انتظارات از دبیر شورای عالی امنیت ملی!

۱۰۰ روز پس از نشستن علی لاریجانی بر صندلی دبیری شورایعالی امنیت ملی فرصت خوبی است تا پس از مرور عملکرد او مهمترین مطالباتی را که در فضای پساجنگ باید روی میز دبیرخانه قرار گیرد نیز مطرح کرد.
به گزارش روز نو در پی وقوع جنگ ۱۲روزه اخیر که بحرانآفرینی در حوزههای متعدد دفاعی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را هدف قرار داده بود ابهامات و انتظارات متعددی در میان بخشهایی از جامعه و افکار عمومی شکل گرفته است.
این جنگ نه تنها توان نظامی کشور را مورد آزمون قرار داد، بلکه ضرورت تقویت انسجام ملی، بازسازی ظرفیتهای رزمی و مدیریت فضای رسانهای را برجسته ساخت. در رویکرد مورد مطالبه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی هشدار نسبت به حفظ همبستگی ملی، تأکید بر تقویت نیروهای مسلح و دعوت از اصحاب رسانه برای جلوگیری از دوقطبیسازی کاذب، مشاهده میشود.
بااینحال، انتظارات و مطالباتی در اینباره وجود دارد که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.
۱- اطمینانبخشی به افکار عمومی در خصوص بازسازی توان رزم هوایی و پدافندی
یکی از ابهامات برجستهای که در جریان جنگ ۱۲روزه برای بخشی از جامعه ایجاد شد، مربوط به توان پدافندی و نبرد هوایی جمهوری اسلامی ایران بود.
در این راستا، انتظار میرود دبیر شورای عالی امنیت ملی نقش فعالتری در زمینه اطمینانبخشی به افکار عمومی ایفا کند. در این راستا بازتاب بازسازی توان رزم هوایی ایران، ازجمله اقدامات انجامشده برای تقویت سامانههای پدافندی، ارتقای ناوگان هوایی و بازسازی زیرساختهای آسیبدیده، ضروری است.
این فعالیتها میتواند از طریق اطلاعرسانی شفاف، انتشار گزارشهای رسمی و بهرهگیری از کانالهای ارتباطی معتبر صورت پذیرد تا ابهامات موجود مرتفع گردیده و اعتماد عمومی تقویت شود.
۲- مدیریت فضای دوقطبی در سیاست داخلی و حفظ انسجام ملی
انتظار دیگری که در سیاست داخلی مطرح است، مدیریت مؤثر فضای دوقطبی و جلوگیری از جدالهای غیرضروری میان جریانهای سیاسی است.
علیرغم تلاشهای انجامشده توسط دبیر شورای عالی امنیت ملی، این فضا همچنان نیاز به مدیریت دارد. لاریجانی در تاریخ ۳۱ مردادماه در گفتوگو با سایت مؤسسه حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب، اظهار داشت: «جنگ ما خاتمه پیدا نکرده و الان هم جنگ بالفعل وجود دارد، فقط آتشبس برقرار شده است.
باید آماده باشیم و همبستگیمان را حفظ کنیم. یکی از نکات مهم این جنگ تدابیر رهبری بود و باید در این شرایط کاملاً موردحمایت قرار گیرد.» علاوه بر این، در تاریخ هفتم آبانماه لاریجانی در دیدار با برخی از اصحاب علومانسانی، اشاره کرد برخی از «زعمای سیاسی کشور» هنوز «حساسیت» و «خطیر بودن» موقعیت فعلی را درک نکردهاند و بهراحتی با یکدیگر «جدال» میکنند.
لاریجانی تأکید داشت در شرایط فعلی باید از «اختلافات» عبور کرد و برای «تقویت انسجام ملی» تلاش نمود. بااینحال، به نظر میرسد این هشدارها چندان جدی گرفته نشده است و به همین علت در کمتر از دو هفته برای دومین بار در تاریخ ۱۹ آبان ۱۴۰۴، در همایش «ما و غرب در آرا و اندیشه رهبر معظم انقلاب»، مجدداً به این موضوع پرداخت و اظهار داشت انتظار ملت این است که سیاستمداران قدر همبستگی را بدانند و با اظهارات غیرضروری، صفوف را نشکنند.
همچنین در تاریخ پنجم آبانماه، دبیر شورای عالی امنیت ملی در پیامی خطاب به مدیران رسانهها نوشت: «برای دفع خطرات از کشور سرافرازمان ایران دو نکته مهم است: یکی تقویت نیروهای مسلح که این مورد با ما و مهمتر حفظ انسجام ملی و سدکردن راه گسترش دوقطبیهای کاذب تا مسیر توسعه ملی فراهم شود که پیگیری و کمک درباره این موضوع با شما اهالی معزز رسانهها.»
این پیام بر نقش رسانهها در جلوگیری از دوقطبیسازی کاذب تأکید دارد. نقاط قوت این اقدامات شامل تکرار مستمر هشدارها و دعوت از نخبگان و رسانهها برای همکاری است؛ اما برای آینده انتظار میرود مکانیسمهای عملیتری برای مدیریت اختلافات سیاسی، ازجمله تشکیل جلسات هماهنگی میان جریانهای مختلف و نظارت بر اظهارات عمومی، اتخاذ گردد تا انسجام ملی به طور مؤثر حفظ شود.
۳- بازگرداندن مرجعیت رسانهای به داخل کشور
بحث بازگرداندن مرجعیت رسانهای به داخل کشور که پس از تحمیل جنگ ۱۲روزه اهمیت دوچندان یافته، همچنان بهعنوان یک مسئله حلنشده باقی مانده است. دراینخصوص، ابهاماتی وجود دارد که چه اقداماتی تاکنون انجام شده یا در حال انجام است.
برای مثال این پرسش وجود دارد که چه برنامهای برای مدیریت رسانههای اصلی ازجمله صداوسیما وجود دارد؟ آیا تغییر رویکردی در رسانههای اصلی مورد مطالبه بوده و در حال وقوع است؟ انتظار میرود دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در این زمینه رویکردهای خود را در بین اصحاب رسانه که از آنها توقع سدکردن مسیر دوقطبیها را دارد، تشریح کند. برای آینده نیاز به برنامهریزی برای تقویت تولید محتوای داخلی با هدف کاهش رغبت مخاطب به رسانههای خارجی، وجود دارد.
ارتقای کیفیت و اعتبار رسانه ملی که رسانه اصلی و منبع اطلاعرسانی مردم در جنگ ۱۲ روزه بود، از این جنبه اهمیت دارد. همچنین با هدف اجرای راهبردهای رسانهای واحد بهویژه در سیاست خارجی نیاز است تا جهت کلی کشور برای اصحاب رسانه تشریح شده و تولید محتوای رسانهای بر مبنای راهبرد منطبق با امنیت ملی مطالبه شود.