هشدار درباره نجومی شدن قیمت مرغ

سیدطه‌حسین مدنی  با اشاره به چالش تأمین نهاده‌های دامی و مطرح شدن استیضاح وزیر جهاد کشاورزی، گفت: ما به عنوان اندیشکده حکمرانی هوشمند نه مخالف این استیضاح هستیم و نه موافق آن ولی معتقدیم استیضاح وزیر در این شرایط، پاک کردن صورت مسأله است چون قبلاً هم در دولت‌های مختلف، وزرای جهاد کشاورزی به خاطر این موضوع استیضاح و یا مورد سوال واقع شده‌اند اما این مشکل همچنان وجود دارد.

مدنی با بیان اینکه حل مسأله نهاده‌های دامی کشور را باید به طرق دیگر دنبال کرد، افزود: برای تولید کافی مرغ در کشور دو موضوع اساسی مرغ لاین و خوراک مطرح است. البته اگر چه در تولید مرغ، موضوعات دیگری چون تولید به صرفه و … هم وجود دارد؛ اما این موضوعات به اندازه مرغ لاین و خوراک، راهبردی نیست. بنابراین مرغ لاین و خوراک دو بازوی کلیدی تأمین مرغ اعم ازگوشتی و تخم‌گذار در کشور محسوب می‌شود.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: موضوع مرغ لاین مباحث فنی خاص خود را دارد که قصد نداریم در اینجا به آن بپردازیم. فقط لازم است یادآوری کنیم که ایران از جمله معدود کشورهای برخوردار از لاین اختصاصی به نام آرین است اما با این وجود، عمده مرغ کشور با لاین‌های وارداتی تولید می‌شود.

قیمت جهانی کنجاله سویا حدوداً ۳۰ سنت است

مدنی با بیان اینکه موضوع کلیدی خوراک دام و طیور امروز به مسأله نگران کننده تولید مرغ کشور تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده خوراک مرغ، پروتئین است که عمدتاً با کنجاله سویا تأمین می‌شود. کنجاله سویا حاوی حدود ۴۰ درصد پروتئین خشک است و قیمت جهانی آن به حدود ۳۰ سنت در هر کیلوگرم می‌رسد. بر این اساس قیمت سایر کنجاله‌ها از جمله کنجاله دانه‌های روغنی و … طبق درصد پروتئین و قیمت کنجاله سویا ارزش‌گذاری می‌شود.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه بخش زیادی از کنجاله سویای مورد نیاز صنعت تولید خوراک طیور کشور وارداتی است، گفت: چالش خوراک طیور کشور هم از همین مسأله نشأت گرفته است چون سال‌هاست زنجیره تأمین خوراک طیور کشور از جمله واردات کنجاله سویا به نام‌های خاصی گره خورده و باعث به وجود آمدن یک گلوگاه ذهنی در جامعه تخصصی فعال در این حوزه شده است.

مدنی خاطرنشان کرد: چالش بزرگ و چندین ساله کشور در تأمین کنجاله سویای مورد نیاز صنعت خوراک دام و طیور کشور در حالی است که این موضوع هایتک نیست که دستیابی به آن دشوار باشد. ما از نظر فرآوری از صنعت قدرتمندی در این بخش برخورداریم و مشکلی در این زمینه نداریم. در موضوع پسکرانه هم به خصوص بعد از جنگ ۱۲ روزه اقدامات مهمی صورت گرفته و از معضل دپو که قبلاً وجود داشت فاصله گرفته‌ایم و سرعت عمل در حمل یک سره بهبود پیدا کرده است.

وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد ما تا حدودی در موضوع حمل و نقل با یک سری محدودیت در حمل فله و تخلیه کشتی‌های فله‌بر مواجه هستیم که این مسأله هم از جنس ابعاد است. چالشی که مشابه آن را در سنگ آهن داشتیم و معادنی که در حمل ریلی بارهای بزرگ خود موفق نبودند؛ حمل جاده‌ای را جایگزین کردند. چون تخلیه سریع بار از محل دپو یک اصل است و حیات معدن به آن وابسته بود بنابراین متوقف نشد.

چرا نیاز کشور به کنجاله سویا باید معطل کشتی‌های بزرگ بماند / ضرورت واردات خرد از مبادی مختلف

مدنی افزود: در موضوع تأمین کنجاله مورد نیاز خوراک دام و طیور هم حتماً لازم نیست در ابعاد بزرگ تصمیم‌گیری شود و کشور معطل کشتی‌های بزرگ چند هزار تنی شود. این نیاز را می‌توان به صورت خرد هم تأمین کرد.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند ادامه داد: مبادی تأمین هم یکی دیگر از موضوعات مطرح در این چالش است. متأسفانه طی سال‌های اخیر، تأمین نهاده‌های دامی به چند مبدأ خاص از جمله آمریکای جنوبی محدود شده است در صورتی که مبادی نزدیک‌تر و ارزان‌تر دیگری در آفریقا، آسیای میانه، عمان (به عنوان واسطه وارداتی) و … نیز وجود دارد که می‌توان بخشی از نیاز کشور را از این مبادی تأمین کرد.

خرید ۲۰۰ کیلوگرمی کنجاله توسط کارخانه‌های تولید خوراک!

مدنی تصریح کرد: ما در اندیشکده حکمرانی هوشمند طی این مدت با چندین کارخانه تولید خوراک دام و طیور جلسه داشته‌ایم. متأسفانه این کارخانه‌ها به جایی رسیده‌اند که به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده و در دسترس نبودن کنجاله، سطح خرید خود را تا یک یا دو تن پایین آورده‌اند. مدیر یکی از این کارخانه‌ها عنوان کرد برای تأمین نیاز خط تولید خود حتی به خرید ۲۰۰ کیلوگرمی کنجاله هم روی آورده است.

مواجه شدن با مرغ ۴۰۰ هزار تومانی در صورت ادامه روند کنونی

وی خاطرنشان کرد: این محدودیت‌ها، باعث افزایش شدید و غیرعادی کنجاله در کشور شده است. کنجاله سویا که طبق قیمت جهانی حتی با دلار بازار آزاد هم بیشتر از ۴۰ هزار تومان قیمت ندارد؛ در ایران به ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان رسیده است. قیمت برخی کنجاله‌ها هم به ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. ادامه این رویه، رها ماندن بازار و پیش رفتن وضعیت با همین شرایط، ما را با مرغ ۴۰۰ هزار تومانی مواجه خواهد کرد.

چرا دولت به تجار خرد فرصت تأمین کنجاله نمی‌دهد؟

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند ادامه داد: رویه تأمین چند هزار تن کنجاله باعث به وجود آمدن این وضعیت شده است. برای حل این چالش، حاکمیت و دولت باید تغییر رویه داده و با سرعت شرایطی فراهم کنند تا تجار بتوانند به صورت خرد هم در این بازار فعال شده و نیاز کشور را تأمین کنند.

مدنی تصریح کرد: با یک تصمیم ساده حاکمیت و فضا دادن به تجار، امکان تأمین سریع نیاز کشور به کنجاله به صورت خرد و تا هزار تن فراهم خواهد شد و این وضعیت رفع می‌شود.

مدنی با بیان اینکه تجار متعددی این موضوع را با اندیشکده حکمرانی هوشمند مطرح کرده‌اند، گفت: حکمرانی به معنای ارتباط حاکمیت با مردم، شرکت‌ها، ذینفعان غیردولتی و… است. حال جای تأسف دارد که فضا به گونه‌ای پیش رفته که تجار باید چنین مسائلی را با اندیشکده‌ها مطرح کنند. چرا فضا برای طرح مستقیم این مسائل با حاکمیت باز نیست. درست است که اندیشکده‌ها هم می‌توانند نقش واسطه ایفا کنند اما حاکمیت باید آغوش خود را برای طرح این مسائل و به نتیجه رساندن آن باز کند. ما از این موضوع استقبال می‌کنیم اما باید توجه داشته باشیم که ارتباط تجار با حاکمیت هم باید ساده، راحت و عملیاتی باشد.

وابستگی صنعت خوراک دام کشور به یک ابر واردکننده باید رفع شود

وی گفت: تا زمانی که صنعت خوراک دام و طیور کشور به یک ابر واردکننده وابسته است؛ این مشکلات ادامه خواهد داشت و طرح استیضاح وزیر در چنین شرایطی هم نه تنها وضعیت را بهتر نخواهد کرد بلکه بدتر می‌کند. لازم است هر چه سریع‌تر فضا برای فعالیت تجار مختلف در تأمین نهاده‌های دامی از مبادی مختلف فراهم شود در غیر این صورت خیلی سریع‌تر و حتی تا شب عید شاهد مرغ ۴۰۰ هزار تومانی و حتی گران‌تر خواهیم بود.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: در حاشیه نشست اطلس تجارت ایران که هفته پژوهش امسال توسط اندیشکده حکمرانی هوشمند با همکاری اتاق بازرگانی ایران برگزار شد؛ گلایه‌های تجار خرد درباره حمل و نقل دریایی و عدم تخصیص ارز حتی برای کالاهای اساسی هم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بسیاری از تجار خرد معتقدند دولت به تصور اینکه هر چه تعداد واردکنندگان کمتر باشد بهتر می‌تواند این حوزه را کنترل کند؛ در تله انحصار افتاده است. این وضعیت باعث گره زدن معیشت و سفره مردم به واردکنندگان خاص شده و منابع ارزی را هدر داده است؛ در صورتی که تجار خرد می‌توانند حتی بدون نیاز به ارز با نرخ یارانه‌ای و در قبال ارز حاصل از صادرات خود، اقدام به واردات نهاده‌های دامی کنند. بهبود وضعیت خودرو پس از تغییر رویه در واردات، از جمله تجربه‌های خوبی است که در این زمینه وجود دارد.

مدنی در پایان گفت: اندیشکده حکمرانی هوشمند آمادگی دارد این موارد را به ذینفعان و ذیربطان این حوزه منتقل کند. امیدواریم با ایجاد یک گفتمان مشترک میان اتاق‌های بازرگانی، تجار و نهادهای ذیربط، با امکان واردات غیرمتمرکز، پدیده‌های شبه احتکار در وضعیت موجود رفع و سفره مردم کوچک‌تر نشود.