تعطیلی تعطیل شد!

این در حالی است که بسیاری معتقدند برای کاهش مصارف انرژی به‌خصوص آب و برق باید حداکثر صرفه‌جویی را اعمال کنیم. بر همین اساس موضوع تعطیلی روز‌های چهارشنبه یا تعطیلی یک هفته‌ای در طول تابستان از دستور کار خارج شده است.

 دولت اعلام کرد که بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده و پیش‌بینی‌های صورت گرفته، این تعطیلی‌ها می‌تواند پیامد‌هایی برای بخش‌های اقتصادی به دنبال داشته باشد.

باید به این موضوع هم اشاره کنیم که در سال‌های اخیر، تعدد و گستردگی تعطیلی‌ها در ایران، اعم از تعطیلات رسمی، آلودگی هوا، بحران‌های طبیعی و همچنین تعطیلی‌های ناشی از تصمیمات موردی و فوریتی، تاثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد اقتصادی کشور گذاشته است.

این تعطیلی‌ها، در کنار اختلال در روند تولید و خدمات، موجب کاهش بهره‌وری، توقف یا کندی فعالیت بنگاه‌های اقتصادی، کاهش ساعات مفید کاری و اختلال در زنجیره تامین شده است. 

باید به این موضوع هم اشاره کنیم در بخش‌های کلیدی همچون صنعت، حمل‌ونقل، آموزش، گردشگری و خدمات عمومی، این وقفه‌ها باعث افزایش هزینه‌های عملیاتی، کاهش درآمد و اختلال در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت خواهد شد.

 همچنین بسیاری از کسب‌وکار‌های کوچک و متوسط که توان مالی محدودی دارند، با کاهش نقدینگی و فشار‌های مضاعف مواجه شده‌اند.

 کارشناسان اقتصادی معتقدند برای جلوگیری از تکرار خسارات اقتصادی ناشی از تعطیلی‌های گسترده، باید با تدوین سازوکار‌های دقیق، تعیین شاخص‌های مشخص برای تعطیلی‌های اضطراری و بهره‌گیری از تجارب جهانی، توازن مناسبی میان حفظ مناسبت‌ها و پویایی اقتصادی برقرار گردد.

 در این مورد که آیا تعطیلی می‌تواند درمان ناترازی‌ها باشد یا خیر با یکی از تحلیلگران گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

 آشتیانی در این مصاحبه معتقد است که باید به‌جای تعطیلی که به صنایع و برنامه‌های توسعه آسیب می‌زند زیرساخت‌ها را بهسازی کنیم در این مورد بیشتر می‌خوانید:

استفاده از ظرفیت جامعه

امیر واعظ آشتیانی، تحلیلگر و عضو ادوار شورای شهر تهران در واکنش به اینکه برخی تعطیلی‌ها را راه‌حل چالش ناتزاری می‌دانند، به‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «هرگونه تعطیلی در حوزه برق و آب، موجب صدمه اقتصادی به کشور خواهد شد. ما باید به‌جای این قبیل راهکار‌های موقتی، به سمت تکمیل زیرساخت‌ها حرکت کنیم؛ 

به‌ویژه در بخش‌هایی که می‌توان با مشارکت بخش خصوصی آنها را توسعه داد. ضروری است به بخش خصوصی بها داده شود و شرایط و موقعیت لازم برای حضور و فعالیت آن فراهم گردد. اینکه ما بخواهیم صرفاً برای کاهش مصرف، دست به تعطیلی بزنیم، در عمل به معنای تعطیلی صنایع است.

 حتی وقتی ادارات را تعطیل می‌کنیم، مصرف انرژی به جای آنکه کاهش یابد، از فضای اداری به درون منازل منتقل می‌شود.

تعجب‌آور است که تحلیل‌هایی ارائه می‌شود مبنی بر اینکه با تعطیلی ادارات یا کارخانه‌ها، مشکل مصرف انرژی حل می‌شود، در حالی‌که این تنها بخشی از مشکل را جابه‌جا می‌کند.»

 او در همین مورد و با اشاره به عدم تعطیلی‌ها به دلیل گرمای هوا و یا ناترازی انرژی ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر، افزایش تعطیلی‌ها می‌تواند بر سایر منابع انرژی نیز تاثیرگذار باشد.

 به‌عنوان مثال، در زمان تعطیلی، مصرف بنزین افزایش می‌یابد و مجموعه‌ای از مسائل اقتصادی و معیشتی به دنبال آن شکل می‌گیرد.

تعطیلی‌ها نه‌تنها تولید را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه روند اقتصادی کشور را با مشکل مواجه می‌سازند. 

اینکه بخواهیم برق را صرفاً برای رضایت عمومی به منازل اختصاص دهیم و برق صنایع را قطع کنیم، نوعی تناقض است و این موضوع با اصل تدبیر و برنامه‌ریزی در تضاد قرار دارد. 

ضروری است با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و مشارکت فعال دولت و بخش خصوصی، زمینه تولید پایدار برق فراهم شود. 

باید اجازه داد بخش خصوصی در تولید برق نقش‌آفرینی کند. در مورد آب نیز، ترویج فرهنگ صرفه‌جویی باید در دستور کار قرار گیرد.

 رسانه‌ها، به‌ویژه صداوسیما، باید در جهت آموزش و آگاهی‌بخشی به مردم درباره نحوه استفاده صحیح از انرژی‌های تجدیدناپذیر و حتی منابع تجدیدپذیر مانند آب، تلاش کنند. تعطیلی‌ها باعث بروز مشکلات اقتصادی و کاهش بهره‌وری در کشور خواهد شد.

این موارد را نباید ساده‌انگارانه نادیده گرفت و گمان کرد که می‌توان با تعطیلی، مسئله را حل کرد.

 باید به جای پاک کردن صورت مسئله، به ریشه‌یابی و حل مسائل پرداخت. به جای پاسخگویی به سوالات ظاهری، باید در جهت حل مسائل واقع حرکت کرد؛ چراکه این، نیازمند هنر مدیریتی و کارآمدی اجرایی است.»

واکنش به تعطیلی‌ها

بادر نظر گرفتن اینکه چند موضوع دیگر هم در دستور کار هیات دولت قرار داشت ولی موضوع بحران انرژی و تعطیلی‌ها از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شد که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در همین رابطه با تاکید بر اینکه موافق چنین پیامد‌هایی نیستم، گفت: «باید تلاش کنیم با فرهنگ‌سازی، برگزاری جلسات هم‌فکری و اطلاع‌رسانی موثر، همراهی و همکاری همه بخش‌ها و از جمله مردم را جلب و مصرف را مدیریت نماییم تا از بحران عبور کنیم؛

 تعطیلی پاک کردن صورت مسئله است و چاره مشکل کم‌آبی نیست. باید علاوه بر رسانه‌ها و به خصوص صداوسیما، همه دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی و نیز تشکل‌ها و بخش‌های غیردولتی و مردمی را به میدان بیاوریم.

 جلسات را به شکل موضوعی و منطقه‌ای و با حضور مسئولان محلی، معتمدین و تشکل‌های منطقه‌ای برگزار کنید و مسئولیت‌های هر بخشی در راستای مدیریت مصرف به شکل دقیق تعریف و تعیین شود.

 باید همه مصرف‌کنندگان آب کاملا در جریان جزئیات تنش آبی قرار گیرند تا به شکل ملموس دریابند که اگر مصرف بر همین مبنا ادامه یابد، با بحران جدی مواجه خواهیم شد.»