ناترازی برق که تراز اقتصاد را بر هم زد!
روزنو :یکی از اصلی‌ترین دلایل رکود این روز‌های صنایع کشور، موضوع ناترازی برق و کمبود چند هزار مگاواتی برق در شبکه‌های مصرفی خانگی و صنعتی است. شدت این کمبود و ناترازی مصرفی به حدی است که برخلاف سال گذشته که از خردادماه بحران آن آغاز و به تدوین جدول خاموشی صنایع منتهی شد، امسال از همان فروردین ماه شاهد تعطیلی برخی صنایع بودیم.
صنایع سیمان، از اولین دسته صنایعی بودند که به دلیل مصرف بالای برق، دچار تعطیلی‌های پیاپی شدند. کار به جایی رسید که در نیمه اردیبهشت‌ماه، تولید سیمان کشور به مرز صفر رسید. این موضوعی بود که برخی مدیران شرکت‌های بزرگ تولیدکننده سیمان کشور به آن اشاره کردند و کار به جایی رسید که نهایتاً در ۳۱ اردیبهشت «الوندیان» دبیر انجمن سیمان پس از فشار شدید قیمتی و چند برابر شدن قیمت سیمان در بازار با اطلاع‌رسانی پیرامون تعامل صورت گرفته، ادعا کرد که «محدودیت برق ۹۰درصد صنایع تولیدکننده سیمان و مشتقات مشابه رفع شد»!
به گزارش روز نو،کاهش بحران کمبود برق صنایعی مثل سیمان که افزایش قیمت‌شان مستقیماً به افزایش تورم می‌انجامد، البته در روز‌های ابتدایی خردادماه اندکی مشهود بود، اما آنچه که به‌عنوان گمانه‌زنی از سوی برخی تولیدکنندگان و صنایع مهم مطرح می‌شد، موضوع ناترازی در سایر صنایع بود. گویی برق صنایع کلیدی دیگر مانند فولاد، پتروشیمی‌ها، معادن و کک‌سازی‌ها، همگی قربانی تامین برق لازم برای تولید سیمان شده است.
در این میان، اولین گروهی که از قطعی‌های گاه و بیگاه برق و ناترازی‌های پایدار انرژی ضرر می‌بینند، کارگران هستند. اولین آسیب جدی، کاهش ساعات کار، قطع اضافه‌کار و پاداش تولید است. قطع برق سطح تولیدات را کاهش می‌دهد، اما آسیب جدی‌تر، احتمالی تعطیلی چند خط کارخانه و فرستادن کارگران به بیمه بیکاری‌ست.
روایت کارگران از تبعات قطعی برق
سراغ برخی کارگران در کارخانجات مختلف رفتم. یک کارگر اخراجی یکی از کارخانه‌های فولاد می‌گوید: همواره مشکل مواد اولیه داشتیم، اما از ماه اردیبهشت مشکل قطع شدن مداوم برق نیز مزید علت شد و به همین دلیل حدود ۵۰ کارگر در واحد ما بیکار شدند. «علی موسوی» از پرسنل گروه ملی فولاد در اهواز نیز این مشکل را معضل عمده تولیدکنندگان فولادی در استان خوزستان معرفی کرده و گفت: در بسیاری از کارخانجات فولادی و مشتقات آن، شاهد فعالیت با حداقل ظرفیت هستیم. برای مثال فولاد خوزستان و گروه ملی فولاد در اهواز هر دو، تعداد هفت کوره و هفت خط تولید دارند که از این تعداد یک خط فعال تولیدی دارند. این وضعیت از دو هفته پیش آغاز شده است.
وی ادامه داد: چند کارخانه ورق‌سازی و تولید سایر محصولات فولادی نیز در اطراف خود داریم که یا تعطیل هستند یا به خاطر مشکل فقدان برق با حداقل ظرفیت تولید می‌کنند. البته در تامین مواد اولیه که باید از ما بگیرند نیز مشکل دارند.
کاهش شیفت‌های کاری در کارخانه‌ها
«رضا عرب‌احمدی» عضو هیات مدیره کانون شورا‌های اسلامی کار استان سمنان نیز در این رابطه توضیح داد: در هفته‌های اخیر فشار ناشی از کمبود برق بر تولیدکنندگان سیمان کاسته شده و اولویت وزارت نیرو، تامین برق صنایع انرژی‌بر مانند سیمان شده است؛ لذا قاعدتاً صنایع دیگری مانند صنایع معدنی کشور، چندان دچار تنش ناشی از قطع تولید ناشی از قطع برق نیستند.
وی افزود: تولید سیمان به سطحی رسید که قیمت آن در بازار ناگهان به ۱۰ برابر رسید. البته در استان سمنان ما در تولید فروسیلیس مشکل جدی داریم، چون واحد‌های تولیدکننده با کمترین ظرفیت در حال فعالیت هستند و ۵ ساعت در روز برق ندارند. البته شب‌ها، برق در استان سمنان برای همه صنایع کاملاً وصل است. بعضی تولیدکننده‌های لوله‌های نورد نیز فقط شب‌ها تولید می‌کنند و شیفت روز برای تولید ندارند. اکنون ولی سیمانی‌ها به شبکه تولید بازگشته‌اند. در برخی از کارخانجات استان، شیفت کاری کارگران و در نتیجه دستمزد ماهانه آنها کاهش یافته است.
«محمد محسنی» عضو شورای اسلامی کار کارخانه سیمان دماوند نیز می‌گوید که هنوز حال و روز سیمانی‌ها خوب نشده است: طی هفته‌های گذشته میزان قطعی برق در واحد‌های سیمانی بهتر شده، اما هنوز وضعیت تولید خراب است. قیمت سیمان در بازار سیاه به پاکتی ۵۰۰هزار تومان رسیده و این وضعیت خرید و فروش سیمان، حال همه از تولیدکننده تا کارگر را خراب کرده است. مقصر اصلی در این میان خود دولت است که باید رسیدگی می‌کرد.
آهنی‌ها: صنایع فولاد و سیمان ما به شدت کاربر بوده و شاغلان و کارگران بسیاری از آن نان می‌خورند و تعطیلی آنها آسیبی راهبردی به کل کشور، بخش خصوصی و کارگران خواهد زد
قطع برق صنایع به‌جای مزارع استخراج رمزارز
طرف کارفرمایی نیز در این میان دچار بحران و مشکلات جدی شده است. «علی‌اصغر آهنی‌ها» نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار درباره آخرین مذاکرات دولت و بخش خصوصی درباره تولید اقلام ضروری صنعتی در شرایط ناترازی برق گفت: سیمان و فولاد اصلی‌ترین صنایعند که در نرخ تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده سریعاً ایفای نقش می‌کنند و مادر دیگر صنایع هستند. این دو صنعت همزمان بیشترین برق را نیز مصرف می‌کنند و نمی‌توان میان یکی از این دو انتخاب کرد. ساختمان‌های ما نمی‌توانند همزمان مدتی بحران بتن داشته باشند و بعد فوراً دچار بحران تامین میلگرد و تیرآهن و داربست شوند.
وی افزود: کمبود در هرکدام از این صنایع، فوراً نارضایتی و تورم شدید ایجاد می‌کند. ناترازی برق ما ریشه در گذشته دارد، اما مواردی داریم که می‌توان مشکل را زودتر حل کنیم. ما با انبوهی از مزارع قانونی و غیرقانونی رمزارز در کشور مواجه هستیم که اجازه رسیدن برق به صنایع کلیدی کشور را نمی‌دهد و ما را دچار بحران کرده‌اند. اظهارات اخیر وزیر نیرو در برخورد با مزارع بیت‌کوین و تولید رمزارز نیز فعلا در سطح حرف است و با تولیدکننده‌گان عمده این بخش که بخش زیادی از برق صنایع را می‌بلعند، برخورد صورت نگرفته است.
وی با اشاره به مشکلات تولید برق خورشیدی و بادی در کشور گفت: بخش خصوصی در این حوزه آمادگی خود را اعلام کرده، اما دولت هیچ اقدام موثری برای تسهیل‌گری در اخذ مجوز‌های لازمه نمی‌کند. نباید فراموش کنیم که صنایع فولاد و سیمان ما به شدت کاربر بوده و شاغلان و کارگران بسیاری از آن نان می‌خورند و تعطیلی آنها آسیبی راهبردی به کل کشور، بخش خصوصی و کارگران خواهد زد. در شرایط فعلی هم راندمان و بهره‌وری تولید پایین آمده و هم درآمد-هزینه تولیدکننده سیمان و فولاد ما سربه‌سر شده و کار در معرض توقف است و هم حقوق دریافتی کارگران با کاهش تولید کاهش یافته. در بسیاری از واحد‌های اقتصادی دیگر از پرداخت پاداش تولید یا اضافه‌کار خبری نیست.
شوکت: روند فعلی قطعا به بیکاری بسیاری از کارگران از کارخه‌های فولاد و سیمان و خودرو و میلگردسازی می‌انجامد و موج بحران بیکاری تا کارگاه‌های ساختمانی و... ادامه می‌یابد
هشدار درباره بیکاری احتمالی کارگران
«اکبر شوکت» رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی نیز در این رابطه می‌گوید: دولت باید اقدامی کند که برق تولیدکنندگان سیمان و فولاد کشور قطع نشود و میان هیچ صنعت حساسی، انتخاب نشود. بسیاری از کارخانه‌های سیمان ما خودشان ژنراتور برق دارند، اما وزارت نفت و وزارت نیرو همکاری نمی‌کنند و مجوز‌های لازم را نمی‌دهند. وزارت نفت و شرکت ملی پخش فراورده‌ها باید این مجوز را بدهد که گازوئیل و سوخت لازم برای تولید برق محلی فعلا به کارخانه‌های تولیدکننده سیمان که اغلب به ژنراتور مجهز هستند، تخصیص یابد. این موضوع برای کارخانه‌های فولاد کشور هم صدق می‌کند! روند فعلی قطعا به بیکاری بسیاری از کارگران از کارخه‌های فولاد و سیمان و خودرو و میلگردسازی می‌انجامد و موج بحران بیکاری تا کارگاه‌های ساختمانی و... ادامه می‌یابد. باید جلوی این اتفاق را گرفت و نیازمند تدبیر جدی هستیم تا از این بحران مقطعی عبور کنیم!
