مشخصات موشک بالستیک هواپرتاب JL-۱ چین

 چین به تازگی از موشک بالستیک هواپرتاب جینگ لی-۱ (JingLei-۱) با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای رونمایی کرده است.  در ۳ سپتامبر ۲۰۲۵، پکن در یک رژه عمومی با رونمایی از این موشک بالستیک هواپرتاب (ALBM) جهان را شگفت‌زده کرد.

این نمایش قدرت چین برای انجام حملات هسته‌ای و این بار نه از روی زمین با موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ICBM) و نه زیر دریا‌ها با موشک‌های بالستیک زیردریایی (SLBM)، بلکه  از آسمان با JL-۱ به شمار می‌رفت.

موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای زمینی مانند دانگ فِنگ ۴۱ (DF-۴۱)، وزن پرتاب عظیم و برد بین قاره‌ای را فراهم می‌کنند. سیستم‌های زیردریایی مانند JL-۳ امکان حملات مخفیانه از زیر امواج را فراهم می‌کنند. اما اکنون، JL-۱ چین را قادر می‌سازد تا حملات هسته‌ای را از هوا انجام دهد و به بازدارندگی هسته‌ای خود، قابلیت بقا، انعطاف‌پذیری و غیرقابل پیش‌بینی بودن می‌دهد. این کشور با معرفی JL-۱ آخرین قطعه پازل هسته‌ای خود و سه‌گانه معتبر زمین-دریا-هوا را تکمیل کرد.  

این تکامل، پکن را در جایگاهی برابر با واشنگتن و مسکو، دیگر قدرت‌های هسته‌ای با سه‌گانه‌های کاملاً توسعه‌یافته، قرار می‌دهد و تضمین می‌کند حتی اگر سیلو‌های زمینی یا ناوگان زیردریایی پکن توسط دشمنان خنثی شوند، سکو‌های هوایی می‌توانند تلافی کنند.

موشک JL-۱ چیست؟

JL-۱، اولین موشک بالستیک هواپرتاب با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای چین است که به طور علنی تایید شده است. این سلاح دسته‌ای از سلاح‌هایی است که پیش از این تنها ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در اوج جنگ سرد در آن پیشگام بودند.

معرفی این موشک نشان‌دهنده ورود رسمی هسته‌ای نیروی هوایی ارتش خلق چین (PLAAF) به چارچوب بازدارندگی استراتژیک پکن است و این نیرو را از یک نیروی ضربتی عمدتاً متعارف به ستون اصلی سه‌گانه هسته‌ای چین ارتقا می‌دهد.

برخلاف موشک‌های بالستیک قاره‌پیما که از سیلو‌های سخت یا موشک‌های بالستیک زیردریایی که بی‌صدا از زیر امواج دریا بلند می‌شوند، JL-۱ از سکو‌های هوایی پرتاب می‌شود.

این موشک که در ارتفاع بالا از بمب‌افکن‌های دوربرد پرتاب می‌شود، مسیر‌های پروازی غیرقابل پیش‌بینی را دنبال می‌کند که پیش‌بینی، ردیابی یا رهگیری آن را برای پدافند موشکی دشمن بسیار دشوارتر می‌کند.

این غیرقابل پیش‌بینی بودن تصادفی نیست بلکه منطق اصلی توسعه یک موشک بالستیک قاره‌پیما در قرن بیست و یکم به شمار می‌رود، جایی که شبکه‌های پدافند موشکی با سرعتی بی‌سابقه از زمان جنگ سرد در حال گسترش هستند.

تحلیلگران به طور گسترده معتقدند که معماری JL-۱ از موشک بالستیک میان‌برد زمینی DF-۲۱ گرفته شده است که پیش از این موشک بالستیک ضد کشتی «قاتل ناو هواپیمابر» DF-۲۱D از روی آن ساخته شده بود.

مهندسان چینی با تطبیق طراحی DF-۲۱ با یک پلتفرم هوابرد، در واقع از خانواده موشکی موجود برای ایجاد قابلیت جدیدی استفاده کردند که می‌تواند از خارج از حریم هوایی محافظت‌شده پرتاب شود.

این امر به طور چشمگیری برد عملیاتی را گسترش می‌دهد و در عین حال تضمین می‌کند که پکن می‌تواند از سیستم‌های پدافند موشکی چندلایه مانند Aegis Ashore در ژاپن، تاد در کره جنوبی و معماری پدافند موشکی گوام عبور کند.

اطلاعات غربی، سال‌ها از توسعه JL-۱ آگاه بودند و این موشک در ناتو با نام رمزی CH-AS-X-۱۳ شناخته می‌شد. تصاویر اواخر دهه ۲۰۱۰، آزمایش‌های پرواز مشکوکی را در پایگاه هوایی نیشیانگ نشان داد، جایی که بمب‌افکن‌های اصلاح‌شده شی‌آن H-۶N در حال حمل کپسول‌های موشک بالستیک کشیده در زیر بدنه خود مشاهده شدند.

موشک JL-۱ به طور خاص برای حملات دور از دسترس طراحی شده است، به این معنی که بمب‌افکن‌های چینی نیازی به نفوذ به حریم هوایی دشمن که به شدت محافظت می‌شود، ندارند. به ین ترتیب یک H-۶N می‌تواند به نزدیکی مناطق مورد مناقشه پرواز کند، موشک JL-۱ را رها کند و به کلاهک مافوق صوت آن اجازه دهد تا ماموریت را به پایان برساند.

این همان استراتژی، مفاهیم دوران شوروی در مورد استقرار موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ALBM) است با این تفاوت که آنها را با پیشرفت‌های مدرن در مانورپذیری مافوق صوت و بهره‌وری سوخت جامد ترکیب می‌کند.

ترکیب مرگبار JL-۱ با بمب افکن H-۶N

سکوی پرتاب اصلی JL-۱ یعنی Xi’an H-۶N، پیشرفته‌ترین نوع بمب‌افکن دوران جنگ سرد چین است.  برخلاف مدل‌های قبلی، H-۶N با بدنه توکار برای حمل بار‌های خارجی بزرگ مانند JL-۱ طراحی شده است. این بمب افکن همچنین دارای کاوشگر‌های سوخت‌گیری در حین پرواز است که به آن اجازه می‌دهد برد خود را تا اعماق اقیانوس آرام گسترش دهد.

این امر به طور قابل توجهی دامنه هسته‌ای چین را گسترش می‌دهد و به پکن اجازه می‌دهد تا دارایی‌های ایالات متحده در گوام، ژاپن، کره جنوبی و حتی هاوایی را بدون قرار دادن بمب‌افکن در معرض خطر غیرضروری، در معرض خطر قرار دهد.

چین قرار است به زودی از موشک JL-۱ بر روی بمب‌افکن‌های رادارگریز H-۲۰ خود نیز استفاده کنده که این امر بقای این موشک را به طرز چشمگیری افزایش داده و پکن را قادر می‌سازد تا اهداف را در سراسر جهان مورد هدف قرار دهد.

مشخصات فنی کلی جینگ لی-۱

• نوع: موشک بالستیک هواپرتاب سوخت جامد دو مرحله‌ای
• کشور سازنده:چین
• اپراتور: چین
• برد: تخمین زده شده بین ۳۰۰۰ تا ۸۰۰۰ کیلومتر، بسته به ارتفاع پرتاب و سرعت هواپیما
• کلاهک: هسته‌ای یا متعارف؛ وسیله نقلیه بازگشتی مانورپذیر (MARV) یا وسیله نقلیه گلاید مافوق صوت (HGV)
• هدایت: ناوبری اینرسی و ماهواره‌ای با مانور نهایی برای نفوذ به دفاع موشکی
• سرعت: سرعت مافوق صوت هنگام بازگشت
• سکوی پرتاب: بمب‌افکن H-۶ N شی‌آن