گرانی خودرو و جنگ نا برابر

در زمانی که کشور درگیر جنگ با اسرائیل بود، خبری غیر از اخبار مرتبط با جنگ رسید که شاید به دلیل گم شدن آن میان انبوه خبر‌های جنگی، کمتر به آن توجه شد. در این مدت ۲ خودروساز سایپا و پارس‌خودرو بالاخره از وزارت صمت مجوز افزایش ۱۵ درصدی محصولات خود را گرفتند.

به گزارش روز نو، این دو خودروساز در سامانه کدال با استناد به نامه یکم تیرماه وزارت صمت که طبق دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری شورای رقابت (مصوبه ۵۴۳) صادر شده است، از افزایش قیمت درب کارخانه محصولات خود خبر داده‌اند. در نامه نخست که دوم تیرماه علی شیخ‌زاده، مدیرعامل سایپا، خطاب به ولی‌الله جعفری، رئیس اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در سامانه کدال بارگذاری کرده است، از موافقت وزارت صمت با افزایش ۱۵ درصدی قیمت فروش درب کارخانه محصولات خود نسبت به آخرین قیمت‌های فروش مصوب ابلاغی خبر داده است. بهمن حسین‌زاده، مدیرعامل پارس خودرو، نیز در نامه خود به بیانی، رئیس اداره نظارت بر ناشران بورس تهران، که سه‌شنبه ۳ تیرماه در کدال منتشر شد، با اشاره به موافقت وزارت صمت، از افزایش ۱۵ درصدی قیمت محصولات تولیدی این شرکت نسبت به آخرین قیمت‌های فروش مصوب ابلاغی خبر داده است.

این دو نامه در حالی در بورس افشا شده است که هنوز از جدول جدید قیمت‌های سایپا و پارس خودرو خبری نیست و برای اعلام نهایی قیمت خودرو‌ها باید منتظر ماند. اما نکته مهمتر اینکه در زمانی که مسئولین دائما در رسانه‌های مختلف به مردم اطمینان خاطر می‌دادند که کالا‌ها به وفور یافت می‌شود و خبری از افزایش قیمت یا احتکار آنها نیست، طبق چه سیاستی به خودروسازان مجوز گرانی داده می‌شود؟ آیا اصلا زمانه جنگ زمان مناسبی برای افزایش قیمت خودروهاست؟

افزایش قیمت خودرو به بهانه بهبود کیفیت

یکی از مسائلی که همواره خودروسازان آن را دلیل موجهی برای افزایش قیمت محصولات خود می‌دانند، بحث تاثیر افزایش قیمت بر بهبود کیفیت خودروهاست. خودروسازان ادعا دارند که چندین سال به دلیل سیاست‌های دستوری با ضرر و زیان انباشته‌ای مواجه هستند که نفس آنها را به شماره انداخته است و به دلیل این ضرر و مطالبات انباشته به قطعه‌سازان و دیگران، کیفیت محصولات آنها دائم افت می‌کند؛ بنابراین با افزایش قیمت محصولات مقداری از ضرر و زیان آنها کمتر می‌شود و می‌توانند برای افزایش کیفیت محصولات خود اقدام کنند.

از طرفی دیگر مصرف‌کنندگان نیز دائم تاکید دارند که خودرو‌های داخلی گران هستند و اگر شرایط عادلانه‌ای در بازار حاکم بود آنها اصلا به خودرو‌های داخلی نگاه هم نمی‌کردند، زیرا کیفیت آنها اصلا قابل مقایسه با خودرو‌های وارداتی نیست که هیچ، دیگر حتی با کیفیت خودرو‌های داخلی دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ نیز قابل مقایسه نیست. این اعتراض بیشتر متوجه خودروی پراید است که تولیدکننده آن اکنون مجوز افزایش قیمت گرفته است.

بحث قیمت یکبار برای همیشه شفاف شود

یک تحلیلگر صنعت خودرو در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»، درباره ارزیابی خود از افزایش ۱۵ درصدی قیمت محصولات دو خودروساز سایپا و پارس‌خودرو، اظهار کرد: بحث افزایش قیمت خودرو یک بحث دو طرفه است؛ باید یک نماینده از بازار یا مردم با یک نماینده از شرکت‌های خودروسازی، یکبار برای همیشه این مسئله را شفاف کنند.

بابک صدرایی یادآور شد: خودروسازان مرتبا اعلام می‌کنند که هزینه‌هایشان بالا می‌رود و در حال ضرر دادن هستند، اما از سمت دیگر توان بازار هم در حال محدودتر شدن است.

او با عنوان اینکه در شرایط فعلی حاکم بر کشور و با توجه به جنگ اخیر، افزایش قیمت خودرو به صلاح نیست، تصریح کرد: شرکت‌ها در فضایی که باید به سمتی رفت که همدلی بیشتر شود و فرصت بازسازی خود را داشته باشیم، به سمتی می‌روند که می‌خواهند قیمت‌ها را افزایش دهند و این باعث شود که جریان بازار و حرکت بازار با مشکل مواجه شود.

به اعتقاد این کارشناس خودرو، در فاصله‌ای که جنگ تمام شده است قطعا نیاز داریم که رونقی در بازار ایجادکنیم، اما این افزایش قیمت‌ها جلوی رونق بازار را می‌گیرد.

صدرایی افزود: در بلندمدت و در چندماه آینده، لاجرم مثل دوره‌های گذشته، دولت شاید مجبور شود با توجه به افزایش هزینه‌ها و افزایش ضرر‌های انباشته، با افزایش قیمت خودرو‌ها موافقت کند، اما الان در شرایطی نیستیم که بخواهیم این کار را انجام دهیم و از لحاظ عمومی هم براساس منافع و مصالح کشور نیست که بلافاصله پس از جنگ و ایجاد آتش‌بس، شرکت‌ها قیمت محصولات خود را افزایش دهند.

او تاکید کرد: به نظرم باید چند ماهی آثار جنگ خنثی شود و به لحاظ روحی، روانی و به لحاظ اقتصادی بازسازی‌هایی در جامعه صورت بگیرد و بعد درباره افزایش قیمت محصولات خودروسازان، با توجه به وضعیت قیمت ارز، وضعیت کلان اقتصادی که در کشور وجود دارد، تصمیم‌گیری شود و آن هنگام اگر این افزایش قیمت‌ها لازم، منطقی و قابل توجیه باشد، صورت بگیرد.

جنگ زمان مناسبی برای افزایش قیمت خودرو‌ها نیست

این تحلیلگر بازار خودرو درباره اینکه «آیا زمان جنگ زمان مناسبی برای صدور مجوز افزایش قیمت خودروسازان بود؟»، بیان کرد: به نظر من در حین جنگ اصلا زمان مناسبی برای افزایش قیمت خودرو‌ها نبود.

صدرایی ادامه داد: بالاخره شرکت‌های ما این مدت صبر کردند و با این قیمت ماشین می‌فروختند و می‌توانستند یک مدت دیگر هم تحمل کنند تا شرایط برای جامعه نرمال‌تر شود و از فشار‌های روانی جنگ فاصله بگیرد؛ بعد متناسب با شرایط برای افزایش قیمت‌ها تصمیم‌گیری و قیمت‌ها را اصلاح کنند.

او تصریح کرد: افزایش قیمت محصولات خودروسازان در شرایط فعلی به صلاح نیست.

این کارشناس همچنین عنوان کرد: از اول سال هم برای مدت مدیدی درگیر کشمکش‌هایی نظیر مذاکرات هسته‌ای و خیلی بحث‌های دیگر بودیم که بازار را با سیگنال‌های دائما متغیر مثبت و منفی خود، در رکود خاصی فرو برده بود.

به گفته او، باید زمان داد تا جامعه و اقتصاد خود را بازسازی کند و آن هنگام با منطق و دلیل تحلیل و برای افزایش قیمت خودرو تصمیم‌گیری کرد، اما اکنون بسیار زود است.

کیفیت فقط به یک عامل بستگی ندارد

صدرایی در ادامه، درباره استدلال خودروسازان درباره تاثیر مستقیم افزایش قیمت محصولات بر افزایش کیفیت خودروها، اظهار داشت: مقوله افزایش کیفیت چندوجهی است و مقوله‌ای یک وجهی نیست.

او با عنوان اینکه صرفا نمی‌توان ادعا کرد با افزایش قیمت محصولات می‌توان کیفیت را هم افزایش داد، توضیح داد: مقوله‌های اصلی کیفیت عبارتند از تکنولوژی‌ها، زیرساخت‌های تولید، آموزش منابع انسانی، تولید قطعه‌سازی، پلتفرم به روز، خودرویی که خود ذاتا توان باکیفیت بودن را داشته باشد و غیره. وقتی پلتفرمی داشته باشیم که خود به ذات نمی‌تواند خودرو باکیفیتی به لحاظ فنی و مهندسی باشد، هرکاری هم که بکنیم خودرو ایراداتی دارد.

این تحلیلگر صنعت خودرو با اشاره به اینکه استاندار‌های کیفی در دنیای خودرو با ۲۰ تا ۳۰ سال پیش به شدت بسیار زیادی تغییر کرده است، بیان کرد: همانطور که طراحی، تکنولوژی محصول، کیفیت خودرو و متریال آن نسبت به ۲ تا ۳ دهه قبل زمین تا آسمان تغییر کرده؛ در تولید هم تغییراتی حاصل شده است.

صدرایی تصریح کرد: تولید اینطور نیست که بگوییم با ۱۵ درصد افزایش قیمت ضرر انباشته جبران و خودرو با کیفیت‌تری تولید شود؛ من سوالی دارم، در چندسال اخیر که چندبار افزایش قیمت صورت گرفته است، خودروی سال ۱۴۰۳ نسبت به مدل ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۱ به لحاظ کیفی بهتر شده است؟ نه! خودرو‌های جدید همان خودرو‌های قدیمی هستند با همان ایرادات و ضعف‌ها و این چیزی است که سیگنال‌های بازار هم آن را تایید می‌کند.

او با بیان اینکه افزایش قیمت نمی‌تواند توجیهی برای بالاتر بردن کیفیت باشد، در پایان خاطرنشان کرد: ممکن است قیمت‌گذاری دستوری باعث شود که خودروساز نتواند کیفیت خود را بالا ببرد، اما این تنها یک عامل است؛ بالا بردن کیفیت یک خودرو عوامل مختلفی دارد و تنها به یک عامل وابسته نیست.

بابک صدرایی در گفت‌و‌گو با «توسعه ایرانی»: الان در شرایطی نیستیم که مجوز افزایش قیمت خودرو‌های داخلی را بدهیم. از لحاظ عمومی هم براساس منافع و مصالح کشور نیست که بلافاصله پس از جنگ و ایجاد آتش‌بس، شرکت‌ها قیمت محصولات خود را افزایش دهند

یک تحلیلگر صنعت خودرو: در چندسال اخیر که چندبار افزایش قیمت صورت گرفته است، خودروی سال ۱۴۰۳ نسبت به مدل ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۱ به لحاظ کیفی بهتر شده است؟ نه! خودرو‌های جدید همان خودرو‌های قدیمی هستند با همان ایرادات و ضعف‌ها و این چیزی است که سیگنال‌های بازار هم آن را تایید می‌کند

سوتیتر: در شرایط فعلی حاکم بر کشور و با توجه به جنگ اخیر، افزایش قیمت خودرو به صلاح نیست، اما شرکت‌ها در فضایی که باید به سمتی رفت که همدلی بیشتر شود، به سمتی می‌روند که می‌خواهند قیمت‌ها را افزایش دهند و این باعث شود که جریان بازار و حرکت بازار با مشکل مواجه شود