بودجههایی که حیف و میل میشود!

با مراجعه به بودجه سال ۱۴۰۴ مشاهده میشد که نهادهایی مثل جامعه المصطفی (ص) العالمیه، مرکز خدمات حوزههای علمیه، شورای عالی حوزههای علمیه، شورایعالی سیاستگذاری ائمه جمعه، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، شورای سیاست گذاری حوزه علمیه زنان، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف، ستاد مرکزی راهیان نور، موسسه آموزشی امام خمینی (ره)، مجمع جهانی تقریب، کمک به معیشت روحانیون و ... از نهادهایی هستند که رئیس جمهور در یکی از سخنرانیهای خود به این نهادهای بودجه خوار که باری بر دوش اقتصاد کشور هستند اشاره کرد و گفت: «تا دلتان بخواهد مؤسسات و بنیادهایی داریم که هیچ برون دادی ندارند و پول به اینها میدهیم، خب چرا باید به اینها پول بدهیم؟
به گزارش روز نو در حالی که معیشت مردم را نمیتوانیم تأمین کنیم!» همچنین پزشکیان روز گذشته در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هدف دانشگاه پیام نور، آموزش حین خدمت و مهارتافزایی بود؛ اما امروز به ارائهکننده مدرک تبدیل شده است. رویکرد دولت بازگشت دانشگاهها به رسالت حل مسئله و مهارتمحوری است. هدر دادن منابع کشور برای مدرکسازی قابل قبول نیست. تجمیع ظرفیتها و ساماندهی ساختارهای ایستا را ضروری میدانم».
یکی از راههای خنثی سازی و مقابله با تحریمها کاهش و حذف بودجه دستگاههای زائد و کوچک کردن حجم دولت و نهادهاست. دولت و مجلس میتوانند بودجه این نهادها را حذف و به فقرا بدهد. با توجه به قرار گرفتن در فصل بودجه ریزی و همچنین با در نظر گرفتن وضعیت بحرانی اقتصاد کشور، ستاره صبح در گفتوگو با غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده پیشین مجلس به این آفت ساختاری نظام بودجه ریزی پرداخته که در ادامه میخوانید:
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی با انتقاد از اظهارات مسعود پزشکیان در خصوص بودجه خواری گفت: اظهارات آقای پزشکیان در این موضوع باعث تعجب من شد، چون لایحه بودجه توسط دولت به مجلس ارائه میشود. اگر دولت میداند که نباید به این نهادها و سازمانها بودجه بدهد، چرا ریشه این کار غلط را از پاستور نمیخشکاند و توپ را به زمین بهارستان میاندازد و از مجلس میخواهد این بودجه خواری را قطع کند؟!
وی افزود: دولت چهاردهم باید مثل سال دوم دولت حسن روحانی، قرص و محکم در برابر نهادهایی که بودجه میگیرند و کار نمیکنند بایستد و این بودجه خواری را حذف کند، ماجرا آنقدر عمیق و پیچیده است که نمیتوان دست تمام این نهادها و مؤسسات را به یکباره از بودجه قطع کرد. باید به مرور بودجه نهادهای ناکارآمد و بی فایده قطع شود.
نماینده پیشین مجلس با اشاره به نقش تعیین کننده دولت در تدوین بودجه اظهار کرد: مسئولیت دادن یا ندادن بودجه به نهادهای خاص متوجه دولت است، چون دولت لایحه دهنده است و مجلس فقط لایحه را اصلاح و تأیید میکند. اگر رییس جمهور به تشخیص خود عمل کند و بودجه برخی از نهادها و مؤسسات ناکارآمد و بی فایده را حذف کند.
وی در این رابطه خاطرنشان ساخت: وقتی پای جلوگیری از اتلاف منابع ملی وسط باشد، طبیعتاً مردم و نمایندگان واقعی مردم در مجلس از چنین تصمیمی حمایت خواهند کرد، اما در این خصوص مساله اقناع افکار عمومی و مسائل امنیتی نیز مطرح است. باید عکس العمل جامعه و قوا سنجیده شود. چون عموم این مؤسسات و نهادها گردن کلفت هستند و به راحتی زیر بار چنین اصلاحاتی نخواهند رفت و حتماً سر و صدایی به پا میکنند.
نماینده ادوار مجلس ضمن اشاره به عملکرد منفی نهادها و موسساتی که بدون شفافیت از بودجه دولتی کشور استفاده میکنند، گفت: در جداول ۹ و ۱۱ بودجه مشخص میکند که چه نهادهایی بدون اینکه مستحق باشند از بودجه استفاده میکنند. ویژگی آنها این است که معمولاً به هیچ کسی پاسخگو نیستند. عمده منابعی که این مجموعهها از بودجه کسب میکنند در بحثهای سیاسی و گاهی حتی برای تخریب دولت صرف میشود.
وی در این خصوص اضافه کرد: هر کسی از دولت و مجلس، در کار بودجه ریزی دستی دارد این را میداند، ولی به دلیل ارتباطی که بین این مجموعهها و هسته قدرت وجود دارد دولت و مجلس همه ساله با تخصیص بودجه به این نهادها و مؤسسات سعی میکنند صدای آنها در نیاید. تمام دولتها مجبور شدهاند به آنها پول بدهند، چون در غیر این صورت زمین و زمان را به هم میدوزند و برای دولتها مشکل ایجاد میکنند.
ایمن آبادی ضمن یادآوری سهم دولت نهم و دهم در ترویج بودجه خواری اظهار داشت: پول پاشی در بودجه ریزی از دولت محمود احمدی نژاد شروع شده است. سوابق موجود است و من نمیپذیرم که این کار در دولت اصلاحات شروع شده باشد، اتفاقاً رییس دولتهای نهم و دهم باب پول پاشی به مجموعههای خارج از دولت را آغاز کرد. جایی مثل حوزه علمیه یا ائمه جمعه نباید دولتی شوند. این مجموعهها باید استقلال و شان مردمی بودن خود را حفظ میکردند.
وی در ادامه متذکر شد: بسیاری از این مجموعهها حتی حاضر نیستند زیر نظر وزارتخانهای قرار بگیرند، چون در این صورت باید بابت منابعی که میگیرند توضیح بدهند. درحالیکه اگر نهادی هستند که کار فرهنگی میکنند، باید زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد باشند. اگر کار آموزشی میکنند، باید زیر نظر وزارت آموزش و پرورش باشند و...
نماینده پیشین مجلس درباره ویژگی نظارت گریز بودن در نهادهای بودجه خوار، گفت: عدم پاسخگویی انگیزهای است که این مجموعهها را وادار میکند در سایه عمل کنند و نظارت گریز باشند تا دست دیوان محاسبات به آنها نرسد. نهادهایی در بودجه سهم دارند، که مشخص نیست چه هستند و چه میکنند؟! بنیادهایی با اسمهایی دهن پر کن که مسیرشان مشخص نیست و گویی تنها یک عنوان برای گرفتن ردیف بودجه باشند.
این کارشناس داخلی با یادآوری وضعیت اقتصادی ایران در دوره پساماشه تاکید کرد: در شرایط اقتصادی فعلی کشور و با کمبودها وجود دارد، تخصیص بودجه به این نهادها و سازمانهای غیر شفاف موجب نارضایتی مردم خواهد شد. مردم با کمبودها میسازند به این شرط که در جای دیگر بریز و بپاش نشود.
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی در پایان گفتوگو پیشنهاد داد: نظر من این است که رییس جمهور در این خصوص با رهبری صحبت کند و با تشریح وضعیت اقتصادی کشور مجوز حذف بودجه این نهادها را از رهبری بگیرد و سپس به طور شفاف ماجرا را برای مردم تشریح کند.