هر آنچه باید از هوش هیجانی بالا دانست؟

تعریف هوش هیجانی چیست؟

ابتدا در سال ۱۹۲۰ ادوارد تورندایک، روانشناس مطرح مفهوم هوش اجتماعی را مطرح کرده و اینگونه تعریف کرد که هوش اجتماعی عبارت است از توانایی ادراک و مدیریت کلیه مردان و زنان جامعه بشری برای داشتن رفتار خردمندانه در حین روابط انسانی است. طبق این تعریف معنای هوش هیجانی به صورت کاربردی این است که با کمک آن بتوان رفتارهای خود و دیگران را به درستی درک کرد و در تعاملات اجتماعی آن‌ها را مورد استفاده و بهره‌برداری قرار داد.

اولین تعریف رسمی هوش هیجانی توسط پیتر سالووی و جان مایر ارائه شد که عبارت بود از قابلیت نظارت و پایش احساسات و هیجانات خود و دیگران و تشخیص هر یک و استفاده از این اطلاعات به‌عنوان راهنما. اما همان طور که پیش‌تر عرض شد امروزه همچنان به یک تعریف واحد در مورد هوش هیجانی نمی‌توان دست یافت و مرتباً صاحب نظران مختلف تعاریف متعدد و مختلفی در مورد این مفهوم کاربردی ارائه می‌دهند. البته نمی‌توان گفت کدام تعریف درست و کدام یک غلط است. در هر تعریف نکات درستی نهفته است که بنا بر زاویه دید آن صاحب نظر ارائه شده است.

انواع هوش هیجانی

براساس این نوع تعریف سه نوع هوش هیجانی درون فردی، بین فردی و ترکیبی از نوع اول و دوم تعریف می‌شود.

·        هوش هیجانی فردی

هوش هیجانی درون فردی را قابلیت شناخت و درک احساسات خود فرد، می‌توان دانست. در عین سادگی بسیاری از افراد از درک احساسات واقعی خود یا خصوصیات رفتاری شان عاجزند. اما این اصلا به مفهوم جلوگیری از احساسات انسان نیست، بلکه به افراد کمک می‌کند که احساسات واقعی خود را بشناسند و به انسان کمک می‌کند در مواقعی که شرایط خود را نامناسب می‌بیند از افرادی کاربلد و دلسوز درخواست کمک کند.

·        هوش هیجانی بین فردی

هوش هیجانی بین فردی بالعکس مورد قبل است و اصلاً با خود فرد کاری ندارد و به درک احساسات اطرافیان می‌پردازد. بازاریاب‌ها و مسئولان فروش باید این مورد را به بهترین وجه در خود تقویت بکنند. زیرا آن ها باید به خوبی به افراد دیگر انرژی منتقل کنند و به خوبی احساسات طرف مقابل را درک کرده و بر اساس آن صحبت‌ها و رفتارهای خود را تنظیم کند.

تفاوت EQ و EI (هوش هیجانی و ضریب عاطفی)

تفاوت هوش هیجانی و بهره هوشی چیست؟EI  یا Emotional Intelligence به توانایی ذاتی فرد اشاره دارد. هر فرد با پتانسیل خاصی برای حساسیت عاطفی، حافظه عاطفی، پردازش عاطفی و توانایی یادگیری عاطفی متولد می‌شود. این چهار جز ذاتی هستند که هسته هوش هیجانی فرد را تشکیل می‌دهند.

این پتانسیل ذاتی می‌تواند با تجارب زندگی آسیب ببیند یا توسعه پیدا کند. به‌ویژه با درس‌های عاطفی که توسط والدین، معلمان و خانواده در دوران کودکی و نوجوانی تدریس می‌شود. تأثیر این درس‌ها منجر به چیزی می‌شود که ما از آن به‌عنوان سطح «EQ»  یاد می‌کنیم EQ. نشان‌دهنده یک معیار نسبی از رشد سالم یا ناسالم EI ذاتی فرد است و این اصلی‌ترین تفاوت ‌ای کیو و ای آی است.

نشانه‌های هوش هیجانی بالایی

 علی‌رغم اهمیت هوش هیجانی، ماهیت ناملموس آن باعث شده که برای ما بسیار دشوار شود که بدانیم چقدر از آن را در اختیار داریم و اگر هوش هیجانی ما کم است، چه کارهایی می‌توانیم برای بهبود آن انجام بدهیم. تست‌های تائید شده علمی وجود دارد که شما می‌توانید انجام دهید تا هوش هیجانی خود را اندازه بگیرید. مواردی که در ادامه می‌آید، نشانه‌هایی قطعی مبنی بر این است که شما هوش هیجانی بالایی دارید.

·        شما واژگان عاطفی قدرتمندی دارید

همه مردم عاطفه را تجربه می‌کنند، ولی تعداد بسیار کمی هستند که می‌توانند در هنگام رخ دادن آن، به درستی آن‌ را تشخیص دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که تنها 36 درصد افراد می‌توانند این کار را انجام دهند، که این موضوع مشکل ساز است چرا که احساسات بدون برچسب اغلب مورد سوءتفاهم قرار می‌گیرند، و در نتیجه منجر به انتخاب‌های غیرمنطقی و اقدامات با نتیجه معکوس می‌شود. افراد دارای هوش هیجانی بالا بر عواطف خود تسلط دارند چرا که این عواطف را درک می‌کنند و واژگانی گسترده از احساسات را برای انجام این کار استفاده می‌کنند.

·        استقبال از تغییرات

افراد دارای هوش هیجانی بالا منعطف هستند و مرتباً خود را وفق می‌دهند. آن‌ها می‌دانند که ترس از تغییر فلج کننده است و تهدیدی بزرگ برای موفقیت و شادی آن‌ها به شمار می‌آید. آن‌ها به دنبال تغییری که در گوشه و کنارشان قرار گرفته می‌گردند و در صورت رخ دادن این تغییرات طرحی عملی ایجاد می‌کنند.

·        شناخت نقاط قوت و ضعف 

افراد دارای هوش هیجانی فقط احساسات را درک نمی‌کنند، بلکه می‌دانند که در چیزی خوب و در چه چیزی افتضاح هستند. آن‌ها همچنین محیطی که آن‌ها را قادر می‌سازد که موفق شوند را نیز می‌شناسند. داشتن هوش هیجانی بالا به این معنی است که شما نقاط قوت خود را می‌شناسید و می‌دانید که چطور به آن‌ها تکیه کنید و از آن‌ها نهایت استفاده را برای خود ببرید و اجازه ندهید ضعف‌هایتان شما را عقب نگه دارد.

·        سخت رنجیده شدن

اگر خیلی خوب خودتان را بشناسید، خیلی سخت پیش می‌آید که کسی چیزی بگوید یا کاری انجام دهد که شما را آزرده خاطر کند. افراد دارای هوش هیجانی بالا دارای اعتماد به نفس هستند و نگرشی آزاد دارند، که باعث می‌شود حسابی پوست کلفت شوید. شاید حتی با خودتان شوخی هم کنید یا اینکه به بقیه اجازه دهید در موردتان جوک بسازند چون که قادر هستید از لحاظ ذهنی مرز بین شوخ طبعی و حقارت را تشخیص دهید.

·        کینه به‌دل نگرفتن

 احساسات منفی که از به‌دل گرفتن کینه ناشی می‌شوند، در واقع واکنش استرسی هستند. همین فکر کردن راجع به آن پیشامد، بدن شما را در حالت جنگ یا گریز قرار می‌دهد، مکانیزمی از بقا که شما را وادار می‌کند که وقتی با تهدیدی مواجه می‌شوید یا بایستید و بجنگید و یا اینکه از آن فرار کنید. زمانی که تهدید قریب الوقوع باشد این واکنش برای بقای شما ضروری است، ولی وقتی که تهدید مربوط به گذشته باشد، حفظ این استرس موجب تخریب بدن شما می‌شود و عواقب مضری روی سلامت در طول زمان خواهد داشت.