.

ترکیه در مدت کمتر از سه سال با اجرای کامل برنامه اقدام FATF، همکاری مستمر با نهاد‌های بین‌المللی و ارائه گزارش‌های منظم، تمامی الزامات را برآورده ساخت.

در نهایت، در ژوئن ۲۰۲۴، گروه ویژه اقدام مالی رسماً ترکیه را از فهرست خاکستری خارج کرد؛ تصمیمی که در بیانیه‌های تکمیلی بعدی از جمله اکتبر ۲۰۲۵ نیز مورد تأیید قرار گرفت.