
اسکار ۲۰۲۶ و سینماگران ایرانی از کشورهای مختلف!
اُسکار همیشه برای مردم ایران مراسم جذابی بوده است. این جذابیت زمانی بیشتر میشود که یک فیلم ایرانی شانس زیادی برای موفقیت در بخش خارجی زبان و بین المللی اُسکار داشته باشد. اما امسال در اتفاقی نادر نه یک فیلم ایرانی که حداقل چهار فیلم از کارگردانان ایرانی برای حضور در مراسم اُسکار حضور دارند و اگر تلاشهای اُکتای براهنی برای معرفی پیرپسر به عنوان نماینده یک کشور دیگر نتیجه دهد این تعداد میتواند به پنج فیلم افزایش پیدا کند.
به گزارش روز نو به نظر میرسد سینمای ایران هم مانند ورزش باید به لژیونرهایی که به ساخت فیلم در خارج از کشور مشغول میشوند عادت کند و این واقعیت را قبول کند که فیلمسازان ایرانی بیشتری به خارج از ایران خواهند رفت و فیلمهایی با بودجه سایر کشورهای جهان خواهند ساخت.
چهار فیلم کارگردانان ایرانی که در رقابتهای اُسکار امسال حضور دارند از چهار قاره مختلف در این مراسم شرکت خواهند کرد. یک تصادف ساده ساخته جعفر پناهی از فرانسه به مراسم اُسکار معرفی شده است. خرگوش سیاه، خرگوش سفید ساخته شهرام مکری از تاجیکستان به مراسم اُسکار معرفی شده است. نماینده کانادا فیلم آن چه تو را میکشد ساخته فیلمساز ایرانی-کانادایی علیرضا خاتمی است و در نهایت نماینده خود سینمای ایران هم علت مرگ: نامعلوم ساخته علی زرنگار است.
نکته تاسف بار این است که کم شانسترین فیلم این لیست نماینده ایران است که بعید است حتی بتواند نزدیک فهرست اولیه اُسکار شود. به بهانه این اتفاق نادر نگاهی انداختهایم به فیلمهای کارگردانان ایرانی حاضر در مراسم اُسکار امسال.
یک تصادف ساده
کارگردان: جعفر پناهی
کشور معرفی کننده به اُسکار: فرانسه
یک تصادف ساده را شاید بتوان مهمترین و البته جنجالیترین نماینده سینمای زیرزمینی ایران دانست. فیلمی که توانست نخل طلای جشنواره کن امسال را به دست بیاورد و تبدیل به پرحاشیهترین فیلم سال شود. فیلمی که اپوزوسیون ایرانی تمام قد به حمایت از آن پرداخت و کسب جایزه جشنواره کن توسط آن را پیروزی حقیقت بر دروغ و آزادی بر سانسور نامید. در نقطه مقابل، اما محافظه کاران فرهنگی داخل پیشاپیش آن را فیلمی ضعیف دانستند و کسب جایزه توسط آن را در راستای سیاستهای مزورانه فرهنگی غرب دانستند.
داستان یک تصادف ساده درباره مردی به نام اقبال است که در حال رانندگی در شب همراه با همسر باردارش است که ناگهان با یک سگ تصادف میکند و آن را میکشد. این تصادف، آسیب شدیدی به موتور ماشین وارد میکند و خودرو کمی بعد از کار میافتد. اقبال به ناچار به تعمیرگاهی در نزدیکی پناه میبرد که متعلق به وحید است. وحید متوجه شباهت زیاد اقبال به مأموری میشود که در زندان او را شکنجه داده و زندگیاش را نابود کرده بود.
فیلم پناهی، چون تهیه کنندگان فرانسوی و لوکزامبورگی داشت میتوانست به عنوان نماینده این دو کشور به آکادمی اُسکار معرفی شود که سرانجام توانست در رقابتی تنگاتنگ با فیلم موج نو ریچارد لینکلیتر تبدیل به نماینده سینمای فرانسه در اُسکار شود. فیلم پناهی شانس زیادی برای کسب اُسکار دارد. هم جوایز معتبری برده و هم پشتوانه سیاسی قدرتمندی دارد. پس از همین لحظه میتوان آن را یکی از بختهای اصلی کسب اُسکار در بخش بهترین فیلم بین المللی دانست.
خرگوش سیاه، خرگوش سفید
کارگردان: شهرام مکری
کشور معرفی کننده به اُسکار: تاجیکستان
تماشاگران پیگیر سینمای ایران شهرام مکری را با فیلمهای اشکان، انگشتر متبرک و چند داستان دیگر، ماهی و گربه و هجوم به خاطر میآورند. یک کارگردان تجربه گرا که با نوآوریهایش معرف سینمای نوین ایران است. مکری، اما برای ساخت آخرین فیلمش تاجیکستان را به ایران ترجیح داد و تصمیم گرفت با همکاری دو کشور تاجیکستان و امارات متحده عربی فیلم خرگوش سیاه، خرگوش سفید را بسازد. فیلمی که با حضور در جشنوارههای بوسان و شیکاگو اعتبار بین المللی خوبی هم کسب کرده است و میتواند شانس خوبی برای موفقیت در اُسکار داشته باشد.
فیلم مکری داستان زنی را روایت میکند که بعد از یک تصادف متوجه تغییرات عجیب و غریبی در محیط اطرافش میشود...
نکته جالب توجه این فیلم ساخته شدن آن به دو زبان فارسی و تاجیکی است. بابک کریمی هم به عنوان بازیگری ایرانی در این فیلم حضور دارد. فیلمی که قرار است نام کشور تاجیکستان را به عنوان پدیدهای نوظهور در فضای فرهنگی جهان مطرح کند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا شهرام مکری در این کار موفق خواهد شد یا خیر.
آن چه تو را میکشد
کارگردان: علیرضا خاتمی
کشور معرفی کننده به اُسکار: کانادا
آن چه تو را میکشد برخلاف سر و صدای کمی که ایجاد کرده فیلم پراُمیدی است. چه آن که این فیلم توانسته جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره معتبر ساندنس کسب کند. نکته جالب توجه این فیلم آن است که کارگردان آن را به زبان ترکی و براساس زندگی واقعی خودش ساخته و در مصاحبهای گفته است این فیلم آنقدر به واقعیت نزدیک است که از نشان دادنش به خانوادهاش میترسد.
داستان این فیلم درباره یک استاد دانشگاه است که پس از مرگ مشکوک مادرش، با رازهای تاریک خانوادگی روبهرو میشود.
علیرضا خاتمی پیش از مهاجرت از ایران فیلم آیههای زمینی را همراه با علی عسگری کارگردانی کرد که به گفته بسیاری از منتقدان یکی از اولین فیلمهایی است که حال و هوای پس از سال ۱۴۰۱ را به تصویر میکشد. باید منتظر ماند و دید که آیا این فیلم موفقیتی در اُسکار کسب خواهد کرد یا خیر.
علت مرگ: نامعلوم
کارگردان: علی زرنگار
کشور معرفی کننده به اُسکار: ایران
آخرین فیلم این لیست علت مرگ: نامعلوم است که از طرف ایران به اُسکار معرفی شده است. فیلمی که نماینده سینمای اجتماعی ایران در دوران تازه است. اما به دلیل حضور کمرنگ بینالمللی و اکران دیرهنگامش بعید است شانسی برای موفقیت در اُسکار داشته باشد.
فیلم داستان هفت مسافر، در جادهای فرعی، پیش از طلوع آفتاب را روایت میکند، شهداد را به مقصد کرمان ترک میکنند. در اوایلِ راه متوجه میشوند یکی از مسافران مرده است. اورژانس از فرستادن آمبولانس به خاطر عدمِ تأیید پزشک سر باز میزند.
فیلم زنرگار توانست رقبای مهمی مانند پیرپسر اُکتای براهنی و زن و بچه سعید روستایی را شکست دهد تا تبدیل به نماینده سینمای ایران در اُسکار شود. حال باید منتظر ماند و دید آیا این فیلم میتواند حضور موثری در مراسم اُسکار داشته باشد یا که خیر. امری که بسیار بعید به نظر میرسد.