آلودگی هوای تهران و کلانشهر‌ها در شرایط بحران
روزنو :روزنو-به ۲۰۰ که برسد، دیگر آب از سر این شهر و مردمانش گذشته است؛ شاخص آلودگی هوای تهران از آغاز هفته، بی‌وقفه بالا می‌رود. حالا هنوز به عدد ۲۰۰ نرسیده است؛ عددی که خبر از وضع هشدار می‌دهد.
همه چیز زیر سر ذرات معلقی است که در هوا شناورند؛ ذرات معلق کمتر از ۵.۲ میکرون که از یکشنبه همچنان درحال افزایش در هوای تهران هستند و ریه‌های پایتخت‌نشینان را می‌سوزانند. قرار است اگر هوا از مرحله اضطرار گذشت و اضطراری‌تر شد، طرح زوج و فرد هم اجرا شود، اما اجرا شدن طرح زوج و فرد تا امروز در کنترل آلودگی هوا موثر نبوده است. هرچند ممکن است با شدت گرفتن آلودگی و اعلام وضعیت اضطرار، دوباره طرح زوج و فرد از مقابل خانه‌ها اجرا شود و مسئولان احتمال تعطیلی دبستان‌ها در روز چهارشنبه را بعید نمی‌دانند. دوباره قرار است فعالیت کارخانه‌های شن، ماسه و سیمان تا پایان هفته قطع شود. این را مدیرکل محیط‌زیست استان تهران می‌گوید و می‌افزاید: «اگر شاخص کیفیت هوای تهران در شرایط هشدار قرار گیرد، اجرای طرح زوج و فرد خودروها از در منازل از سر گرفته میشود.» محمدهادی حیدرزاده با بیان این‌که شاخص کیفیت هوای تهران طی روزهای آینده در شرایط ناسالم قرار دارد، اظهار داشت: «برهمین اساس با آموزش و پرورش و وزارت ورزش و جوانان همکاری‌های لازم صورت گرفت تا زنگ ورزش مدارس تا پایان هفته تعطیل شود و همچنین ورزش صبحگاهی نیز تا اطلاع ثانوی به تعویق می‌افتد.»
حالا طبق آن‌چه مدیرکل محیط‌زیست استان تهران می‌گوید تصمیم‌گیری در مورد تعطیلی مدارس و ادارات منوط به گزارشات سازمان هواشناسی است. اما با توجه به آلاینده‌های جوی، اخطاریه‌ها صادر شده و حالا گروه‌های حساس، یعنی کودکان، سالمندان و بیماران قلبی و ریوی، بیش از همه در خطر قرار دارند. به گفته محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست به‌دلیل غلظت بیش از حد مجاز ذرات معلق، هوای پایتخت درحال حاضر در شرایط ناسالم قرار گرفته و با توجه به پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور مبنی بر سکون نسبی هوا از امروز تا پایان هفته پیش‌بینی میشود افزایش آلاینده‌های جوی در استان تهران طی امروز و فردا تداوم داشته و سبب کاهش کیفیت هوا و افزایش آلاینده‌ها شود. بر این اساس محیط زیست استان تهران از آموزش و پرورش استان درخواست کرده است که زنگ ورزش مدارس از سه‌شنبه تعطیل شود. همچنین محیط زیست استان تهران از اداره کل ورزش و جوانان استان و سازمان ورزش شهرداری استان درخواست کرده در راستای کاهش ورزش همگانی و فعالیت‌های شدید بدنی اطلاع‌رسانی کند.
تشکیل کمیته اضطرار دردی را دوا نمی‌کند
محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران نیز درباره آلودگی هوای تهران، به «شهروند» گفت: «به هرحال زمانی که شاخص آلودگی از ۱۰۰ بالاتر می‌رود و بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ را نشان می‌دهد، آلودگی هوا جدی و خطرناک است. روز یکشنبه این عدد به ۱۵۷ رسید که شرایط خطرناکی را نشان می‌داد. مساله این است که دیگر درمان‌های آنی و گیر و گرفتاری‌های هوا حتی با تشکیل کمیته اضطرار نیز حل نمی‌شود. به اعتقاد بنده راه‌حل‌های کمیته اضطرار تنها برای چندروز شاید موثر باشد و نه بیشتر و ما باید اقدامی جدی انجام دهیم. مشکل آلودگی هوا باید ریشه‌ای حل شود. دولت باید به وظیفه‌اش عمل کند. از حالا تمهیداتی اندیشیده شود تا چند‌سال دیگر به نتیجه برسد.»
او درباره حل مشکل آلودگی هوا افزود: «طبق معمول مسائلی که باید به آن رسیده شود، بحث بنزین سالم و خودروی استاندارد است. اما بحث ریشه‌ای‌تر و مهم‌تر مربوط به کنترل جمعیت در شهر تهران است؛ این‌که جمعیت شهر تهران به کجا می‌خواهد برود. طرح جامع شهر تهران را تهیه کردیم، اما همچنان به آن عمل نمی‌کنیم و تراکم می‌فروشیم. درحالی‌که همین تراکم‌فروشی‌ها ممکن است درآمدی غیرپایدار ایجاد کند، اما هزینه‌ای که در آینده برای آن باید بپردازیم بسیار بیش از اینهاست. می‌گوییم تقریبا ۷۰درصد آلودگی‌ها حاصل تردد خودروهاست اما همه این خودروها به وسیله آدم‌هایی که در این شهر زندگی می‌کنند، رانده می‌شوند. باید ببینیم بارکدگذاری جمعیت در شهر تهران تا کجا و به چه اندازه ممکن است. اگر طرح جامع جمعیت داریم، پس بیاییم آن را اجرا و براساس این اسناد عمل کنیم. جمعیت در تهران به‌حدی رسیده است که جای پارک برای خودروها به اندازه کافی وجود ندارد و همه اینها سبب افزایش آلودگی میشود. بنده تاکید دارم که کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران، هیچ تاثیری نداشته و تنها تاثیر آن کوتاه‌مدت بوده است. باید برای آینده پیش‌بینی طولانی‌مدتی را داشته باشیم و به آن عمل کنیم. به‌عنوان مثال، طرح زوج و فرد را اجرا کردند. چقدر این طرح تاثیرگذار بود؟ یکی،دو روز تاثیر داشت و بعد از آن دیگر هیچ. تنها مردم ناراضی بودند و در منافات با حقوق شهروندی آنها نیز بود. حالا هم اگر قرار باشد که اجرا شود، دوباره مشکلی حل نخواهد شد.»
ناتوانی وزارت بهداشت
در کنترل آلودگی هوا
حالا تقصیر را به گردن هر که بیندازیم، از آلودگی‌ها کاسته نمی‌شود. هرچند دکتر کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز اعلام کرده است: «شاخص كيفيت هوا ۱۶۶ و آلاينده اصلي ذرات معلق (PM۲. ۵) است و در اين شرايط كيفيت هوا ناسالم تلقي میشود. با توجه به امكان تداوم اين شرايط براي روزهاي آينده ضروري است اقدامات مربوط به ماده ۷ قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا به مورد اجرا گذاشته شود و مصوبات كميته اضطرار بايد به گونه‌اي باشد كه زمينه اجراي توصيه‌هاي بهداشتي را فراهم کنیم.» اما جعفر اصلانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله،وزارت بهداشت را نیز بی‌تقصیر نمی‌داند و به «فارس» می‌گوید: «وزارت بهداشت آن‌قدر در مسائل مالی و نیروی انسانی مشکلات دارد و در آنها غرق شده که به وظیفه اصلی خود که وکالت سلامت مردم است، وارد نشده و در بحث کنترل آلودگی هوا مقتدر عمل نکرده است. متاسفانه چندین‌سال است در فصل پاییز، اواخر این فصل و اوایل زمستان با تشدید آلودگی هوا مواجه می‌شویم و بیماران ریویکه تحت نظر بوده‌اند، بیماری‌شان تشدید و بیمارانی که حداقل دارو مصرف می‌کردند از کنترل خارج می‌شوند و برخی نیز به بستری شدن نیاز پیدا می‌کنند. وزارت بهداشت می‌تواند مقتدر‌تر از اینها باشد و دلیل این وضع مشکلات عمده و عقب‌افتادگی این وزارتخانه است که در زمینه خدمات درمانی دارد.»
مرگ‌ومیر بیش از ۲۰۰ شهروند
به دلیل آلودگی هوا
رحمت‌الله حافظی، در نشست هم‌اندیشی با دبیران شورایاری‌های محلات منطقه گفته طبق آمارهایی که وجود دارد، ۲۲۷ شهروند تهرانی جانشان را به دلیل آلودگی هوا از دست داده‌اند. رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران گفت: «بستری شدن تعداد ۲۵۰۰ نفر از شهروندان تهرانی در مراکز درمانی نیز از دیگر معضلات ناشی از آلودگی هوا و تخریب محیط زیست بوده که باید بخش حاکمیتی کشور یعنی قوای سه‌گانه (مجریه، مقننه و قضائیه) وارد عمل شده تا برای رفع این دغدغه، تدبیری اساسی
اندیشیده شود.»
در همین زمینه، رضا دهقان‌پور، رئیس اورژانس تهران به «شهروند» گفت: «اورژانس پیش‌بیمارستانی هستیم و از تعداد افرادی که به علت مشکلات ناشی از آلودگی هوای تهران دچار مشکل شدند، اطلاع دقیقی نداریم. اما به خاطر پایداری هوا در این هفته، از روز یکشنبه، به دلیل افزایش آلودگی هوا و شرایط نزدیک به اضطرار، در ۵ میدان شهر (امام خمینی، تجریش، راه‌آهن، آزادی، انقلاب) اقدام به استقرار اتوبوس آمبولانس از ۹ صبح تا ۱۷ عصر کردیم که در این میادین اتوبوس‌ها تا روز جمعه مستقر هستند. مردم نیز باید بدانند که ما هفته آلوده‌ای را در پیش داریم و تا جایی که می‌توانند از خانه خارج نشوند.»
دعای باران؛ چاره آلودگی
هوا همچنان آلوده است و تشکیل کمیته کاهش آلودگی، تا امروز به گفته رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، دردی از آلودگی هوا درمان نکرده و تنها در کوتاه‌مدت تاثیرگذار بوده است. حالا اما حسن کریمی، معاون عمرانی استاندار تهران، با ابراز امیدواری برای بارش باران در آخرین ساعات امروز گفت: در صورت افزایش آلودگی هوا، کمیته کاهش آلودگی هوای استان تهران فردا تشکیل جلسه می‌دهد. حسن کریمی، معاون عمرانی استاندار تهران، درباره افزایش آلودگی هوای تهران و احتمال تشکیل جلسه کمیته کاهش آلودگی هوا به «تسنیم» گفت: «امیدواریم شاهد بارش باران یا وزش باد باشیم. در غیراین‌صورت اگر هوای تهران در وضع هشدار قرار گیرد، احتمال این‌که این کمیته امروز برای اتخاذ تصمیمات لازم، تشکیل جلسه دهد، وجود دارد. در صورت تشکیل این جلسه، اجرای طرح زوج و فرد از در منازل و همچنین تعطیلی مدارس ممکن است در دستور کار کمیته کاهش آلودگی هوا قرار گیرد.»
حالا باید دید شاخص کیفیت هوای تهران به عدد ۲۰۰ می‌رسد تا پایتخت در شرایط هشدار قرار گیرد یا باران بر سر و روی شهر می‌بارد و کمی از آلودگی‌ها کم میشود.
